Liệu pháp mạnh xốc tinh thần làm việc, thuốc đặc trị cho bệnh sợ sai
Ghi nhận những kết quả tích cực trong phát triển kinh tế - xã hội, song đại biểu Quốc hội nhấn mạnh, để đạt các mục tiêu đề ra, một vấn đề cần giải quyết là hóa giải nỗi sợ trách nhiệm của một bộ phận cán bộ, công chức, viên chức.
Thảo luận tại Kỳ họp thứ 5 ngày 31/5, các ý kiến ghi nhận những kết quả đạt được ở lĩnh vực kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh, quốc phòng của đất nước trong năm 2022 và những tháng đầu năm 2023.
Trong bối cảnh nhiều nước trong khu vực và thế giới phải đối diện với rất nhiều khó khăn, thách thức và nguy cơ rơi vào suy thoái kinh tế, nhưng dưới sự lãnh đạo của Trung ương, Quốc hội, Chính phủ đã có những quyết sách đúng đắn, kịp thời giúp kinh tế nước ta phục hồi sau đại dịch COVID-19 và đạt được những kết quả khá toàn diện, tích cực trên nhiều lĩnh vực.
Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã điều hành quyết liệt, toàn diện, linh hoạt, hiệu quả, huy động được sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, toàn dân và doanh nghiệp. Năm 2022, nước ta cơ bản đã thực hiện thắng lợi khá toàn diện mục tiêu, nhiệm vụ, vừa tập trung phòng, chống kiểm soát dịch bệnh, vừa thúc đẩy phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội.
Trong 4 tháng đầu năm 2023, tốc độ tăng trưởng kinh tế đạt 3,32%, kinh tế vĩ mô cơ bản ổn định, lạm phát được kiểm soát, các cân đối lớn được bảo đảm, thị trường tiền tệ, tín dụng, ngoại tệ cơ bản ổn định, lĩnh vực văn hóa, xã hội tiếp tục được quan tâm, đạt được nhiều kết quả quan trọng.
Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã thường xuyên họp giao ban, thành lập các đoàn kiểm tra việc tổ chức thực hiện các chương trình, dự án quan trọng của quốc gia, ban hành nhiều nghị quyết, quyết định, cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy hoạt động sản xuất, kinh doanh, huy động và tập trung triển khai nhiều công trình hạ tầng giao thông trọng điểm, hoàn thành và đưa vào sử dụng 310 km đường cao tốc. Nhiều dự án tồn đọng kéo dài đã được tích cực xử lý đạt kết quả bước đầu.
Quốc hội thảo luận hội trường về báo cáo đánh giá bổ sung kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội (KTXH) năm 2022 và tình hình thực hiện kế hoạch phát triển KTXH những tháng đầu năm 2023.
Còn nhiều trăn trởBên cạnh những kết quả đã đạt được, Đại biểu Quốc hội cũng trăn trở và thẳng thắn nhìn nhận không ít hạn chế, thậm chí là điểm nghẽn cản trở sự phát triển của đất nước thời gian qua. Con số được dẫn ra chính là tăng trưởng kinh tế quý I ước đạt là 3,32% so với cùng kỳ năm trước và thấp hơn kịch bản tại Nghị quyết số 01 là 5,6%; nhiều tỉnh, thành phố lớn đang tăng trưởng ở mức độ âm.
Số doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường trong 4 tháng đầu năm 2023 tăng 25,1% tương ứng với gần 77.000 doanh nghiệp so với cùng kỳ năm trước. Bình quân một tháng có 19.200 doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường. Nhiều doanh nghiệp rơi vào tình trạng khó khăn về tài chính và phải bán tài sản để giải quyết thanh khoản, trong khi chính sách ưu đãi vẫn còn nhiều khó khăn, hạn hẹp.
Khó khăn của doanh nghiệp đã ảnh hưởng đến thu nhập, đời sống của người lao động, tiềm ẩn khó khăn về an sinh và trật tự an toàn xã hội. Số lao động mất việc làm trong quý 1/2023 là 149.000 lao động, tăng 39.000 lao động so với quý 1/2022.
Tiến độ giải ngân vốn đầu tư công còn chậm bị đánh giá là tác động tiêu cực đến việc thực hiện các mục tiêu tăng trưởng kinh tế, làm giảm hiệu quả sử dụng vốn đầu tư. Áp lực giải ngân khả năng hoàn thành mục tiêu trong những quý còn lại của năm 2023 là rất lớn.
Nhiều ý kiến bày tỏ quan tâm, thậm chí có đến 3 đại biểu sử dụng quyền tranh luận để thể hiện quan điểm xoay hiện tượng “một bộ phận cán bộ, công chức còn chưa quyết liệt, có tâm lý né tránh, sợ trách nhiệm, đùn đẩy, sợ sai, gây ách tắc, làm cản trở sự phát triển kinh tế của đất nước” mà báo cáo của Chính phủ cũng như cơ quan của Quốc hội đã thẳng thắn nêu ra.
