Khi trẻ mầm non học bằng trải nghiệm thông minh

Các bé mầm non hào hứng vận hành mô hình vườn cây và robot thu hoạch mini

Khơi nguồn sáng tạo qua hành động và trải nghiệm

Trong thời đại chuyển đổi số, giáo dục mầm non tưởng chừng xa vời với công nghệ lại đang trở thành nơi tiên phong nuôi dưỡng tư duy sáng tạo cho trẻ. Tại Huế, Trường Mầm non Sen Hồng (thuộc Trường Cao đẳng Huế) là một trong những đơn vị đầu tiên đưa mô hình STEAM vào chương trình giảng dạy, coi đây là triết lý giáo dục giúp trẻ học bằng trải nghiệm và khám phá thế giới bằng chính đôi tay của mình.

STEAM là phương pháp giáo dục đặc biệt tích hợp các yếu tố về science (khoa học), technology (công nghệ), engineering (kĩ thuật), art (nghệ thuật) và math (toán học) nhằm giúp trẻ tiếp thu kiến thức từ hoạt động khoa học và nghệ thuật, hướng tới xây dựng nền tảng chính cho thành tích học tập sau này. STEAM không phải là tập hợp các môn học riêng biệt mà là cách tiếp cận giáo dục tích hợp, trong đó trẻ được “chơi mà học”, tự tìm tòi, tự sửa sai và điều chỉnh nhận thức thông qua hoạt động thực hành. Tại đây, mỗi giờ học trở nên sinh động với những hoạt động như gieo hạt, đo chiều cao cây, lắp mô hình tưới nước bằng chai nhựa, giúp trẻ hình dung các khái niệm khoa học và toán học bằng trải nghiệm thực tế.

“Nhiệm vụ của người làm giáo dục là tạo ra môi trường phù hợp để các con được tự do đặt câu hỏi, tìm tòi và trải nghiệm. Mô hình STEAM chính là con đường giúp chúng tôi biến các giờ học thành những cuộc phiêu lưu đầy hứng khởi, nơi kiến thức được các con tự khám phá và ghi nhớ thông qua hành động”, cô Nguyễn Thị Thu Hiền, Hiệu trưởng nhà trường cho biết.

Thực tế cho thấy, việc đổi mới phương pháp dạy học theo hướng STEAM đã giúp nhà trường chuyển từ “học để biết” sang “học để làm”, từ truyền thụ thụ động sang kích hoạt khả năng tự học, tự sáng tạo. Những giờ học gắn với trải nghiệm ấy đã góp phần thay đổi hình ảnh giáo dục mầm non theo hướng hiện đại, năng động và nhân văn hơn.

Nhân rộng mô hình giáo dục thông minh

Một điểm then chốt của giáo dục STEAM là thay đổi vai trò của người thầy. Theo cô Hiền, giáo viên không chỉ là người dạy mà còn là người đồng hành, khơi gợi và dẫn dắt. Các cô luôn lắng nghe, tôn trọng ý kiến của trẻ và tạo điều kiện cho các con học hỏi từ chính những trải nghiệm của mình. Cách tiếp cận ấy đã tạo nên một môi trường học tập năng động, thân thiện, nơi trẻ trở thành trung tâm của quá trình giáo dục.

Phụ huynh được khuyến khích tham gia vào các hoạt động học tập cùng con, từ làm mô hình tái chế, quan sát thời tiết đến thí nghiệm nhỏ trong nhà. Chị Lê Việt Trinh, phụ huynh có con 4 tuổi chia sẻ: “Tôi bất ngờ khi con kể về máy tưới cây tự chế. Con quan sát cây kỹ hơn, tự vẽ lại từng giai đoạn nảy mầm. Tôi cảm nhận rõ con học được sự kiên trì và khả năng giải thích điều mình nhìn thấy, điều mà chương trình mầm non thông thường rất khó tạo ra”.

Không chỉ ở Trường Mầm non Sen Hồng, nhiều cơ sở mầm non khác cũng đã và đang áp dụng mô hình STEAM theo hướng linh hoạt, sáng tạo. Cô Hồ Thị Hải, Phó Hiệu trưởng Trường Mầm non Tây Lộc cho biết: “Chúng tôi đã triển khai STEAM trong các hoạt động học và chơi phù hợp với điều kiện thực tế của nhà trường. Trẻ được trải nghiệm nhiều hơn với vật liệu tái chế để tự tay sáng tạo ra những sản phẩm vui mắt, đầy màu sắc. Khi được chiêm ngưỡng những món đồ do mình làm ra, trẻ hào hứng, tự hào và học được cách yêu quý những giá trị do bản thân tạo nên.

Mô hình STEAM đã chứng minh hiệu quả không chỉ trong nuôi dưỡng trí tò mò và năng lực sáng tạo, mà còn mở ra hướng đi khả thi để nhân rộng mô hình giáo dục thông minh trong các trường mầm non Huế. Với sự linh hoạt trong triển khai và tinh thần đổi mới, STEAM hứa hẹn trở thành cầu nối giữa giáo dục truyền thống và xu thế giáo dục hiện đại, nơi trẻ được học bằng trải nghiệm, bằng niềm vui và sự khám phá.

Bài, ảnh: Vĩnh Nguyên