Luật Thi hành án hình sự (sửa đổi): Phạm nhân hiến mô, tạng cần đảm bảo các điều kiện chặt chẽ

Bộ trưởng Bộ Công an Lương Tam Quang phát biểu, giải trình làm rõ vấn đề mà các đại biểu Quốc hội quan tâm. Ảnh: Quốc hội.

Tiếp tục Kỳ họp thứ 10, sáng 12/11, Quốc hội thảo luận tại Hội trường về dự án Luật Thi hành án hình sự (sửa đổi), Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam và cấm đi khỏi nơi cư trú.

Các ý kiến đại biểu đều nhận định những quy định trong dự thảo luật thể hiện tính nhân văn đối với người chấp hành án phạt tù, song đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp tục nghiên cứu hoàn thiện quy định kèm theo những điều kiện chặt chẽ, mang tính pháp lý cao.

Dự thảo luật quy định, người đang thi hành án phạt tù được hiến mô, bộ phận cơ thể, được lưu trữ trứng, tinh trùng.

Theo đại biểu Nguyễn Thanh Sang, Đoàn đại biểu Quốc hội TP.HCM, đây là quy định rất nhân văn, nhân đạo. Tuy nhiên, đại biểu cho rằng đây là vấn đề nhạy cảm bởi chủ thể của việc này là người đang chấp hành án phạt tù.

Để luật phát huy giá trị khi đưa vào thực tiễn, đại biểu Nguyễn Thanh Sang đề nghị chỉ nên cho phép phạm nhân được hiến mô, bộ phận cơ thể con người cho người thân thích của mình phải kèm theo những điều kiện chặt chẽ như: phạm nhân tự nguyện, không vì mục đích lợi nhuận, có đủ điều kiện sức khỏe, người phải còn thời gian thi hành án phạt tù từ 5 năm trở xuống.

Đại biểu Tô Văn Tám, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Ngãi phát biểu. Ảnh: Quốc hội.

Cho ý kiến về vấn đề này, đại biểu Tô Văn Tám, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Ngãi đánh giá đây quy định này thể hiện sự nhân đạo, nhân văn trong tư duy quản lý hình sự của nước ta, không chỉ là trừng phạt mà cao hơn là giáo dục và cải tạo, tôn trọng nhân phẩm con người.

Đại biểu Tô Văn Tám cũng kiến nghị, cần phải rà soát thêm nhằm đảm bảo tính chặt chẽ, tạo điều kiện cho phạm nhân và các cơ quan thực hiện quy định này một cách thuận tiện; đồng thời tránh sự lạm dụng, lợi dụng quyền này của người đang chấp hành án phạt tù.

Tiếp thu các ý kiến của đại biểu Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Công an Lương Tam Quang cho biết cơ quan chủ trì soạn thảo sẽ phối hợp với cơ quan thẩm tra để chỉnh lý dự thảo luật trên cơ sở nguyên tắc phạm nhân được hiến mô, bộ phận cơ thể khi đảm bảo đủ các điều kiện như: tự nguyện hiến mô, bộ phận cơ thể; đủ điều kiện sức khỏe để hiến mô, bộ phận cơ thể và đảm bảo sức khỏe để tiếp tục thi hành án sau khi hiến mô, bộ phận cơ thể.

Quang cảnh phiên họp. Ảnh: Quốc hội.

Bên cạnh đó, phạm nhân phải tự chịu các chi phí hiến mô, bộ phận cơ thể, chăm sóc sức khỏe bản thân sau khi hiến mô, bộ phận cơ thể; người bị kết án về tội phạm ít nghiêm trọng hoặc tội phạm nghiêm trọng thuộc trường hợp tội phạm lần đầu và thời gian chấp hành án còn dưới 3 năm; hiến mô, bộ phận cơ thể cho thân nhân của phạm nhân.

Về quyền lưu trữ trứng/tinh trùng của phạm nhân, nhiều ý kiến đại biểu cho rằng không nên quy định trong luật vì thiếu tính khả thi do việc này đòi hỏi kỹ thuật y tế cao, chi phí lớn, khó thực hiện tại các cơ sở giam giữ. Bộ trưởng Bộ Công an Lương Tam Quang cho biết cơ quan soạn thảo sẽ tiếp thu ý kiến, phối hợp với cơ quan thẩm tra để nghiên cứu, cân nhắc kỹ lưỡng trước khi trình Quốc hội xem xét, thông qua dự án luật.

Bộ trưởng Bộ Công an cho biết thêm dự thảo không loại bỏ tiêu chí khắc phục hậu quả khi xét giảm án tha tù trước thời hạn có điều kiện.

Các đại biểu tham dự phiên thảo luận. Ảnh: Quốc hội.

Thực tế cho thấy hiện nay nhiều phạm nhân có kết quả tốt trong học tập, lao động cải tạo nhưng do hoàn cảnh khó khăn chưa có điều kiện để bồi thường, khắc phục hậu quả.

Do vậy, quy định tiêu chí “khắc phục hậu quả” khi xét giảm án tha tù trước thời hạn có điều kiện vừa đảm bảo sự công bằng, vừa khích lệ phạm nhân trong quá trình phấn đấu cải tạo. Bên cạnh đó, việc xếp loại kết quả chấp hành án phạt tù không ảnh hưởng đến khắc phục hậu quả.

Việc khắc phục hậu quả do hành vi phạm tội gây ra đã được quy định tại Điều 23 của dự thảo luật là tiêu chí bắt buộc phải có khi tiến hành xét giảm án tha tù trước thời hạn có điều kiện hoặc đặc xá khi phạm nhân có đủ các điều kiện về chấp hành án.

Theo Bộ trưởng, đây cũng là điều kiện để phạm nhân tích cực vận động người thân, gia đình nộp tiền, tài sản khắc phục hậu quả do hành vi phạm tội gây ra, để được hưởng khoan học trong điều kiện thi hành án. Do đó quy định như trong dự thảo luật là nhân văn, khách quan, khả thi và phù hợp với thực tiễn công tác thi hành án phạt tù.

Như Nguyệt