Lỗi phần mềm dòng Airbus A320 khiến hàng trăm chuyến bay khắp châu Á đình trệ

Sự cố này cũng gây gián đoạn các chuyến bay ở Mỹ vào dịp cuối tuần bận rộn nhất trong năm.

Đợt triệu hồi 6.000 máy bay bao phủ hơn một nửa đội bay Airbus A320, dòng máy bay chủ lực cho các chặng bay ngắn tại châu Á, đặc biệt là tại Trung Quốc và Ấn Độ.

Cơ quan quản lý hàng không trên toàn thế giới đã làm theo Cơ quan An toàn Hàng không Liên minh châu Âu và yêu cầu các hãng khắc phục lỗi phần mềm trước khi cho phép máy bay dòng Airbus A320 hoạt động trở lại.

Đợt triệu hồi này của hãng sản xuất máy bay Airbus (châu Âu) được gửi đến 350 nhà khai thác toàn cầu. Đây là một trong những đợt lớn nhất trong 55 năm lịch sử của Airbus, diễn ra chỉ vài tuần sau khi A320 vượt Boeing 737 để trở thành dòng máy bay được giao nhiều nhất thế giới.

Cục Hàng không Liên bang Mỹ cho biết các hãng phải thay thế hoặc điều chỉnh phần mềm điều khiển thăng bằng và cánh liệng trên dòng máy bay A319, A320, A321.

Việc sửa lỗi chủ yếu liên quan đến việc quay trở lại phiên bản phần mềm trước đó (hạ cấp phần mềm) và khá đơn giản, nhưng bắt buộc phải hoàn thành trước khi máy bay được phép hoạt động trở lại.

Các hãng hàng không chạy đua hạ cấp phần mềm, hàng trăm chuyến bay ở châu Á bị đình trệ

Cơ quan hàng không Ấn Độ cho biết 338 máy bay Airbus tại nước này bị ảnh hưởng nhưng khẳng định việc hạ cấp phần mềm sẽ hoàn tất trong ngày 30.11.

IndiGo, hãng hàng không lớn nhất Ấn Độ, đã hoàn thành việc hạ cấp phần mềm trên 143 trong số 200 máy bay bị ảnh hưởng.

Air India, hãng hàng không lớn sở hữu 113 máy bay Airbus bị ảnh hưởng, cho biết đã hoàn tất sửa lỗi trên 42 chiếc.

Cả IndiGo và Air India đều cảnh báo sẽ có chậm chuyến trong ngày 29.11.

Air India viết trên mạng xã hội X rằng: “Không có ảnh hưởng lớn đến lịch bay tổng thể. Tuy nhiên, một số chuyến có thể bị chậm hoặc phải điều chỉnh lại”.

Máy bay Airbus A320-200 của Air India cất cánh - Ảnh: Reuters

Cơ quan Hàng không Dân dụng Đài Loan yêu cầu các hãng tiến hành kiểm tra và bảo trì. Cơ quan này ước tính khoảng 2/3 trong số 67 máy bay Airbus A320 và A321 tại đảo này bị ảnh hưởng.

Cơ quan Hàng không Dân dụng Macau cũng yêu cầu hãng hàng không Air Macau xử lý sự cố, gồm cả điều chỉnh lịch bay để giảm thiểu gián đoạn.

ANA Holdings, hãng hàng không lớn nhất Nhật Bản, hủy 65 chuyến vào ngày 29.11 và cảnh báo sẽ có thêm sự gián đoạn hôm 30.11.

ANA Holdings và Peach Aviation là hai trong những hãng khai thác Airbus A320 lớn nhất Nhật Bản. Đối thủ chính của họ là Japan Airlines chủ yếu dùng đội bay Boeing và không vận hành A320. Trên toàn nước Nhật, 95 chuyến đã bị hủy, theo đài truyền hình NHK.

Trên thế giới hiện có khoảng 11.300 máy bay thân hẹp loại này đang được khai thác, trong đó có 6.440 chiếc A320.

Jetstar, công ty hàng không giá rẻ thuộc Qantas (hãng hàng không quốc gia Úc), cho biết một số chuyến sẽ bị ảnh hưởng. Đài ABC đưa tin đã có tình trạng chậm chuyến nghiêm trọng tại sân bay Melbourne (Úc).

Asiana Airlines (Hàn Quốc) dự kiến không có sự gián đoạn đáng kể nào với lịch trình bay của mình, vì chỉ 17 máy bay bị ảnh hưởng. Đối thủ của Asiana Airlines là Korean Air cho biết đang làm việc để đưa 10 máy bay trở lại khai thác. Theo Bộ Giao thông Hàn Quốc, việc hạ cấp phần mềm cho 42 máy bay ở nước này dự kiến hoàn tất vào sáng 30.11.

HK Express (Hồng Kông, Trung Quốc) cho biết đã hạ cấp phần mềm hơn một nửa số máy bay bị ảnh hưởng và hoạt động bay vẫn diễn ra bình thường.

American Airlines, hãng hàng không Mỹ khai thác A320 nhiều nhất thế giới, cho biết 340 trong số 480 máy bay A320 của họ cần sửa lỗi và phần lớn sẽ hoàn tất trong ngày 29.11.

American Airlines, Delta Airlines, JetBlue và United Airlines của Mỹ đều nằm trong nhóm 10 hãng khai thác dòng máy bay A320 lớn nhất toàn cầu.

Dữ liệu do hãng tin Reuters cung cấp - Ảnh: MTG

Nhiều hãng hàng không khác cho biết sẽ tạm rút máy bay khỏi khai thác trong thời gian ngắn để tiến hành khắc phục lỗi phần mềm, gồm Lufthansa (Đức), IndiGo (Ấn Độ) và easyJet (Anh).

Avianca (Colombia) cho hay hơn 70% đội bay bị ảnh hưởng, khiến hãng phải dừng bán vé cho lịch bay đến ngày 8.12.

Thông báo của Airbus gửi các hãng hàng không cho biết vấn đề xuất phát từ hệ thống ELAC (Elevator and Aileron Computer) - bộ máy tính truyền lệnh từ cần điều khiển của phi công đến cánh lái độ cao phía sau, giúp điều chỉnh độ chúi của máy bay (góc nâng hoặc hạ của mũi).

Trên dòng máy bay Airbus A320, ELAC đảm nhiệm vai trò then chốt. Nếu ELAC hoạt động sai, máy bay có thể thực hiện các lệnh không mong muốn.

Nguyên nhân Airbus kích hoạt đợt triệu hồi 6.000 máy bay dòng Airbus A320 bắt nguồn từ sự cố giảm độ cao đột ngột mà không có lệnh từ phi công trên chuyến bay của hãng JetBlue (Mỹ) từ thành phố Cancun (Mexico) đến Newark (Mỹ) ngày 30.10, làm nhiều hành khách bị thương.

Sau khi điều tra, Airbus và cơ quan an toàn hàng không nhận định rằng bức xạ mặt trời mạnh có thể làm hỏng dữ liệu quan trọng trong ELAC, dẫn đến các lệnh điều khiển máy bay không đúng.

Tuy nhiên, Thales (Pháp), nhà sản xuất ELAC, cho biết sản phẩm của họ đáp ứng yêu cầu từ Airbus và chức năng gặp vấn đề là phần mềm không thuộc trách nhiệm của Thales.

Sơn Vân