Lào Cai: Kinh tế tập thể góp phần tạo dựng chuỗi giá trị bền vững

Ngày càng nhiều HTX hoạt động hiệu quả

Câu chuyện phát triển kinh tế tập thể tiếp sức xây dựng nông thôn mới có chiều sâu ở Lào Cai là minh chứng sống động cho thấy những đóng góp thiết thực của các HTX, các miền quê vùng cao đang từng bước trở thành vùng quê đáng sống, với những đổi thay rõ nét về hạ tầng, kinh tế và đời sống văn hóa – xã hội.

Bắt kịp "làn gió lành" từ chuyển đổi số mang lại , nhiều HTX đã trở thành điểm tựa, khuyến khích các hội viên nông dân mạnh dạn, ứng dụng khoa học kỹ thuật, công nghệ cao, nhờ đó giúp người nông dân không chỉ tiết kiệm được sức lực, tài nguyên mà còn có cơ hội làm ra sản phẩm chất lượng cao, nâng cao doanh thu, thúc đẩy phát triển kinh tế tại các địa phương.

Nhiều hợp tác xã đã ghi dấu ấn nhờ áp dụng công nghệ cao trong sản xuất nông nghiệp. Ảnh: Thanh Ngà.

Tiêu biểu như HTX Thủy sản Hoàng Kim (xã Thác Bà), tận dụng diện tích mặt nước hồ để nuôi hơn 300 lồng cá, chủ yếu là cá lăng, cá diêu hồng, cá tầm. Đặc biệt, HTX liên kết với doanh nghiệp chế biến để sản xuất chả, giò, xúc xích từ cá lăng đều đạt chuẩn OCOP 3 sao. Chị Vũ Thị Thu Phương - quản lý HTX chia sẻ: "Nhờ chính sách xúc tiến thương mại, HTX có nhiều kênh phân phối, tối ưu hóa giá trị sản phẩm và phát triển bền vững".

Trước đây, thu nhập của gia đình anh Lâm A Tướng tại xã Bản Liền chỉ khoảng 3 triệu đồng mỗi tháng. Tuy nhiên, từ khi tham gia vào sản xuất chè hữu cơ tại HTX Bản Liền thì thu nhập của gia đình anh đã tăng gấp 3 lần. Đầu ra cho cây chè ổn định, gia đình anh Tướng đã cùng với hàng chục hộ dân khác trong xã mở rộng diện tích cây chè, ứng dụng khoa học kỹ thuật mới vào sản xuất, mang lại hiệu quả kinh tế cao.

Từ đầu năm đến nay, toàn tỉnh Lào Cai đã thành lập mới 30 HTX và 83 tổ hợp tác hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp, nâng tổng số HTX hoạt động lên 809, tổng vốn điều lệ gần 1300 tỉ đồng. Cùng với đó là trên 2.800 tổ hợp tác với trên 12.000 thành viên.

Mô hình kinh tế tập thể trong lĩnh vực nông nghiệp đã khai thác tốt thế mạnh về cây trồng, vật nuôi tại địa phương, liên kết sản xuất giữa các hộ, xây dựng chuỗi giá trị nông sản bền vững, xây dựng các sản phẩm OCOP, hỗ trợ tiếp cận thị trường. Nhiều HTX đã hướng tới quản trị chuyên nghiệp, minh bạch và hiệu quả, góp phần nâng cao thu nhập cho thành viên và người lao động.

Một số HTX đã tích cực kinh doanh theo hình thức trực tuyến, qua đó tiết kiệm chi phí thuê mặt bằng, nhân công, mở rộng thị trường kinh doanh.

Phó Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Lào Cai Nguyễn Đức Lâm cho hay, đến nay, HTX đã làm đúng chức năng nhiệm vụ của mình đó là kết nối với các thành viên, hỗ trợ sản xuất, tiếp cận các nguồn vốn do Đảng và Nhà nước hỗ trợ ưu tiên cho khu vực kinh tế tập thể.

