Lực lượng vũ trang Tây Bắc chiến đấu với 'giặc lũ' thời bình - Bài 2: 'Kỳ tích' những ngôi làng tái thiết

Mường Pồn “rũ bùn đứng dậy”

Cơn lũ quét qua xã Mường Pồn, tỉnh Điện Biên rạng sáng 25-7-2024 (các bản Mường Pồn 1, Bản Lĩnh, Tin Tốc, Huổi Ké) làm 4 người chết, 3 người mất tích, 7 người bị thương; nhiều gia đình mất đi kế sinh nhai. Khoảng 150 ha đất trồng lúa nước, lúa nương, ngô và khoai, sắn đang xanh tốt ngập sâu dưới bùn đen, sỏi đá; gần 15 ha ao cá bị thiệt hại nặng nề; trên 240 gia súc và hàng nghìn gia cầm bị chết. Trong số 90 ngôi nhà bị thiệt hại, có 20 nhà bị lũ cuốn trôi, sập đổ hoàn toàn; 66 hộ dân khác cũng phải di dời khẩn cấp. Sự tàn khốc ấy làm những ngôi làng đổ nát, ước thiệt hại 175 tỷ đồng.

Chia sẻ khó khăn với người dân bị thiệt hại do lũ quét gây ra, Bộ Quốc phòng đã trao kinh phí 5 tỷ đồng để xây dựng 100 ngôi nhà mới, tặng người dân tỉnh Điện Biên. Riêng tại xã Mường Pồn, Bộ Quốc phòng hỗ trợ xây dựng 71 căn nhà, với tổng số tiền 3 tỷ 550 triệu đồng, giao cho Quân khu 2 triển khai thi công.

Để triển khai kế hoạch, Bộ CHQS tỉnh Điện Biên đã điều động hơn 100 cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn 741. Sư đoàn 355 điều động hơn 200 cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn 82 phối hợp với các lực lượng địa phương khẩn trương dựng nhà, giúp bà con khôi phục sản xuất.

Các chiến sĩ dầm mưa, dãi nắng san lấp mặt bằng, làm nền, vận chuyển vật liệu, xây dựng nhà ở cho nhân dân. Đặc biệt, điểm dân cư Huổi Ké tại bản Lĩnh, xã Mường Pồn với 17 ngôi nhà được hoàn thành sau khởi công chỉ hơn 1 tháng.

Cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn 741 (Bộ CHQS tỉnh Điện Biên) giúp người dân dựng nhà tại bản Tin Tốc 1, xã Mường Pồn.

Bên cạnh đó, bộ đội cùng các lực lượng tập trung thu dọn đất đá, củi rác; nạo vét hàng chục km kênh mương, đào mới gần 5 km kênh dẫn nước mới, khôi phục gần 90 ha đồng ruộng bị mưa lũ gây bồi lấp. Nhờ đó, bà con có thể hoạt động sản xuất ngay trong vụ Đông Xuân 2024 - 2025 mà không bị gián đoạn.

Ngày khánh thành, bàn giao nhà mới, ông Tráng A Di, Trưởng nhóm điểm dân cư Huổi Ké xúc động bày tỏ: "Điểm dân cư trước đây cách trung tâm xã Mường Pồn gần chục cây số, trong đó có 4 km là đường mòn đi qua nương và các khu sản xuất của bà con. Mưa lũ đã xóa sạch lối mòn khiến điểm dân cư bị cô lập hoàn toàn. Bộ đội phải mở hơn 3km đường tạm men theo sườn núi để vận chuyển lương thực, nước, nhu yếu phẩm từ trung tâm xã lên hỗ trợ nhân dân. Vất vả lắm! Nay ở khu ổn định dân cư mới, hơn 120 nhân khẩu có nhà, có điện, nước sạch, internet, ti vi để dùng. Bà con rất phấn khởi. Cảm ơn sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, Quân đội!".

