Kinh tế Việt Nam 5 năm: Chống chịu và bứt phá

Biến khủng hoảng, thách thức thành cơ hội

Chia sẻ tại Tọa đàm “Kinh tế-xã hội Việt Nam 2021-2025: Chống chịu và bứt phá”, do Cổng Thông tin Chính phủ tổ chức chiều 12/11, TS Nguyễn Sĩ Dũng đánh giá trong nhiệm kỳ qua, khó khăn, thách thức được đánh giá là nhiều hơn và lớn hơn so với cơ hội và thuận lợi, đồng thời nhiều hơn so với giai đoạn 5 năm trước, do những diễn biến phức tạp, khó lường bởi tác động của bối cảnh tình, thiên tai, bão lũ... Có thể khẳng định, đây là một nhiệm kỳ có quá nhiều khác biệt, dị biệt và khắc nghiệt, nhiều vấn đề vượt tầm dự báo.

Thế nhưng, trong bối cảnh khắc nghiệt như vậy, dưới sự lãnh đạo trực tiếp, toàn diện của Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, đứng đầu là đồng chí Tổng Bí thư..., Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương triển khai quyết liệt, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp đã đề ra, tận dụng tối đa các cơ hội và lợi thế phát triển; ứng phó rất linh hoạt, sáng tạo và hóa giải hiệu quả các khó khăn, thách thức, thậm chí biến "nguy" thành "cơ"... để đưa nền kinh tếphát triển theo xu hướng "Tháng sau cao hơn tháng trước, quý sau tốt hơn quý trước, năm sau tốt hơn năm trước"; đặc biệt là về kinh tế với nền tảng vĩ mô ngày càng được củng cố vững chắc hơn; các cân đối lớn được bảo đảm; tăng trưởng được duy trì và từng bước bứt phá, tăng tốc; lạm phát được kiểm soát tốt theo mục tiêu…

Giai đoạn 2021-2025, dự kiến chúng ta đạt và vượt 22/26 chỉ tiêu KT-XH chủ yếu.

Từ góc nhìn của UNDP, bà Ramla Khalidi, Trưởng Đại diện thường trú Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP) tại Việt Nam nhận định Việt Nam đã đạt được nhiều tiến bộ đáng kể, bất chấp những thách thức toàn cầu phải đối mặt. Việt Nam đã có thể biến một số cuộc khủng hoảng và thách thức thành cơ hội cho chính mình. Một lĩnh vực nổi bật trong các thành tựu là tăng trưởng kinh tế - đạt hơn 7% trong giai đoạn này. Một thành tựu khác mà UNDP đặc biệt ghi nhận là Chỉ số Phát triển Con người (HDI) cao và đang tiếp tục được cải thiện. Đó là một số điểm nổi bật về thành tựu của Việt Nam.

Theo quan điểm của UNDP, điều ấn tượng hơn cả nằm ở sự lãnh đạo mạnh mẽ và tầm nhìn chiến lược, giúp Việt Nam triển khai hiệu quả các chính sách phát triển kinh tế. Ví dụ, Việt Nam đã có thể vượt qua nhiều thách thức, từ đại dịch đến rủi ro liên quan tới các cuộc khủng hoảng và thích ứng với khủng hoảng khí hậu — một vấn đề lớn mà đất nước đang đối mặt — để vươn lên với tinh thần kiên cường và sức mạnh.

“Tôi cho rằng hiện nay chúng ta đang bước vào một kỷ nguyên mới, tập trung vào đổi mới sáng tạo, chuyển đổi toàn diện theo hướng kinh tế tuần hoàn, xanh và bao trùm. Tôi rất hoan nghênh tầm nhìn phát triển bền vững của Việt Nam, và cho rằng chúng ta cần tiếp tục đặt yếu tố đó làm trọng tâm. Tôi tin rằng Việt Nam sẽ tiếp tục tập trung vào con người — phát triển con người, phát triển quốc gia và tương lai của đất nước”, bà Ramla Khalidi nói.

Thanh tựu kinh tế, xã hội 5 năm qua là nền móng và động lực phát triển trong thời gian tới.

Tâm thế chủ động hơn

Theo góc nhìn của mình, GS.TS. Vũ Minh Khương, giảng viên Trường Chính sách công Lý Quang Diệu - Singapore, cho rằng chúng ta đã làm được rất nhiều việc. “Mặc dù nếu xét dưới góc độ tư vấn chiến lược, còn nhiều vấn đề cần tiếp tục thực hiện. Tuy nhiên, có ba đặc điểm nổi bật của giai đoạn này mà tôi ghi nhận từ Chính phủ và khái quát bằng 3 chữ Q. Một là sự Quả cảm. Hai là rất Quyết liệt, đã làm là làm đến nơi đến chốn. Ba là sự Quên mình. Ba phẩm chất quý báu này khiến tôi thực sự cảm kích và tự hào khi chia sẻ với bạn bè quốc tế rằng chúng ta có đội ngũ lãnh đạo quyết liệt, xứng tầm với sự phát triển của dân tộc trong giai đoạn này.

Tôi tin rằng chúng ta đang ở một giai đoạn bản lề, có thể đưa Việt Nam cất cánh trong hai thập kỷ tới. Chắc chắn, giai đoạn năm 2025-2026, chúng ta sẽ chứng kiến những bước tiến thần kỳ, mặc dù phía trước vẫn còn nhiều thách thức”, ông Khương nhận định.

Cũng chia sẻ quan điểm của mình, Đại biểu Quốc hội Phan Đức Hiếu, Ủy viên Ủy ban Kinh tế và Ngân sách của Quốc hội nhấn mạnh “tâm thế chủ động hơn” của Việt Nam khi điều hành nền kinh tế và xử lý các cuộc khủng hoảng, đặc biệt là những cú sốc từ bên ngoài. Tâm thế này thể hiện qua sự chủ động, không bị động, và sự bình tĩnh trong quá trình xử lý vấn đề. Thứ nhất là việc duy trì động lực cải cách. Đây là một yếu tố then chốt. Đảng đã xác định và tạo ra một động lực mạnh mẽ cho cả nước, đó chính là mục tiêu đưa Việt Nam trở thành nước phát triển, có thu nhập cao vào năm 2045. Đây là một động lực to lớn, đòi hỏi sự nỗ lực và quyết tâm cao độ để thực.

Thứ hai là sự chuyển đổi từ tư duy "quản lý" sang "quản trị". Sự chuyển đổi này có nghĩa là người dân không còn là đối tượng thụ hưởng đơn thuần, mà trở thành một bộ phận không thể thiếu, một lực lượng tham gia vào quá trình phát triển. Đây chính là bản chất của quá trình chuyển đổi từ mô hình nhà nước quản lý sang một nền quản trị quốc gia, quản trị phát triển. Trong mô hình đó, người dân vừa là một phần của quy trình chính sách, vừa là người thực hiện và cũng là người thụ hưởng thành quả.

Đồng tình với GS. Vũ Minh Khương, TS. Bùi Sỹ Lợi, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội, cho rằng cần biến 3Q của lãnh đạo thành 3T của nhân dân: Tin tưởng, Tự tin và Tự lực tự cường.“Sự lãnh đạo của Đảng, của Nhà nước đối với nhân dân được nhân dân ủng hộ, đồng tình và tự lực tự cường vươn lên thì chúng ta sẽ đạt được thành công và sẽ vượt qua được những khó khăn, thách thức. Và lòng dân gắn liền với ý Đảng thì rõ ràng là thành công sẽ sớm”, ông Lợi nói.

Hà An