Loạt quy định mới về bảo hiểm thất nghiệp từ 1/1/2026

Luật Việc làm năm 2025 được Quốc hội khóa XV thông qua ngày 16/6/2025, gồm 8 Chương, 55 Điều, có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2026. Luật Việc làm năm 2025 được thông qua là thành tựu hết sức quan trọng nhằm thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng về hoàn thiện thể chế, tháo gỡ “điểm nghẽn” của “điểm nghẽn”; đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất, phù hợp của hệ thống pháp luật và phù hợp với các cam kết quốc tế mà Việt Nam đã tham gia, góp phần thúc đẩy phát triển thị trường lao động, hướng tới bảo đảm việc làm bền vững cho tất cả lao động.

So với Luật Việc làm 2013, theo Bảo hiểm Xã hội Việt Nam, Luật Việc làm năm 2025 có hiệu lực từ ngày 1/1/2026, mang đến những thay đổi lớn trong chính sách bảo hiểm thất nghiệp. Trong đó, các quy định mới tập trung vào giải pháp phòng ngừa thất nghiệp và linh hoạt các chế độ hưởng nhằm bảo vệ tốt hơn quyền lợi của người lao động, cũng như doah nghiệp. Đồng thời, đảm bảo tính linh hoạt của chính sách, đặc biệt trong các trường hợp suy thoái kinh tế, thiên tai, dịch bệnh…

Các quy định mới của Luật Việc làm năm 2025 về bảo hiểm thất nghiệp góp phần gia tăng quyền lợi thụ hưởng chính sách cho người lao động. Ảnh minh họa

Mở rộng đối tượng tham gia

Cụ thể, ngoài đối tượng làm việc theo hợp đồng không xác định thời hạn, Luật Việc làm năm 2025 quy định các trường hợp thuộc đối tượng phải tham gia bảo hiểm thất nghiệp, gồm: lao động hợp đồng xác định thời hạn từ 1 tháng trở lên; người làm việc không trọn thời gian mà có tiền lương trong tháng bằng hoặc cao hơn tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc thấp nhất theo quy định của Luật Bảo hiểm xã hội.

Ngoài ra, các chức danh quản lý hưởng lương gồm: người quản lý doanh nghiệp, kiểm soát viên, người đại diện phần vốn của doanh nghiệp theo quy định của pháp luật; thành viên hội đồng quản trị, tổng giám đốc, giám đốc, thành viên ban kiểm soát hoặc kiểm soát viên và các chức danh quản lý khác được bầu của hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã theo quy định của Luật Hợp tác xã có hưởng tiền lương.

Nâng mức hưởng trợ cấp thất nghiệp tối đa

Về chế độ chính sách, đối với chế độ hỗ trợ người lao độ tham gia đào tạo, nâng cao trình độ kỹ năng nghề, Luật Việc làm năm 2025 bổ sung hỗ trợ tiền ăn trong thời gian người lao động tham gia khóa đào tạo, nâng cao trình độ kỹ năng nghề. Quy định mới này, theo Bảo hiểm Xã hội Việt Nam là giúp người thất nghiệp giảm bớt khó khăn khi tham gia học nghề, từ đó góp phần tăng tỷ lệ người lao động tham gia đào tạo nghề và tăng cơ hội tìm kiếm việc làm mới phù hợp, tốt hơn.

Đối với chế độ trợ cấp thất nghiệp, luật mới quy định giảm thời gian chờ đủ điều kiện hưởng trợ cấp thất nghiệp từ 15 ngày làm việc xuống còn 10 ngày làm việc. Theo đó, thời điểm hưởng trợ cấp thất nghiệp của người lao động sớm hơn 5 ngày làm việc so với quy định hiện hành (từ ngày làm việc thứ 11 kể từ ngày nộp đủ hồ sơ thay vì từ ngày làm việc thứ 16 như hiện hành).

Đồng thời, nâng mức hưởng trợ cấp thất nghiệp tối đa lên 5 lần mức lương tối thiểu vùng theo tháng (theo quy định của Luật Việc làm năm 2013, đối với người lao động thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định thì mức hưởng trợ cấp thất nghiệp tối đa theo tháng không quá 5 lần mức lương cơ sở). Quy định này thay thế cho sự phân biệt trong Luật năm 2013 quy định mức trần dựa trên mức lương cơ sở đối với khu vực nhà nước và lương tối thiểu vùng đối với khu vực doanh nghiệp.

Chú trọng phòng ngừa thất nghiệp

Đặc biệt, Luật Việc làm năm 2025 chú trọng hơn đến các giải pháp phòng ngừa thất nghiệp thông qua việc hỗ trợ doanh nghiệp. Cụ thể, Luật Việc làm năm 2025 (Điều 42) đã bỏ điều kiện người sử dụng lao động phải "không đủ kinh phí để tổ chức đào tạo" mới được hỗ trợ.

Đồng thời điều kiện “Gặp khó khăn do suy giảm kinh tế hoặc vì lý do bất khả kháng khác buộc phải thay đổi cơ cấu hoặc công nghệ sản xuất, kinh doanh” đã được quy định chi tiết và cụ thể hơn như: Thay đổi cơ cấu, công nghệ hoặc vì lý do kinh tế theo quy định tại Bộ luật Lao động; thiên tai, hỏa hoạn, địch họa hoặc dịch bệnh nguy hiểm; thực hiện theo quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền về việc di dời hoặc thu hẹp địa điểm sản xuất kinh doanh...

Chế độ này sẽ góp phần duy trì việc làm cho người lao động từ đó giúp ổn định đời sống của người lao động, góp phần ổn định xã hội, đồng thời khi việc làm của người lao động được duy trì sẽ góp phần giảm số người hưởng trợ cấp thất nghiệp.

Bảo Thoa