Lập Trung tâm giao dịch BĐS và quyền sử dụng đất để dân được hưởng lợi

Người dân sẽ giảm chi phí qua Trung tâm giao dịch

Theo Bộ Xây dựng, mô hình Trung tâm giao dịch bất động sản và quyền sử dụng đất do Nhà nước thành lập sẽ được triển khai thí điểm trên phạm vi toàn quốc trong 2 năm 2026 - 2027. Tại trung tâm, người dân và doanh nghiệp có thể thực hiện liên thông các thủ tục từ cung cấp thông tin, xác lập giao dịch đến cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất.

Mô hình này cũng được kỳ vọng sẽ giúp đẩy mạnh ứng dụng thông tin, thúc đẩy chuyển đổi số và góp phần công khai, minh bạch hóa thị trường bất động sản.

Bộ Xây dựng đề xuất các trung tâm giao dịch bất động sản này sẽ hoạt động theo cơ chế "một cửa liên thông", ứng dụng mạnh mẽ công nghệ 4.0.

Trao đổi với PV Tiền Phong, chuyên gia kinh tế Cấn Văn Lực - Ủy viên Hội đồng Tư vấn chính sách của Thủ tướng Chính phủ cho biết, việc hình thành một trung tâm giao dịch tập trung không chỉ nhằm tạo kênh giao dịch chính thống mà còn đóng vai trò quan trọng trong xây dựng, quản lý và kết nối dữ liệu bất động sản quốc gia. Trong bối cảnh thị trường những năm gần đây biến động mạnh, dữ liệu phân tán, thiếu chuẩn hóa và thiếu đồng bộ giữa các địa phương, việc có một hệ thống trung tâm để quản lý thông tin là yêu cầu cấp thiết.

Người dân sẽ giảm chi phí qua Trung tâm giao dịch bất động sản và quyền sử dụng đất do Nhà nước quản lý.

Ông Lực cho biết thêm, qua quá trình nghiên cứu, Chính phủ đã đặt ra hai điều kiện cốt lõi đối với mô hình sàn giao dịch này. Hệ thống phải nhanh gọn, đơn giản, giảm tối đa thủ tục hành chính để người dân và doanh nghiệp có thể giao dịch thuận tiện hơn so với hiện nay.

“Chúng ta xây trung tâm giao dịch nhưng không được phép tạo thêm tầng nấc thủ tục, không được phép làm phức tạp hóa quá trình mua bán”, ông Lực nhấn mạnh.

Theo ông Lực, giao dịch qua trung tâm phải không được làm phát sinh thêm chi phí. "Người dân và doanh nghiệp rất quan tâm, bởi mục tiêu của trung tâm là hỗ trợ thị trường hoạt động hiệu quả hơn, chứ không phải tạo thêm gánh nặng chi phí. Nếu mô hình này làm tăng chi phí, thì rất khó nhận được sự ủng hộ. Do đó, nguyên tắc không tăng chi phí là cực kỳ quan trọng”, ông Lực nói.

Ông Lực cho biết thêm, cùng với việc xây dựng Trung tâm giao dịch bất động sản và quyền sử dụng đất, Chính phủ đang đẩy mạnh việc hoàn thiện cơ sở dữ liệu đất đai và dữ liệu bất động sản - một trong những trụ cột quan trọng của chiến lược chuyển đổi số ngành tài nguyên, đất đai và thị trường bất động sản. Công việc này đòi hỏi xử lý khối lượng lớn thông tin, dữ liệu từ thu thập, chuẩn hóa, kiểm tra chéo đến cập nhật định kỳ. Ông Lực đánh giá, thời gian tới, đây sẽ là lĩnh vực đòi hỏi nhiều công sức từ các cơ quan quản lý và sự phối hợp của doanh nghiệp.

Vẫn còn băn khoăn?

TS. Nguyễn Văn Đính - Chủ tịch Hiệp hội Môi giới bất động sản Việt Nam cũng cho rằng, muốn Trung tâm giao dịch bất động sản và quyền sử dụng đất do Nhà nước thành lập thực sự phát huy được tác dụng, không chồng chéo, gây phát sinh thêm các thủ tục hành chính phức tạp cho người dân, cần có một quá trình nghiên cứu, phân tích kỹ lưỡng. Việc làm này yêu cầu phải có sự tham gia, phối hợp của tất cả các cơ quan quản lý nhà nước, các chuyên gia đầu ngành. Đặc biệt là sự tham gia ý kiến từ những cá nhân, tổ chức có kinh nghiệm thực tiễn là rất quan trọng.

"Trong đó, cần giải quyết các câu hỏi: Giao dịch thông qua trung tâm giao dịch là khuyến khích hay bắt buộc? Nếu bắt buộc liệu có cản trở quyền tự do kinh doanh của người dân hay không? Nếu không bắt buộc, cần xây dựng cơ chế vận hành như thế nào để khuyến khích người dân tham gia?", ông Đính nói.

Ông Đính băn khoăn, thành lập trung tâm giao dịch rồi để tự vận hành hay cần gắn thêm hoạt động của các môi giới để đảm bảo hoạt động qua sàn được sôi nổi không? Nếu gắn thêm hoạt động của môi giới thì cần kiểm soát các đối tượng này như thế nào để đảm bảo không gây tiêu cực, đầu cơ, lũng đoạn cho thị trường?

Ngọc Mai