Khoảnh khắc xuồng tự sát Ukraine tấn công 'tàu chở dầu Nga'

Vào đêm 28/11/2025, 2 tàu chở dầu treo cờ Gambia có tên Kairos và Virat đang di chuyển trên Biển Đen, được cho là thuộc nhóm tàu chuyên lách các lệnh cấm vận và vận chuyển dầu cho Nga - thường được gọi là “hạm đội bóng tối”.

Một chiếc xuồng không người lái cảm tử mang tên Sea Baby do Ukraine điều khiển đã lao tới, tấn công trực diện 2 tàu. Video do phía Ukraine công bố cho thấy một loạt tiếng nổ lớn vang lên, ngọn lửa bùng phát ngay trên boong tàu, cho thấy thiệt hại rất nặng với mục tiêu.

Theo SBU, mục tiêu của chiến dịch là ngăn chặn các tàu chở dầu của Nga tiếp tục vận chuyển nhiên liệu, vốn là dầu thô xuất khẩu nhằm thu ngoại tệ - nguồn thu chiến lược cho Moscow trong bối cảnh bị cấm vận.

Phía Ukraine khẳng định đây là “một đòn quyết định” nhằm vào chuỗi hậu cần năng lượng của Nga.

Một quan chức an ninh Ukraine tiết lộ rằng vào thời điểm bị tấn công, cả 2 tàu đều rỗng, đang trên đường tới cảng Novorossiysk để nhận dầu.

Tuy nhiên, việc vô hiệu hóa 2 tàu này vẫn là cú đòn mạnh vì nó làm gián đoạn chuỗi xuất khẩu, tăng chi phí bảo hiểm và rủi ro vận tải, khiến đối tác quốc tế ngần ngại hơn khi hợp tác với các tàu tương tự.

Qua con số ước tính từ các nguồn truyền thông, nếu các tàu này xuất bến thành công, lượng dầu mang theo có thể trị giá hàng chục triệu đô la.

Do đó, việc bị tấn công - ngay cả khi đang trên đường tới cảng nhận hàng - được cho là khiến Nga chịu áp lực lớn về khả năng xuất khẩu, doanh thu ngoại tệ và uy tín trên thị trường toàn cầu.

Chiến dịch dùng xuồng không người lái cảm tử để tấn công tàu chở dầu nằm ngoài khơi một quốc gia trung lập cho thấy Ukraine đã cân nhắc kỹ mặt lợi - hại.

Với cách đánh này, Kiev không chỉ liên tiếp tấn công hạ tầng quân sự mà còn tấn công vào nguồn lực kinh tế, trong đó có dầu mỏ - vốn đóng vai trò sống còn với ngân sách và chiến tranh của Nga.

Hình thức tác chiến dưới mặt nước, bằng phương tiện nhỏ, khó phát hiện - như Sea Baby - mang lại ưu thế bất ngờ. Tàu chở dầu vốn dễ coi là mục tiêu dân sự, khó ngờ, nên thường thiếu phòng thủ nghiêm ngặt; điều đó khiến chúng trở thành “miếng mồi” thuận lợi.

Nếu chiến thuật này được tiếp tục áp dụng, có thể gây ảnh hưởng mạnh đến toàn bộ chuỗi vận chuyển dầu của Nga.

Các công ty vận tải biển - đặc biệt tàu treo cờ trung lập hay vùng cấm - sẽ đối mặt với nguy cơ cao bị tấn công; bảo hiểm tàu biển sẽ tăng mạnh, nhiều hãng từ chối tiếp nhận đơn hàng từ Nga; các cảng trung chuyển sẽ rời bỏ tàu “bóng tối” - từ đó khiến giá dầu, chi phí vận tải, bảo hiểm và rủi ro tài chính đối với Nga tăng vọt.

Điều này có thể khiến các đối tác mua dầu - đặc biệt các nước đang cần nguồn thay thế - phải cân nhắc kỹ hơn, làm giảm tốc độ tìm khách hàng mới cho dầu Nga.

Trong bối cảnh các lệnh cấm vận vẫn còn hiệu lực và nhu cầu quốc tế về năng lượng biến động mạnh - đây có thể là đòn chiến lược mà Ukraine đặt cược vào.

Tuy nhiên, việc tấn công tàu chở dầu - ngay cả khi nghi là thuộc “hạm đội bóng tối” - vẫn có nguy cơ lan rộng: tàu trung lập, tàu của nước thứ ba có thể bị lôi vào vòng nguy hiểm.

Biển Đen nói riêng, và tuyến vận tải dầu - hóa chất toàn cầu nói chung - có thể trở nên bất ổn, khiến nhiều quốc gia phải xem xét lại lộ trình vận tải, bảo hiểm, hoặc tránh qua vùng này.

Thêm vào đó, Nga đã phản ứng mạnh: gọi các vụ tấn công là “hành động khủng bố”, và cảnh báo sẽ có biện pháp trả đũa. Một nguy cơ lớn là xung đột có thể lan rộng - không chỉ dừng ở tàu chiến, mà lan sang tàu thương mại, dầu khí, cả trung chuyển quốc tế.

Nếu diễn biến tiếp tục leo thang, việc vận chuyển dầu mỏ từ Nga - đặc biệt qua đường biển - có thể trở nên cực kỳ rủi ro, buộc các bên liên quan phải tìm nguồn cung thay thế hoặc tăng chi phí bảo hiểm, làm giá dầu, xăng, vận tải toàn cầu tăng theo, điều đó ảnh hưởng cả đến tiêu dùng, sản xuất, thương mại quốc tế.

Việt Hùng

Theo Kyiv Independent, AFP