Điều mà các đại biểu đặt ra là tại sao từ trước đến nay không xuất hiện, hoặc có rất ít mà nay lan rộng từ trung ương đến địa phương và và tiếp tục lan rộng từ khu vực công đến khu vực tư? Có ý kiến chỉ rõ, “bộ phận” đó gồm 2 nhóm: Một là nhóm cán bộ suy thoái về tư tưởng chính trị, cán bộ né tránh, sợ trách nhiệm, đùn đẩy, sợ sai, cán bộ không muốn làm vì không có lợi ích riêng. Hai là nhóm cán bộ sợ vi phạm pháp luật nên không dám làm.
Đại biểu Quốc hội cũng băn khoăn khi chủ trương của Đảng, Nhà nước đưa ra rất đúng về đổi mới giáo dục và phát triển kinh tế gắn liền với phát triển văn hóa xã hội, nhưng trong quá trình triển khai thực hiện chưa tương xứng và chưa được đầu tư, quan tâm đúng mức.
Nạn bạo lực học đường có những biểu hiện đáng lo ngại cũng được phản ánh tới nghị trường, với tâm tư văn hóa học đường chưa được quan tâm đúng mức, trong đó có nguyên nhân từ nhiều phía, từ gia đình, nhà trường và xã hội và là vấn đề mà ngành giáo dục và toàn xã hội cùng nhìn nhận để có giải pháp phối hợp giải quyết.
Chừng nào chúng ta bảo đảm được vaccine cho Chương trình tiêm chủng mở rộng quốc qua cũng là câu hỏi được đặt ra trực diện và mong có câu trả lời rành rọt, dứt khoát, vì theo đại biểu, cứ “đẩy qua đẩy lại” thì người phải trả giá chính là trẻ em. Câu chuyện thiếu thuốc, thiếu trang thiết bị, vật tư y tế ở các cơ sở điều trị tiếp tục được đề cập, vì đến thời điểm này chưa có giải pháp căn cơ...
Đại biểu Quốc hội phát biểu trên hội trường Diên Hồng
Liệu pháp đủ mạnh để xốc lại tinh thần làm việc
Đại biểu Quốc hội cơ bản đồng tình với 11 nhóm giải pháp mà Chính phủ đã đề ra, song nhấn mạnh, biện pháp nhanh nhất, hiệu quả nhất và doanh nghiệp dễ hấp thụ nhất trong lúc này chính là dùng công cụ tài khóa để hỗ trợ trực tiếp doanh nghiệp, như giảm lãi suất ngân hàng, giảm tiền thuê đất, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp; giảm, giãn, miễn lãi suất, miễn lãi chậm nộp bảo hiểm xã hội.
Quốc hội, Chính phủ cần cơ chế, chính sách riêng cụ thể về đầu tư công, quyết tâm sát sao hơn nữa để gỡ các vướng mắc, nhất là các vướng mắc về thể chế, văn bản hướng dẫn cho các địa phương, đẩy mạnh phân cấp, giao quyền cho địa phương chủ động thực hiện và tự chịu trách nhiệm vì chỉ có phân cấp, phân quyền mạnh và nêu cao trách nhiệm của người đứng đầu thì mới đẩy nhanh được tiến độ đầu tư công trong giai đoạn tới. Các bộ, ngành, địa phương tập trung triển khai quyết liệt các giải pháp tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong giải ngân vốn đầu tư công.
Cho rằng tại thời điểm này, người dân và doanh nghiệp đang rất cần những quyết sách thiết thực để duy trì và bảo đảm an sinh xã hội, đại biểu đề xuất Chính phủ nghiên cứu và triển khai xây dựng quỹ dự phòng an sinh xã hội với tầm nhìn dài hạn nhằm hỗ trợ người lao động mất việc làm, ứng phó với những khó khăn, rủi ro đột ngột.
Quốc hội, Chính phủ cần quan tâm, tập trung nghiên cứu, rà soát, sửa đổi, bổ sung đầy đủ các nội dung quy định của pháp luật, đặc biệt là các văn bản dưới luật, đảm bảo tính chặt chẽ, thống nhất, dễ áp dụng để các địa phương, đơn vị, tổ chức, cá nhân khi căn cứ vào đó là có thể triển khai thực hiện được ngay.
Song, điều mà nhiều đại biểu trăn trở là có liệu pháp đủ mạnh để xốc lại tinh thần làm việc của đội ngũ cán bộ cũng như có liều thuốc đặc trị hiệu quả căn bệnh đùn đẩy, né tránh, sợ trách nhiệm, sợ sai để không lan ra diện rộng làm ảnh hưởng đến quá trình phát triển của mỗi địa phương và sự phát triển chung của đất nước.
