Lời yêu nước thầm lặng của người trẻ

Chị Trần Thị Á Ni cùng vườn thanh long được trồng theo hướng an toàn, hữu cơ. Ảnh: NVCC

Những hành trình xanh

Từ khi chọn học ngành Quan hệ quốc tế, Nguyễn Minh Thư - sinh viên năm 3, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (Đại học Quốc gia TPHCM) đã ý thức đây không chỉ là ngành học mang tính toàn cầu, mà còn mở ra cơ hội để đóng góp vào các vấn đề chung của nhân loại, trong đó có phát triển bền vững.

“Chúng em sống trong thời đại cả thế giới đẩy mạnh thực hiện 17 mục tiêu phát triển bền vững của Liên Hợp Quốc. Vì vậy, vai trò của người trẻ là lan tỏa, không chỉ tới bạn bè mà còn tới các thế hệ lớn hơn trong gia đình. Em nghĩ thật khó để phụ huynh, ông bà thay đổi lối sống bền vững chỉ qua báo đài, tin tức”, Thư chia sẻ.

Với nền tảng kiến thức đa ngành, từ chính trị, kinh tế, luật pháp đến văn hóa quốc tế, sinh viên ngành Quan hệ quốc tế có thể nhìn nhận các vấn đề bền vững trong bối cảnh toàn cầu, làm cầu nối giữa sáng kiến quốc tế và nhu cầu trong nước. Họ còn có khả năng truyền thông hiệu quả, tham gia diễn đàn đa phương, các tổ chức phi chính phủ, qua đó lan tỏa nhận thức về phát triển bền vững trong cộng đồng.

Không chỉ dừng ở nhận thức, Thư còn trực tiếp hành động. Tháng 6/2025, cô cùng các bạn trong lớp tổ chức sự kiện thực hiện “Ngày hội sống xanh” lần thứ nhất tại trường, lan tỏa thông điệp sống xanh và thay đổi chính thói quen của bản thân. “Từ khi bắt tay vào chương trình, em chuyển hoàn toàn sang dùng bình giữ nhiệt, bình nhựa khi mua nước bên ngoài, không dùng đồ nhựa một lần như ống hút, đũa, muỗng nhựa”, Thư kể.

Theo Thư, trong bối cảnh Việt Nam chịu nhiều tác động từ biến đổi khí hậu, việc sống xanh và sống có trách nhiệm hoàn toàn có thể trở thành biểu hiện yêu nước. “Nếu trong chiến tranh, yêu nước là cống hiến, hy sinh để bảo vệ Tổ quốc, thì ở thời bình, tình yêu ấy thể hiện qua hành động gìn giữ và xây dựng đất nước phát triển bền vững hơn. Thực hành lối sống bền vững chính là góp phần bảo vệ Tổ quốc một cách thiết thực”, nữ sinh khẳng định.

Sinh viên tại chương trình Dệt xanh - hoạt động bảo vệ môi trường bền vững hướng đến hình mẫu đại học xanh toàn diện. Ảnh: NVCC

Tình nguyện thầm lặng

Nếu câu chuyện của Minh Thư phản ánh góc nhìn sinh viên lan tỏa lối sống xanh, thì hành trình của Trần Thị Á Ni - cựu sinh viên ngành Công nghệ sinh học, Trường Đại học Mở TPHCM, Giám đốc Công ty TNHH Midoli lại cho thấy sự bền bỉ kiến tạo thay đổi.

Làm việc trong lĩnh vực nông nghiệp hữu cơ và tham gia dự án khoa học ứng dụng Agribiosol do Quỹ Đổi mới sáng tạo VinIF tài trợ, Á Ni cho rằng, sống xanh trong thời bình chính là biểu hiện rõ nét và thiết thực nhất của lòng yêu nước.

Theo cô, phát triển nông nghiệp hữu cơ, sản xuất bền vững không chỉ tạo ra thực phẩm sạch, an toàn, mà còn góp phần khôi phục, bảo vệ hệ sinh thái. Việc dùng phân bón hữu cơ, chế phẩm sinh học thay thế hóa chất độc hại, hướng tới quy trình ít phát thải giúp bảo vệ sức khỏe cộng đồng, gìn giữ đất, nước và đa dạng sinh học cho thế hệ sau. Những thay đổi nhỏ như giảm rác thải nhựa, tiết kiệm nước tưới, áp dụng mô hình vòng tuần hoàn tự nhiên đều nâng cao ý thức bảo vệ môi trường.

Từ thực tế công việc, Á Ni nhận thấy giới trẻ ngày càng chủ động tham gia, thậm chí khởi xướng các dự án bền vững, đặc biệt trong nông nghiệp hữu cơ, công nghệ sinh học. “Tại dự án Agribiosol, tôi và đội ngũ trẻ của Midoli đóng vai trò chính trong nghiên cứu, xây dựng quy trình, chuyển giao kỹ thuật canh tác hữu cơ cho nông dân. Họ không ngại thử nghiệm, rút kinh nghiệm, đề xuất cải tiến và kết nối cộng đồng để lan tỏa tinh thần sống xanh”, Á Ni chia sẻ.

Với cô, làm khoa học môi trường cũng là một dạng tình nguyện thầm lặng của tuổi trẻ: “Những người trẻ làm khoa học môi trường không đứng giữa đám đông hô hào, mà miệt mài trong phòng thí nghiệm, đồng ruộng. Công việc ấy âm thầm, cần mẫn, không có hào quang nhưng là tiền đề quyết định thành công bền vững cho ngành nông nghiệp”.

Hành động yêu nước thời đại mới

Ở góc độ quản lý sinh viên, ThS Trần Nam - Trưởng phòng Công tác sinh viên, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (Đại học Quốc gia TPHCM), nhận định giới trẻ hôm nay tiếp cận khái niệm “yêu nước” bằng nhiều hình thức mới: Sống và làm việc có trách nhiệm, tập trung vào những việc hữu ích cho cộng đồng, tham gia phát triển bền vững quốc gia, hay lên tiếng bảo vệ chủ quyền trên các nền tảng xã hội.

Ông cho biết, nhà trường hướng tới trở thành “đại học bền vững” với chiến lược từng giai đoạn 5 năm, trang bị cho sinh viên kiến thức và kỹ năng về phát triển bền vững để áp dụng vào học tập, nghiên cứu, công việc và đời sống.

Nhiều sáng kiến sinh viên đã tạo dấu ấn, như chương trình “Đại học Xanh”, “Sổ tay La Bàn Xanh”, triển lãm về phát triển bền vững, hoạt động hỗ trợ nhóm yếu thế, giảm nghèo, thúc đẩy bình đẳng giới… Những dự án này không chỉ mang lại tác động xã hội, mà còn hình thành trong sinh viên ý thức “sống xanh - yêu nước” một cách tự nhiên.

ThS Nam hy vọng sinh viên và giới trẻ sẽ tiếp tục là lực lượng tiên phong chuyển đổi xã hội theo hướng xanh, nhân văn, bền vững. “Không chỉ khoa học tự nhiên, mà cả khoa học xã hội và nhân văn cũng cần lồng ghép nội dung phát triển bền vững vào đào tạo, để sinh viên nhận ra rằng hành động hôm nay chính là đầu tư cho tương lai đất nước”, ông nhấn mạnh.

Thùy Linh