Kiểm tra cầu Sông Lô, đại biểu Quốc hội đề nghị xử lý nghiêm vụ cầu trơ lõi sắt gỉ

Chiều 11/11, Đoàn công tác của Quốc hội đã trực tiếp kiểm tra, khảo sát sự xuống cấp của cầu Sông Lô nhằm có thêm thực tiễn để hoàn thiện Luật Xây dựng (sửa đổi) và đề nghị xử lý nghiêm vi phạm liên quan sự cố.

Đoàn khảo sát của Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội chiều qua trực tiếp xem xét tình trạng xuống cấp của các trụ cầu Sông Lô (Phú Thọ). Ảnh: phutho.gov.

Đoàn khảo sát của Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội do bà Nguyễn Thanh Hải, Ủy viên BCH Trung ương Đảng, Ủy viên UBTVQH, Chủ nhiệm UB Khoa học, Công nghệ và Môi trường làm trưởng đoàn, đã có buổi khảo sát tình trạng xuống cấp cầu Sông Lô và làm việc với UBND tỉnh Phú Thọ nhằm đóng góp thêm vào Luật Xây dựng (sửa đổi).

Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV đang xem xét thông qua Luật Xây dựng (sửa đổi). Điểm mới là giảm thủ tục hành chính, phân cấp, phân quyền, giảm tiền kiểm, tăng hậu kiểm nhưng phải đảm bảo chất lượng an toàn tuyệt đối cho công trình xây dựng, đặc biệt là các công trình có tính cộng đồng cao; tuyệt đối không để giảm thủ tục hành chính, rút ngắn quy trình cấp phép, thẩm định mà buông lỏng quản lý chất lượng công trình, gây dư luận không tốt.

Trụ cầu Sông Lô hư hỏng nghiêm trọng khiến việc lưu thông trên cầu bị gián đoạn.

Thực tiễn khảo sát tình trạng xuống cấp của cầu Sông Lô sẽ nhận diện những bất cập về chính sách và luật để hoàn thiện dự án Luật, đảm bảo tính khả thi và siết chặt kỷ cương, quản lý nhà nước trong lĩnh vực xây dựng.

Cầu Sông Lô có tổng mức đầu tư 231 tỷ đồng, khởi công năm 2011 và hoàn thành đưa vào sử dụng năm 2015, do Sở NN&PTNT Phú Thọ (cũ), nay là Sở Nông nghiệp và Môi trường, làm chủ đầu tư nhằm phòng, chống thiên tai và tạo điều kiện phát triển kinh tế các xã khó khăn khu vực huyện Đoan Hùng (cũ).

Năm 2024, UBND tỉnh Phú Thọ đã chỉ đạo sở Xây dựng thực hiện kiểm định, đánh giá an toàn đối với 47 cầu trong tỉnh, trong đó có cầu sông Lô. Theo kết quả kiểm định của Trung tâm kỹ thuật đường bộ, Cục đường bộ Việt Nam ngày 20/12/2024 và kết quả kiểm tra cầu định kỳ cầu thường xuyên của Công ty CP đường bộ Phú Thọ sau mùa mưa bão năm 2024, cầu Sông Lô đã phát sinh một số hư hỏng tại các trụ T3, T4,T5,T6.

Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Nguyễn Thanh Hải trao đổi với Chủ tịch tỉnh Phú Thọ Trần Duy Đông tại hiện trường trụ cầu số 3 bị xuống cấp nghiêm trọng. Ảnh: phutho.gov.

Từ ngày 27/10, Sở Xây dựng tỉnh Phú Thọ đã thông báo tạm dừng khai thác cầu, sau đó chỉ cho phép lưu thông hạn chế khi phát hiện có hư hỏng nghiêm trọng tại một số cọc nhồi tại trụ T3. Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Phú Thọ cũng đã khởi tố vụ án “Vi phạm quy định về xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng”, tiến hành điều tra để làm rõ nguyên nhân, và quy trách nhiệm xử lý đối với cá nhân, đơn vị liên quan. Thủ tướng và Bộ Xây dựng cũng đã ra chỉ đạo xử lý sự cố.

Tại buổi làm việc, các đại biểu tập trung thảo luận về vai trò của các đơn vị tư vấn, giám sát, thi công; các tiêu chuẩn trong thi công cầu đường bộ... nhằm hoàn thiện Luật Xây dựng để trình Quốc hội xem xét, ban hành.

Phát biểu tại buổi làm việc, Chủ tịch UBND tỉnh Trần Duy Đông đề nghị Luật Xây dựng (sửa đổi) cần quy định rõ việc phân cấp, phân quyền phải gắn trách nhiệm với chính quyền địa phương được phân quyền; cho phép thành lập Ban Quản lý dự án xây dựng cấp xã phù hợp với điều kiện thực tế, gắn với năng lực, nguồn lực của cấp xã, phường; có quy định về chi phí để lựa chọn đơn vị tư vấn khi xây dựng dự án;

Phó chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Trần Văn Khải. Ảnh: phutho.gov.