Nếu không giải quyết dứt điểm “điểm nghẽn” trong vấn đề sợ trách nhiệm thì e rằng dù có đầy đủ hệ thống quy định thì vẫn không thể thúc đẩy tăng trưởng!./.
Thiếu tướng, Tiến sĩ Nguyễn Hồng Thái (Ảnh: KT)
Cũng theo Thiếu tướng Thái, việc học tập nghị quyết hiện nay nếu cứ thực hiện theo kiểu sơ cứng, giáo điều không thể thấm vào tư tưởng, tình cảm mỗi đảng viên cũng như nhận thức của quần chúng nhân dân. Nhưng qua lời của Tổng Bí thư, nghị quyết của Đảng được truyền đến nhân dân không phải bằng những con số, bằng trích dẫn hay những câu cú có tính chất bác học mà dẫn nạp bằng ngôn ngữ đời thường, bằng văn học dân gian, như ca dao, tục ngữ, thành ngữ phù hợp với đời sống của cán bộ, nhân dân. Cách làm đó thực sự mang lại hiệu quả.
Trong công tác xây dựng chỉnh đốn Đảng, phòng chống tham nhũng tiêu cực, yêu cầu tự soi tự sửa cần phải có thanh tra, kiểm tra, đúc kết kinh nghiệm, phát hiện những nơi làm tốt để nhân điển hình và xử lý nghiêm bằng kỷ luật Đảng, pháp luật của Nhà nước đối với những cán bộ đảng viên làm sai, vi phạm pháp luật, vi phạm điều lệ Đảng. Lời nhắc nhở của Tổng Bí thư còn đặc biệt dành cho những người làm công tác thanh tra, kiểm tra, thậm chí cả người đi điều tra vụ việc, cũng phải giữ cái tâm trong sạch, trong sáng, chí công, vô tư, công minh, chính trực thì mới phát hiện được cả cái xấu, phát hiện được tham nhũng, tiêu cực, bảo vệ cái tốt. Người làm công tác thanh tra, kiểm tra mà “chân vấy bùn, tay lấm bẩn” làm sao có thể làm gương cho người khác, giáo dục được người khác.
“Nếu tiếp tục đi giáo dục người khác là anh không thể làm gương; che giấu khiếm khuyết của mình, dối trá để đi dạy người khác là không thể chấp nhận được”, Thiếu tướng, Tiến sĩ Nguyễn Hồng Thái nhấn mạnh.
Ở đất nước do Đảng ta lãnh đạo, yêu cầu tự soi tự sửa đối với mỗi đảng viên để nâng cao uy tín, tăng cường sức chiến đấu của Đảng là yêu cầu sống còn. Trong bối cảnh xã hội hiện nay, yêu cầu đó càng trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Thực tế đã chứng minh, trong bất cứ hoàn cảnh nào, chiến tranh hay hòa bình, đảng viên luôn phải là lực lượng tiên phong, đi đầu nêu gương về đạo đức, trí tuệ. Để nêu gương cho quần chúng, người đảng viên phải tự soi, tự sửa mỗi ngày để hoàn thiện nhân cách của mình. Ngược lại, chỉ cần lơ là, chểnh mảng tu dưỡng trong hoàn cảnh đời sống diễn biến rất nhanh và phức tạp, anh có thể sa ngã bất cứ lúc nào. Một đảng viên bị mất uy tín trước quần chúng cũng có nghĩa Đảng bị mất đi một phần uy tín. Từng đảng viên làm tốt thì Đảng sẽ mạnh lên và tăng thêm uy tín với nhân dân.
Trong bối cảnh đất nước đang đối diện với nhiều khó khăn cả ở trong và ngoài nước, vai trò của đảng viên, với việc tự soi, tự sửa để trở thành trụ cột lãnh đạo đất nước, lãnh đạo địa phương, đơn vị, trở thành tấm gương tin cậy của nhân dân càng quan trọng hơn lúc nào hết.
“Hạnh phúc của Đảng ta là cho đến nay vẫn giữ được niềm tin, gắn bó của nhân dân; người dân sẵn sàng giúp đỡ Đảng trở thành đội tiên phong lãnh đạo cách mạng, đất nước. Công cuộc xây dựng chỉnh đốn Đảng, phòng chống tham nhũng của Đảng thời gian qua không chỉ củng cố lòng tin của nhân dân mà còn góp phần củng cố uy tín của đất nước trên bình diện quốc tế. Niềm tin ấy theo tôi là rất quý hiếm, nó chứng tỏ đông đảo đảng viên vẫn giữ được bản chất của người cộng sản về nhân cách, đạo đức”, Thiếu tướng, Tiến sĩ Nguyễn Hồng Thái nêu quan điểm.