Thời gian tới, Liên minh HTX tỉnh tiếp tục phối hợp với các sở, ngành, địa phương đẩy mạnh tuyên truyền, vận động thành lập mới HTX; tư vấn, hỗ trợ các HTX; bồi dưỡng nâng cao năng lực cho cán bộ quản lý các HTX; hỗ trợ các HTX quảng bá, xúc tiến thương mại, liên kết cung ứng, tiêu thụ sản phẩm.

Xanh hóa để phát triển bền vững

Những năm qua tại Lào Cai, nhiều hợp tác xã đã ghi dấu ấn nhờ áp dụng công nghệ cao, công nghệ sinh học và chuyển đổi số, tạo ra các sản phẩm có chất lượng và thương hiệu rõ nét.

Một số mô hình tiêu biểu có thể kể đến như: Hợp tác xã chế biến kinh doanh tổng hợp Đoàn Lương, áp dụng công nghệ sinh học để chế biến quả sơn tra thành các sản phẩm OCOP 3 sao; Hợp tác xã trà Shan tuyết Suối Giàng và Phình Hồ với sản phẩm đã xuất khẩu sang Mỹ và châu Âu, chứng minh chất lượng "xanh" và bền vững; Hợp tác xã Thắng Lợi ứng dụng công nghệ nhiệt phân săm lốp cũ thành dầu FO-R, một ví dụ điển hình của kinh tế tuần hoàn.

Bên cạnh đó, nhiều hợp tác xã đã tiên phong trong sản xuất nông nghiệp hữu cơ, bền vững như: Hợp tác xã Hưng Thành với sản phẩm măng Bát Độ xuất khẩu, Hợp tác xã Quế hồi Việt Nam với sản phẩm quế hữu cơ hay Hợp tác xã nông sản xanh Đồng Khê, Hợp tác xã rau an toàn Tuy Lộc...Các chuỗi giá trị khép kín cũng đang dần hình thành với các hợp tác xã chăn nuôi, trồng dâu nuôi tằm, sản xuất hàng thủ công thân thiện môi trường, góp phần bảo tồn bản sắc và sinh thái địa phương.

Theo ông Nguyễn Đức Lâm, chuyển đổi xanh giúp các HTX không chỉ tăng trưởng về doanh thu, mà còn xây dựng được hình ảnh có trách nhiệm với môi trường, đáp ứng tiêu chuẩn thị trường quốc tế. Tuy nhiên, hành trình này vẫn còn nhiều khó khăn, nhất là đối tỉnh miền núi như Lào Cai.

Cũng theo ông Lâm, để đẩy mạnh chuyển đổi xanh trong khu vực KTTT, cần thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp. Trước tiên là tuyên truyền nâng cao nhận thức cho cán bộ và người dân về lợi ích của sản xuất xanh, từ đó thúc đẩy thay đổi phương thức canh tác truyền thống. Song song đó là hỗ trợ HTX ứng dụng công nghệ vào sản xuất, tổ chức các lớp tập huấn kỹ năng về sản xuất hữu cơ, sử dụng năng lượng tái tạo, quản lý chất thải.

Việc kết nối thị trường, quảng bá sản phẩm OCOP gắn với yếu tố sinh thái và bản sắc địa phương cũng cần được chú trọng. Ngoài ra, cần có chính sách hỗ trợ cụ thể về thuế, tín dụng, đào tạo nhân lực kỹ thuật, đồng thời giúp HTX xây dựng nhãn hiệu, chứng nhận chất lượng xanh như: VietGAP, GlobalGAP, Hữu cơ; cơ chế tạo điều kiện thuận lợi để HTX thuê hoặc góp vốn bằng quyền sử dụng đất, hình thành vùng nguyên liệu tập trung phục vụ nông nghiệp hữu cơ và công nghệ cao.

Có thể thấy, chuyển đổi xanh không chỉ là yêu cầu cấp bách mà còn là cơ hội để các HTX khẳng định vị thế, hướng tới phát triển bền vững, góp phần hiện thực hóa mục tiêu đưa Lào Cai trở thành tỉnh phát triển theo hướng xanh, hài hòa.

Tùng Dương