Lễ hội đền Cổ Loa: Sống lại hào khí Âu Lạc đầu năm mới

Hành trình về cội nguồn dân tộc

Mỗi độ xuân về, người dân vùng Đông Anh, Hà Nội lại khắc ghi lời hẹn trong câu ca "Chết bỏ con bỏ cháu, sống không bỏ mùng 6 tháng Giêng" để cùng nhau trẩy hội đền Cổ Loa. Đây không chỉ là một trong những lễ hội lớn nhất đầu năm của Thủ đô mà còn là một hành trình sống động trở về cội nguồn, tưởng nhớ vị vua An Dương Vương - người đã xây dựng nên nhà nước Âu Lạc. Lễ hội đã được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia vào năm 2021.

Lễ hội đền Cổ Loa là một trong những lễ hội lớn và lâu đời tại Hà Nội.

Lễ hội chính thức diễn ra từ sáng sớm mùng 6 đến hết ngày 18 tháng Giêng Âm lịch tại Khu di tích lịch sử Cổ Loa, thuộc huyện Đông Anh, cách trung tâm Hà Nội không xa. Lễ hội là sự kiện chung của cụm 8 làng xung quanh đền, hay còn gọi là Bát Xã, cùng thờ vua Thục Phán.

Khám phá các nghi lễ và hoạt động đặc sắc

Lễ hội đền Cổ Loa được chia thành hai phần chính: phần lễ trang nghiêm và phần hội sôi động, tái hiện không khí hào hùng và đời sống văn hóa phong phú của người Việt cổ.

Phần Lễ: Nghi thức trang trọng và uy nghiêm

Tâm điểm của phần lễ là đám rước kiệu hoành tráng diễn ra vào sáng mùng 6 Tết. Đoàn rước của Bát Xã quy tụ tại đền Thượng để làm lễ tế thần. Dẫn đầu là cờ quạt và các lộ lộ bát bửu, theo sau là phường bát âm, các quan đội và trai đinh khỏe mạnh khiêng kiệu. Những người tham gia hành lễ đều phải giữ mình thanh tịnh, thậm chí bịt miệng bằng vải đỏ để đảm bảo sự tinh khiết. Đoàn rước di chuyển trong không khí trang nghiêm, tái hiện cảnh vua Thục Phán về triều, tạo nên một cảnh tượng vừa lộng lẫy vừa linh thiêng.

Đám rước kiệu là nghi lễ quan trọng và thu hút nhất trong phần lễ.

Phần Hội: Không gian văn hóa dân gian sôi động

Sau các nghi lễ trang trọng, không khí lễ hội trở nên náo nhiệt với nhiều hoạt động văn hóa và trò chơi dân gian. Du khách có thể thưởng thức các màn hát quan họ đối đáp trên thuyền rồng tại khu vực Giếng Ngọc, hay xem các vở tuồng, chèo tái hiện câu chuyện lịch sử về Mỵ Châu - Trọng Thủy.

Các trò chơi dân gian truyền thống là điểm nhấn không thể bỏ qua, thu hút đông đảo người dân và du khách tham gia. Nổi bật nhất là đấu vật, cờ người và đặc biệt là thi bắn nỏ. Hoạt động thi bắn nỏ không chỉ là một trò chơi mà còn là cách để người dân tưởng nhớ đến "nỏ thần" của tướng quân Cao Lỗ, thể hiện tinh thần thượng võ và lòng dũng cảm bảo vệ đất nước.

Các trò chơi dân gian mang lại không khí vui tươi và đậm bản sắc văn hóa.

Những điểm không thể bỏ lỡ tại khu di tích Cổ Loa

Đến với Cổ Loa không chỉ để dự hội, du khách còn có cơ hội khám phá quần thể di tích lịch sử độc đáo gắn liền với những câu chuyện huyền thoại.

Đền Thượng (Đền An Dương Vương): Nằm ở vị trí trung tâm, là nơi thờ vua An Dương Vương. Ngôi đền có kiến trúc cổ kính với những con rồng đá tạc tinh xảo từ thời Lê và lưu giữ nhiều di vật quý giá.
Am Mỵ Châu: Nằm nép mình sau một cây đa nghìn tuổi, là nơi thờ công chúa Mỵ Châu. Bên trong am có một hòn đá tự nhiên hình người không đầu, gắn liền với truyền thuyết bi thương về nàng công chúa.
Đền thờ Cao Lỗ: Ngôi đền nhỏ thờ vị tướng tài ba đã sáng chế ra nỏ Liên Châu. Trước đền có một ao nước với tượng ông đang giương nỏ, bên trong trưng bày nhiều mũi tên đồng được khai quật tại đây.

Khu di tích Cổ Loa lưu giữ nhiều công trình kiến trúc và giá trị lịch sử quan trọng.

Kinh nghiệm hữu ích khi tham gia lễ hội

Thời điểm lý tưởng: Ngày khai hội mùng 6 tháng Giêng là thời điểm diễn ra các nghi lễ quan trọng và đông vui nhất.
Di chuyển: Từ trung tâm Hà Nội, bạn có thể dễ dàng đến Cổ Loa bằng xe máy, ô tô cá nhân hoặc các tuyến xe buýt công cộng.
Trang phục: Nên chọn trang phục lịch sự, gọn gàng để tiện di chuyển và phù hợp với không khí trang nghiêm của các đền thờ.

CTVX