Khởi nghiệp với muối mắc khẻn Mường Đeng

Chị Hà Thị Xem sinh ra và lớn lên giữa núi rừng Mường Đeng thuộc bản Vặn, xã Yên Thắng - nơi có hương mắc khẻn nồng nàn theo từng bữa cơm, bếp than hồng lúc nào cũng rực lửa hong khô miếng thịt gác bếp. Từ nhỏ, chị đã quen với hương vị cay thơm đặc trưng của chẩm chéo mắc khẻn - thứ gia vị độc đáo riêng của người Mường, người Thái. Khi rời bản đi học, đi làm, chị càng nhận ra mùi vị quê rất khó tìm ở phố thị và chị đã ấp ủ làm muối mắc khẻn Mường Đeng.

Người lao động của HTX du lịch và phát triển nông lâm nghiệp Mường Đeng đóng gói sản phẩm muối mắc khẻn Mường Đeng.

Người lao động của HTX du lịch và phát triển nông lâm nghiệp Mường Đeng đóng gói sản phẩm muối mắc khẻn Mường Đeng.

Muối mắc khẻn Mường Đeng được làm từ vỏ cây dổi, hạt dổi, lá chanh, ớt khô... Đây là thứ gia vị dùng để chấm các món ăn như xôi nếp nương, thịt trâu gác bếp, thịt gà, thịt lợn luộc... và tẩm ướt các món ăn, tăng thêm hương vị hấp dẫn, đặc trưng. Ấp ủ từ năm 2013 và năm 2019 chị Xem quyết định khởi nghiệp khi trong tay chỉ có 6 triệu đồng. Từ căn bếp nhỏ với phần nguyên liệu thô khai thác tự nhiên trong rừng và công thức gia truyền của mẹ, chị pha trộn, rang giã và mua lọ nhựa, lọ thủy tinh nhỏ đóng thành từng mẻ muối đầu tiên. Lúc đầu chỉ có bạn bè, người quen mua ủng hộ. Sau này đi làm, chị mang thêm vài lọ bỏ túi để tiếp thị. Những ngày đầu khởi nghiệp khá thủ công và vất vả, nhưng chị vẫn kiên trì.

Chị Xem trăn trở: "Nếu chỉ làm mình muối mắc khẻn không thôi thì sẽ khó bán mà phải kết hợp thêm các sản phẩm sẵn có, đặc trưng của quê nhà. Những năm tháng sinh viên từng làm thêm quán ăn nên tôi nhận thấy ở quê mình có rất nhiều đồ ăn sạch, có nguồn gốc rõ ràng, bảo quản tốt không có hóa chất nhưng lại khó tiêu thụ. Vậy nên tôi quyết định khởi nghiệp thêm sản phẩm thịt trâu, thịt lợn gác bếp kèm với muối mắc khẻn để tiếp thị".

Chị được chính quyền địa phương hỗ trợ, tạo điều kiện tiếp cận làm bao bì, nhãn mác, đăng ký kinh doanh, học kỹ năng bán hàng, marketing online, xây dựng sản phẩm OCOP. Năm 2023, sản phẩm muối mắc khẻn Mường Đeng được công nhận OCOP 3 sao. Từ đây, các sản phẩm của gia đình chị được quảng bá trên các trang mạng xã hội nhiều hơn, nhiều người đặt hàng. Chị đã thành lập HTX du lịch và phát triển nông lâm nghiệp Mường Đeng với 14 thành viên tham gia chuyên sản xuất các sản phẩm: Thịt trâu, thịt lợn gác bếp, đũa tre vót thủ công và sơ chế phơi khô các loại măng rừng, rượu ngô núi. Để có nguồn nguyên liệu ổn định, HTX đã xây dựng vùng nguyên liệu 2ha tại địa phương và liên kết mua nguyên liệu tại tỉnh Phú Thọ.

“Quá trình khởi nghiệp tôi gặp không ít khó khăn trong tiêu thụ sản phẩm, thiếu vốn... Nhưng với sự chủ động và được Hội LHPN xã kết nối cho vay vốn ưu đãi Ngân hàng Chính sách xã hội, tham gia các hội chợ địa phương, xây dựng kênh bán hàng online, quảng bá qua mạng xã hội... tôi đã thực hiện ước mơ của mình. Hành trình từ căn bếp nhà ra thị trường; từ muối ăn truyền thống thành “muối đặc trưng”, biến đam mê thành dự án khởi nghiệp đã giúp tôi gìn giữ văn hóa ẩm thực của dân tộc”, chị Xem chia sẻ.

Để có được thành công trong kinh doanh chị Xem đã phải học hỏi, cầu thị để nâng cao chất lượng sản phẩm; làm việc theo nhóm để chia sẻ, cùng nhau giải quyết khó khăn; tận dụng thế mạnh của địa phương, biến đặc sản bản địa thành sản phẩm hàng hóa có giá trị kinh tế cao, đồng thời kiên trì và sáng tạo trong quảng bá sản phẩm. Cùng với đó việc đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm trong quá trình thu mua nguyên liệu và chế biến được đặt lên hàng đầu.

Với nỗ lực thực hiện bằng được đam mê khởi nghiệp, tạo việc làm cho lao động và đặc biệt là giữ gìn văn hóa ẩm thực của người Thái, người Mường, chị Hà Thị Xem vừa được Hội LHPN tỉnh biểu dương phụ nữ tiêu biểu trong phong trào thi đua yêu nước giai đoạn 2020-2025.

Bài và ảnh: Lê Hà

Nguồn Thanh Hóa: http://baothanhhoa.vn/khoi-nghiep-voi-muoi-mac-khen-muong-deng-267399.htm