Bằng những việc làm đầy tâm huyết, trách nhiệm và nghĩa tình, cán bộ, chiến sĩ đã để lại trong lòng cấp ủy, chính quyền và nhân dân địa phương nhiều tình cảm, sự tin yêu và mến phục. Trở lại Mường Pồn hôm nay, bà con đã có nhà ở khang trang, kiên cố, an toàn. Trên cánh đồng, màu lúa chín vàng hiện hữu ở chính nơi cơn lũ đã quét qua, là lời khẳng định: Mường Pồn đã “rũ bùn đứng dậy”.

Át Thượng “hồi sinh” sau thảm họa

Do ảnh hưởng của cơn bão số 3 (Yagi) năm 2024, trên địa bàn huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái (cũ) xảy ra mưa lớn, nước lũ đầu nguồn đổ về, gây trận ngập lụt lịch sử và sạt lở nghiêm trọng tại nhiều nơi. Đặc biệt, thôn Át Thượng (xã Lục Yên, tỉnh Lào Cai) đã xảy ra một vụ sạt lở đất nghiêm trọng ngày 10-9, cướp đi sinh mạng của 9 người, 7 ngôi nhà bị sập hoàn toàn, 28 ngôi nhà phải di dời khẩn cấp.

Để người dân sớm ổn định cuộc sống, Bộ Quốc phòng đã hỗ trợ kinh phí xây dựng 35 ngôi nhà sàn tại thôn Át Thượng, giao cho Quân khu 2 triển khai thi công. Ngay sau đó, Quân khu 2 đã phối hợp với chính quyền địa phương khảo sát thực địa, thiết kế và lập phương án xây dựng với tinh thần khẩn trương nhất. Lực lượng kỹ sư và các đơn vị thi công đã dành toàn bộ chi phí khảo sát, thiết kế để tặng đồng bào, nhằm tối ưu hóa nguồn kinh phí xây dựng. Ngày 11-11-2024, Bộ Quốc phòng ban hành quyết định phê duyệt xây dựng khẩn cấp và chỉ sau 4 ngày, dự án đã được khởi công.

Đại tá Nguyễn Anh Ngọc, Phó tư lệnh Quân khu 2 cho biết: Lực lượng của Trung đoàn 174, Sư đoàn 316 phối hợp với Tổng công ty 789 (Bộ Quốc phòng), triển khai thi công “3 ca, 4 kíp”, làm việc xuyên ngày, đêm, bất kể thời tiết, chạy đua với thời gian, để hoàn thành và bàn giao nhà sớm nhất cho nhân dân đón Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025.

Với tình cảm, trách nhiệm và quyết tâm cao, chỉ sau 60 ngày, đêm thi công, các lực lượng đã tiến hành đào đắp, vận chuyển hơn 200.000m3 đất; xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật đồng bộ trên khu đất quy hoạch có diện tích 2,87 ha. Với kinh phí xây dựng 650 triệu đồng/nhà, toàn bộ 35 nhà sàn 2 tầng được xây dựng mới có diện tích sử dụng 132m2 với khung bê tông cốt thép, tường gạch, lợp tôn chống nóng, thiết kế theo đúng đặc trưng kiến trúc dân tộc Tày.

Khu tái định cư bản Háng Pu Xi, xã Xa Dung, tỉnh Điện Biên khang trang, an toàn, kiên cố.

Khu tái định cư thôn Át Thượng được bàn giao cho bà con ngay trước thềm Xuân mới Ất Tỵ 2025 chính là lời khẳng định sự quan tâm sâu sắc, kịp thời của Đảng, Nhà nước, Quân đội đối với nhân dân. Công trình càng thêm ý nghĩa khi được xây bởi đôi bàn tay của những người lính. Hiện hữu trong đó là tình dân tộc, nghĩa đồng bào, là niềm tin, hy vọng của cấp ủy, chính quyền địa phương.

Hơn 1 năm sau, về với Át Thượng, chúng tôi đã thấy người dân nơi đây đã có cuộc sống mới ấm no. Những mất mát, đau thương dần qua đi. Trẻ nhỏ vô tư nô đùa trên những con đường phong quang, sạch đẹp. Hàng cây xanh bên đường đã vươn mình xanh tốt. Cờ đỏ sao vàng phấp phới trong gió, tạo nên một bức tranh như cổ tích về sự “hồi sinh” ngay trong lòng núi rừng Tây Bắc.