Cấp đủ kinh phí duy tu bảo dưỡng các công trình sau khi đưa vào sử dụng; có quy định về quy trình thuê tư vấn và có cơ chế đặc thù để xử lý các công trình trong tình trạng khẩn cấp; có quy định cụ thể về việc thuê chuyên gia có đủ năng lực, trình độ để giám sát công trình trong suốt quá trình thực hiện dự án.

Dấu hỏi lớn về chất lượng thi công, công tác nghiệm thu, kiểm định

Phó chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Trần Văn Khải đề cập đến việc quan trắc công trình để phát hiện rủi ro sớm hơn. Tuy nhiên, hiện nay, với các công trình cầu, Luật Xây dựng không quy định cấp nào được quan trắc.

Từ đó, ông đề nghị dự luật lần này cần quan tâm đến việc thực hiện quan trắc định kỳ với những công trình cầu trọng yếu.

Sau khi khảo sát tại hiện trường cầu sông Lô, đoàn đã có buổi làm việc với lãnh đạo UBND tỉnh Phú Thọ. Ảnh: phutho.gov.

Đề cập tinh thần của dự thảo Luật Xây dựng quy định việc chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm, ông Khải bày tỏ băn khoăn, nếu không tiền kiểm mà nhà thầu năng lực yếu kém, khi công trình xảy ra sự cố phải xử lý rất mệt.

Vì thế, theo ông, dự luật cần cân nhắc quy định việc kiểm định bắt buộc với các công trình lớn, đồng thời tăng chế tài và trách nhiệm của các chủ thể liên quan.

Ông Nguyễn Ngọc Sơn (đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách tại Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường) chỉ rõ bài học từ vụ sập cầu Phong Châu, sự cố cầu Sông Lô cho thấy có những lỗ hổng trong quản lý đầu tư, thi công, nghiệm thu, hậu kiểm công trình.

Công trình cầu Sông Lô là ví dụ điển hình cho việc cần rà soát các quy định của pháp luật, không để khoảng trống pháp lý với những dấu hỏi lớn về chất lượng thi công cũng như công tác nghiệm thu, kiểm định chất lượng.

Theo ông, dự thảo luật hiện nay có quy định trách nhiệm của UBND các cấp phối hợp và hỗ trợ tổ chức triển khai thực hiện, theo dõi, kiểm tra và giám sát các dự án đầu tư xây dựng trên địa bàn do mình quản lý; chịu trách nhiệm về quản lý chất lượng công trình và giám sát các công trình xây dựng thuộc phạm vi quản lý. Không phải khi hỏng chỉ cần bỏ tiền ra là sửa.

Kết luận buổi làm việc, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Nguyễn Thanh Hải nhấn mạnh, thực trạng của cầu Sông Lô đặt ra dấu hỏi lớn về chất lượng thi công cũng như công tác nghiệm thu, kiểm định chất lượng công trình.

“Đây là ví dụ điển hình cho việc cần rà soát các quy định của pháp luật, không để khoảng trống pháp lý”, bà Hải nói.

Theo bà, cần quy định rõ về tiêu chí năng lực chuyên môn với cơ quan được giao làm chủ đầu tư.

Bà cũng chỉ rõ, quy định hiện nay chưa có cơ chế thẩm định độc lập năng lực nhà thầu. Điều này dễ dẫn tới tình trạng mượn năng lực. Về trách nhiệm của tư vấn, giám sát, dự thảo luật chưa quy định rõ trách nhiệm pháp lý và nghĩa vụ bảo hiểm nghề nghiệp bắt buộc.

Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an tỉnh Phú Thọ đã ra Quyết định khởi tố vụ án hình sự “Vi phạm quy định về xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng” xảy ra tại công trình cầu Sông Lô.

Liên quan việc kiểm định, bảo trì, bà Hải cũng lưu ý, hiện nay chưa có kiểm tra định kỳ với công trình giao thông trọng điểm.

Còn vấn đề quan trắc, bà cho biết, trước đây Bộ Xây dựng có quy định nhưng mỗi đơn vị một đầu mối khác nhau. Hiện nay, việc này đã tập trung về một đầu mối, Bộ Xây dựng cần có thông tư thống nhất.

“Ở Thái Nguyên có hệ thống quan trắc các mỏ kết nối với điện thoại của Bí thư Tỉnh ủy và thể hiện rõ nhà máy này đang đỏ, nhà máy kia đang xanh. Nhìn vào là nắm bắt được thông tin ngay”, bà Hải dẫn chứng.

Sau buổi làm việc này, đoàn công tác sẽ tổng hợp các ý kiến, kiến nghị bổ sung gửi cơ quan chủ trì soạn thảo dự luật để cùng phối hợp hoàn chỉnh dự thảo Luật Xây dựng.

Phi Long-Đức Đông/VOV.VN