Kỹ năng nào để sinh tồn trên biển khi tàu gặp nạn?

Anh Phạm Quốc Việt, Đội trưởng của Đội Hỗ trợ sơ cứu FAS Angel, một tổ chức tình nguyện chuyên hỗ trợ sơ cứu cho người gặp tai nạn trên các tuyến đường đã chia sẻ trên trang cá nhân Facebook những hướng dẫn an toàn và tự cứu sinh trên biển.

Theo anh Việt, kỹ năng thoát nạn thoát hiểm là thứ chúng ta còn thiếu kiến thức và chưa được coi trọng đúng tầm.

"Tôi có thể lấy ví dụ, chúng ta có thể bỏ ra cả triệu, thậm chí cả chục triệu để mua một vé xem ca nhạc hay xem phim nhưng khi được vận động đi học một khóa huấn luyện kỹ năng nào đó thì thường không để ý đến hoặc không quan tâm lắm. Chúng ta thường cho rằng sự cố hiếm gặp thường ít khi xảy ra, nhưng như chúng ta đã thấy, khi sự cố xảy ra, liệu rằng chúng ta có kỹ năng để xử lý sự cố đó cho mình và cho cả người thân không? Đây chính là cái tôi muốn nhấn mạnh nhất. Kỹ năng thoát nạn, thoát hiểm phải được đặt lên hàng đầu để phòng tránh các rủi ro sẽ xảy ra vốn đã tiềm ẩn sẵn".

Đội trưởng của Đội Hỗ trợ sơ cứu FAS Angel Phạm Quốc Việt từng được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương Dũng cảm và đoạt Giải thưởng Tình nguyện quốc gia 2023 nhờ những đóng góp tích cực trong công tác cứu nạn cộng đồng.

Sau đây là các kỹ năng được anh Việt tập hợp qua kinh nghiệm của các ngư dân miền biển để có thể sinh tồn khi gặp hoạn nạn:

- Người dân đi biển (tàu cá, tàu du lịch nhỏ) nên được trang bị kỹ năng gì để tự cứu mình?

Người dân đi biển cần trang bị các kỹ năng thiết yếu như bơi lội và sinh tồn dưới nước (bơi thành thạo, thả nổi, giữ ấm), sơ cứu và cấp cứu cơ bản (xử lý vết thương, hô hấp nhân tạo cho người đuối nước) và sử dụng thiết bị an toàn (áo phao, phao cứu sinh, pháo hiệu, bộ đàm, la bàn). Đồng thời, họ cũng cần nắm vững kỹ năng sinh tồn trên biển (tạo tín hiệu, thu thập nước, tìm thức ăn, xây nơi trú ẩn) và kỹ năng phòng ngừa, ứng phó sự cố (kiểm tra tàu thuyền, nắm quy tắc an toàn hàng hải, lập kế hoạch chuyến đi, ứng phó cháy nổ). Việc trang bị những kỹ năng này giúp họ tự bảo vệ bản thân và hỗ trợ người khác khi gặp tình huống khẩn cấp trên biển.

- Có cách nào để duy trì thân nhiệt hoặc tránh bị sốc lạnh khi rơi xuống biển trong thời gian dài?

Để duy trì thân nhiệt và tránh sốc lạnh khi rơi xuống biển, điều cốt yếu là hạn chế cử động tối đa bằng cách áp dụng tư thế HELP (co gối lên ngực, ôm chặt) nếu đơn độc hoặc tư thế Huddle (ôm sát vào nhau) nếu có nhiều người. Hãy luôn giữ phần đầu và cổ trên mặt nước, mặc càng nhiều quần áo càng tốt (kể cả khi ướt) vì chúng tạo ra lớp cách nhiệt. Tuyệt đối tránh uống nước biển và cố gắng giữ bình tĩnh, kiểm soát hơi thở để không tiêu hao năng lượng. Hạn chế tối đa vùng da tiếp xúc với nước và tận dụng mọi thiết bị nổi có sẵn để tiết kiệm sức lực. Nếu có thể, hãy tìm kiếm nơi trú ẩn hoặc bám vào vật thể lớn.

- Khi bị sặc nước, người cứu hộ cần lưu ý những điều gì?

Khi một người bị sặc nước, người cứu hộ cần đánh giá nhanh tình trạng nạn nhân (ý thức, hô hấp, mạch). Nếu nạn nhân còn tỉnh và ho được, hãy khuyến khích họ ho mạnh và không dốc ngược hay ép bụng. Trong trường hợp nạn nhân bất tỉnh hoặc có dấu hiệu ngừng thở/ngừng tim, cần gọi cấp cứu 115 ngay lập tức và thực hiện hồi sinh tim phổi (CPR) nếu cần (ép tim kết hợp thổi ngạt). Quan trọng là phải giữ ấm cho nạn nhân sau khi sơ cứu và luôn đưa nạn nhân đến cơ sở y tế để kiểm tra, tránh nguy cơ đuối nước thứ cấp. Cuối cùng, đảm bảo an toàn cho chính người cứu hộ.

- Làm thế nào thoát hiểm an toàn khi tàu thuyền bị chìm?

Để thoát hiểm an toàn khi tàu thuyền bị chìm, điều cốt yếu là phải giữ bình tĩnh và mặc áo phao ngay lập tức. Nhanh chóng tìm lối thoát gần nhất, ưu tiên các thiết bị an toàn như phao cứu sinh hay bè cứu sinh, và tuyệt đối không quay lại lấy đồ đạc cá nhân. Khi rời tàu, hãy nhảy xuống nước an toàn (chân xuống trước, cách xa tàu để tránh bị hút vào) và nhanh chóng bơi ra xa tàu khoảng 100-200 mét. Sau đó, hãy cố gắng tập hợp với những người sống sót khác và áp dụng các tư thế sinh tồn (HELP hoặc Huddle) để giữ ấm, đồng thời phát tín hiệu cầu cứu. Luôn nhớ không uống nước biển và không bơi vô định để bảo toàn năng lượng.

CL