Không loại trừ khả năng Ngân hàng Nhà nước nới room tín dụng?

Hệ thống ngân hàng đang đi vào giai đoạn cao điểm về giải ngân với tín dụng toàn hệ thống đã tăng khoảng 16% đến cuối tháng 11/2025. Đây là mức tăng cao nhất 10 năm.

Mặc dù vậy, Ngân hàng Nhà nước vẫn chưa tiến hành điều chỉnh tăng chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng cho các Ngân hàng Thương mại trong các tháng cao điểm cuối năm nay theo thông lệ như mọi năm thường trong tháng 10, 11, kể từ sao lần “nới” room tín dụng vào cuối tháng 7/2025.

Nhận định về động thái điều hành này của Ngân hàng Nhà nước (SBV), Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) cho rằng SBV thể hiện quan điểm điều hành chính sách tiền tệ chặt chẽ hơn nhằm đảm bảo ổn định mặt bằng lãi suất cho hệ thống ngân hàng trong bối cảnh thanh khoản đang căng thẳng hơn. LDR nhiều ngân hàng lớn đang tiến sát ngưỡng tối đa 85% cuối quý 3/2025, và đồng thời kiểm soát áp lực tỷ giá thông qua kiểm soát tín dụng và cung tiền, vốn cũng đang rất thách thức, trong giai đoạn cuối năm.

VDSC không loại trừ khả năng Ngân hàng Nhà nước có thể nới room tín dụng sau khi Fed cắt giảm lãi suất sau cuộc họp tháng 12, tuy nhiên vẫn nghiêng về khả năng Ngân hàng Nhà nước giữ nguyên quan điểm điều hành thận trọng như hiện tại tới hết năm, hay không nới thêm hạn mức tăng trưởng tín dụng nữa.

Với kỳ vọng này, các ngân hàng thuộc danh mục theo dõi sẽ tối ưu hạn mức tăng trưởng tín dụng đã được cấp và điều chỉnh hồi giữa năm, đưa tăng trưởng tín dụng của danh mục này đạt 18,2% cho cả năm 2025.

Áp lực thanh khoản cuối năm đã và đang đẩy mặt bằng lãi suất huy động tăng để hút vốn. Các Ngân hàng Thương mại cổ phần đã bắt đầu nâng dần các mức lãi suất huy động từ tháng 10, và tăng mạnh hơn trong tháng 11. Loại trừ ACB là chưa tăng lãi suất huy động so với cuối quý trước, MBB, TCB và VPB trong nhóm Big 4 Ngân hàng TMCP đã tăng lãi suất huy động từ 40-100 điểm phần trăm (bps) ở kỳ hạn 3 tháng, từ 30-90 bps ở kỳ hạn 6 tháng và 9 tháng, từ 20-60 bps ở kỳ hạn 12 tháng.

VPB ghi nhận mức tăng mạnh nhất trong nhóm các Ngân hàng TMCP với tức tăng từ 90-100 bps so với quý trước đối với hình thức tiết kiệm online có kỳ hạn từ 3-9 tháng. Các Ngân hàng TMCP nhỏ hơn như VIB hay OCB tăng bình quân 30 bps ở các kỳ hạn.

Ngược lại, các Ngân hàng Thương mại Nhà nước vẫn chưa tăng lãi suất huy động (lãi suất kỳ hạn 3/6/9/12 tháng giữ ở mức khoảng 1,9%/3,0%/3,0%/4,7%) nhưng tích cực chạy các chương trình khuyến mãi như tặng quà cho người gửi tiền. Tuy nhiên, với nhu cầu thanh khoản ngày đang gia tăng trong vài tuần gần đây sau khi BID, và VCB đẩy nhanh việc giải ngân trong tháng 11 và còn khoảng trên dưới 1% hạn mức tăng trưởng tín dụng cả năm (CTG đã sử dụng gần hết từ cuối Q3-2025) thì nhiều khả năng các ngân hàng quốc doanh này có thể cũng sẽ sớm phải nâng lãi suất huy động.

Mặc dù lãi suất đầu vào đang tăng, NIM của các ngân hàng trong danh mục theo dõi ít có khả năng bị ảnh hưởng, mà ngược lại có cơ hội cải thiện trong quý cuối năm.

Thứ nhất, tất cả các Ngân hàng Thương mại trong danh mục đều có chênh lệch nhạy cảm với lãi suất giữa cho vay khách hàng và huy động (gồm tiền gửi có kỳ hạn và giấy tờ có giá) là dương cho kỳ định lại lãi suất dưới 1 tháng và từ 1 đến 3 tháng khoảng thời gian chịu ảnh hưởng trực tiếp bởi biến động tăng lãi suất tiền gửi.

Điều này có nghĩa là quy mô tài sản có (ở đây xét cho vay khách hàng) lớn hơn so với quy mô nguồn huy động khi cùng chịu ảnh hưởng của cùng mức chênh lệch lãi suất tăng, tạo ra hiệu ứng chênh lệch lãi suất lớn hơn hay có khả năng tác động tích cực tới NIM.

Thứ hai, nguồn cung tín dụng đã trở nên hạn chế trong quý cuối năm khi nhiều Ngân hàng Thương mại đã sử dụng gần hết hoặc sử dụng hết hạn mức tăng trưởng tín dụng cả năm của mình ngay từ cuối quý 3/2025 mà chưa được Ngân hàng Nhà nước “nới” room tín dụng.

Thứ ba, nhiều ngân hàng đã dừng các gói tín dụng ưu đãi lãi suất hoặc bắt đầu nâng lãi suất ưu đãi, nâng mức sàn lãi nhanh hơn so với tốc độ tăng của lãi suất đầu vào, nhằm tận dụng đang tận dụng sự khan hiếm hơn tín dụng để tối ưu hóa lợi suất tài sản sinh lời.

Thứ tư, chất lượng tài sản tốt hơn trong quý 4/2025 cũng sẽ giúp giảm khả năng thoái lãi dự thu và gia tăng thu nhập lãi. Ngoài ra, mức cải thiện NIM được kỳ vọng sẽ rõ rệt hơn đối với các ngân hàng còn nhiều dư địa tăng trưởng tín dụng trong quý 4/2025 so với các ngân hàng đã tăng trưởng nhanh và gần đạt hạn mức tăng trưởng tín dụng đã được điều chỉnh.

Tổng kết quý 4/2025, VDSC dự báo ngành ngân hàng duy trì tăng trưởng lợi nhuận cao với tăng trưởng tín dụng duy trì ở mức cao (trên 18%) kết hợp với triển vọng NIM mở rộng (dự phóng +10 bps) sau nhiều quý suy giảm, dù áp lực thanh khoản và chi phí vốn còn tồn tại.

Chất lượng tài sản ghi nhận sự cải thiện nhẹ, tỷ lệ nợ xấu dự phóng của danh mục giảm xuống 1,7% so với 1,8% của quý trước, tuy nhiên chi phí trích lập dự phòng rủi ro tín dụng nhiều khả năng duy trì quy mô so với quý trước. Dự phóng tổng thu nhập hoạt động và lợi nhuận trước thuế của danh mục ghi nhận tăng trưởng lần lượt 7% và 15% so với cùng kỳ.

Thu Minh