“Thần tốc” xây nhà cho dân ở Điện Biên, Sơn La

Dịp cuối tháng 7, đầu tháng 8-2025, trên địa bàn tỉnh Sơn La và Điện Biên chịu ảnh hưởng của 2 đợt mưa lớn trên diện rộng, đã gây mưa lũ, sạt lở đất đá nghiêm trọng, làm 16 người chết, 14 người bị thương, trên 1.700 ngôi nhà bị ảnh hưởng, hàng chục nghìn ha hoa màu bị cuốn trôi, vùi lấp.

Mưa lũ qua đi, cuộc sống của bà con thiếu thốn đủ bề. Mất người, mất của, nhiều hộ gia đình rơi vào cảnh “màn trời, chiếu đất”; nhiều bản làng nguy cơ tiếp tục bị sạt lở, lũ quét nếu mưa lớn tiếp tục kéo dài. Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và Bộ Quốc phòng, Quân khu 2 nhanh chóng huy động hơn 1.100 cán bộ, chiến sĩ của Bộ CHQS tỉnh Điện Biên, Sơn La; Sư đoàn 316, Sư đoàn 355 và Cục Hậu cần - Kỹ thuật Quân khu 2 cùng lực lượng các địa phương di dời khẩn cấp 205 nhà, sửa chữa 302 nhà và xây mới 132 căn nhà cho nhân dân vùng lũ Sơn La, Điện Biên.

Tại Sơn La, số nhà cần di dời khẩn cấp rất lớn (205 nhà), nhà cần sửa chữa và xây mới phân tán khắp địa bàn các xã, gây khó khăn cho các lực lượng trong vận chuyển vật liệu xây dựng, tổ chức ăn, ở dã ngoại và thi công. Các lực lượng phải chia thành các tổ, nhóm nhỏ dựng lán tạm ăn ở dã ngoại, ở nhờ nhà dân hoặc nhà văn hóa thôn, bản; mang vác vật liệu từ các khu vực tập kết và thi công từng nhà, “cuốn chiếu” đến khi hết số lượng được giao.

Toàn cảnh khu tái định cư thôn Át Thượng.

Còn ở Điện Biên, để kịp tiến độ xây dựng, sửa chữa nhà cho người dân, song song với quá trình khắc phục hậu quả thiên tai, Bộ CHQS tỉnh đã chủ động phối hợp với các lực lượng khảo sát, tham mưu với tỉnh lựa chọn các địa điểm xây dựng các khu tái định cư mới.

Điểm khó khăn là địa hình đồi núi, độ dốc cao, quỹ đất rất thiếu. Vị trí xây dựng không những phải đảm bảo an toàn, giao thông thuận lợi, đủ mặt bằng, mà còn phải phù hợp với tập quán sinh hoạt, canh tác của bà con. Khi lựa chọn được 5 khu tái định cư mới tại các xã Sín Thầu, Na Son, Xa Dung và Tìa Dình, do đường đi nhỏ hẹp, xe chở vật liệu không lên được tới nơi, các lực lượng phải tập kết hàng chục tấn vật liệu ở lưng núi và chia tốp gùi lên đỉnh để thi công.

Thiếu tướng Nguyễn Văn Xuân, Phó tư lệnh Quân khu 2 cùng lãnh đạo tỉnh Điện Biên và Bộ CHQS tỉnh Điện Biên vui mừng tham quan 20 ngôi nhà mới tại khu tái định cư bản Háng Pu Xi trong ngày khánh thành, bàn giao.

Để đảm bảo tiến độ và chất lượng thi công các công trình, Bộ CHQS tỉnh Điện Biên đã phát động đợt thi đua đột kích “30 ngày thần tốc - về đích”, với chỉ tiêu trong 30 ngày phải hoàn thành xây mới 80 nhà, sửa chữa 241 nhà cho dân.

Với quyết tâm chính trị cao, chỉ sau 26 ngày triển khai, các lực lượng đã thực hiện 26.000 ngày công, để các công trình “về đích” sớm và khánh thành, bàn giao trong niềm phấn khởi của người dân.

(Còn nữa)