Tham nhũng tràn lan sẽ tạo ra một xã hội bất công
Thiếu tướng, Tiến sĩ Nguyễn Hồng Thái cũng cho rằng, một bộ phận nhỏ cán bộ đảng viên và lãnh đạo các cấp thiếu tu dưỡng, rèn luyện dẫn tới vi phạm kỷ luật, vi phạm pháp luật tuy mới chỉ là cá biệt, nhưng nếu để tình trạng đó kéo dài, số đông đảng viên tiếp tục sa sút phẩm chất, tham nhũng, tiêu cực, vi phạm kỷ luật, vi phạm pháp luật khi đó niềm tin của nhân dân đối với Đảng sẽ suy giảm. Hơn lúc nào hết, Đảng phải lãnh đạo đảng viên bằng nghị quyết, bằng nêu gương, bằng giáo dục, thuyết phục và bằng kỷ luật để Đảng ngày càng mạnh lên và số người vi phạm về đạo đức ngày càng ít đi, uy tín của Đảng ngày càng tăng lên.
“Có quan điểm lo ngại nếu đẩy mạnh phòng chống tham nhũng tiêu cực, cán bộ sẽ vì sợ sai mà không dám làm. Nếu vậy, theo tôi cần phải đặt vấn đề ngược lại, nếu không chống tham nhũng, không xử lý những kẻ tham nhũng thì Đảng sẽ mất uy tín, nhân dân không tin vào Đảng; thậm chí tình trạng tham nhũng tràn lan như thế sẽ tạo ra một xã hội bất công, lệch chuẩn giữa những kẻ tham nhũng với người dân thì đời sống xã hội sẽ còn phức tạp hơn rất nhiều”, Thiếu tướng, Tiến sĩ Nguyễn Hồng Thái nêu quan điểm.
Ông khẳng định, nếu không chống tham nhũng, để tham nhũng lôi cuốn cả xã hội trượt theo sự bất công bằng, trượt theo những việc làm xảo trá của những kẻ tham nhũng, xã hội sẽ rối loạn, ngày càng bất công, những kẻ nhiều tiền, lợi ích nhóm khống chế, chia phần trong xã hội, người dân lại càng khổ cực.
“Chống tham nhũng không ảnh hưởng đến kinh tế xã hội, mà nó góp phần làm trong sạch bộ máy thì kinh tế càng phát triển, bởi không gây ách tắc, phiền nhiễu. Tham nhũng mới gây ách tắc, cản trở sự phát triển lành mạnh. Kỷ luật Đảng nghiêm minh, pháp luật nghiêm minh, cán bộ làm việc chí công, vô tư, người dân phấn khởi, ủng hộ thì kinh tế-xã hội mới càng phát triển mạnh”.Nêu quan điểm như vậy, ông Nguyễn Hồng Thái cho rằng, cách làm của Đảng ta hiện nay đang đi đúng hướng, đó là vừa chống tham nhũng vừa phát triển kinh tế; vừa xử lý cán bộ sai phạm để làm gương, vừa tìm người tài, người tốt thay thế những “con sâu, con mọt”, thậm chí thay thế cả những người sợ sai không dám làm.
Tuy nhiên, theo ông Thái cũng cần phải thừa nhận, có nhiều luật, nhiều quy định còn mâu thuẫn, khiến người ta làm chỗ này nhưng vướng chỗ kia, dẫn tới tâm lý không hiểu làm thế đúng hay sai? Cùng thực hiện đúng pháp luật nhà nước nhưng đúng luật này nhưng lại sai ở luật khác nên người ta không làm, không dám làm. Đó vừa là nhận thức, vừa là tâm lý của cán bộ, kể cả các doanh nghiệp tư nhân.
“Nhìn ra thực tế này, nên Đảng ta mới nêu rõ ai thấy đúng không làm thì đứng ra ngoài để người khác làm. Ai chùn bước, ai nhụt chí, ai có “ăn” mới làm sẽ bị gạt ra khỏi bộ máy, như thế chúng ta tạo ra được lớp cán bộ mới, một trạng thái “bình thường mới” trong công tác cán bộ, trong ý thức, phương pháp làm việc mới - điều đó sẽ thúc đẩy đất nước phát triển. Tôi tin là chúng ta sẽ có những lớp cán bộ mới, cán bộ trẻ đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ trước yêu cầu mới của đất nước. Chỉ cần Đảng phát hiện, bảo vệ những người sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dũng cảm gỡ khó, gỡ bí và có cơ chế để đưa họ vào đúng vị trí, giúp họ phát huy năng lực để cống hiến”, ông Thái nhấn mạnh./.
