Lướt sóng vàng - lợi nhuận mong manh, rủi ro lớn

Thị trường vàng bước vào giai đoạn điều chỉnh

Sau chuỗi tăng nóng kéo dài, giá vàng ngày 2/11 tiếp tục hạ nhẹ, đưa thị trường trở lại trạng thái thận trọng. Theo giá niêm yết của các doanh nghiệp lớn, vàng SJC hiện ở mức 146,4 - 148,4 triệu đồng/lượng, giảm so với cuối tuần trước.

Trên thị trường quốc tế, giá vàng giao ngay (XAU/USD) dao động quanh 4.000 USD/ounce. Ảnh minh họa: AFP/TTXVN

Trong khi đó, giá vàng nhẫn và vàng trang sức 99,99% các loại giảm mạnh hơn. Các công ty như SJC giao dịch vàng nhẫn quanh mức 143,6 - 146,1 triệu đồng/lượng (mua - bán), giảm tới khoảng 4,2 triệu đồng so với cuối tuần trước.

Trên thị trường tự do, giá vàng miếng SJC tại các cửa hàng vàng nhỏ giảm sốc khi được giao dịch quanh 153,5 triệu đồng/lượng mua vào và 156,5 triệu đồng/lượng bán ra, mất thêm khoảng 10 triệu đồng so với tuần trước. Nếu tính từ mốc đỉnh lịch sử 177 triệu đồng, mỗi lượng vàng miếng được các cửa hàng hạ giá hơn 20 triệu đồng.

Trên thị trường quốc tế, giá vàng giao ngay (XAU/USD) dao động quanh 4.000 USD/ounce sau khi đã lập đỉnh ngắn hạn và bị chốt lời mạnh. Theo các chuyên gia, đây là giai đoạn điều chỉnh cần thiết sau chu kỳ tăng kéo dài, khi lực mua trú ẩn yếu dần còn giới đầu cơ chuyển sang quan sát.

Theo phân tích của các chuyên gia tài chính - kinh tế, có nhiều nguyên nhân khiến đà tăng vàng chững lại. Thứ nhất, đó là tâm lý chốt lời lan rộng. Ông Nguyễn Minh Tuấn, Giám đốc một công ty tư vấn tài chính tại TP Hồ Chí Minh nhận định: “Sau khi vàng lập đỉnh mới, tâm lý thị trường chuyển từ hưng phấn sang phòng thủ. Nhiều nhà đầu tư chọn chốt lời sớm để bảo toàn lợi nhuận, nhất là khi giá vượt ngưỡng tâm lý 4.000 USD/ounce”.

Nhận định này tương đồng với đánh giá của Hội đồng Vàng Thế giới (WGC), khi chuyên gia Louise Street cho rằng, việc giá vàng tăng mạnh trong thời gian ngắn đã tạo ra vùng “quá mua”, khiến dòng tiền đầu cơ tạm rút lui, chờ một mặt bằng giá mới ổn định hơn.

Thứ hai, đồng USD và lợi suất trái phiếu Mỹ tăng trở lại. Cụ thể, khi đồng bạc xanh mạnh lên, vàng - vốn định giá bằng USD trở nên đắt hơn đối với nhà đầu tư quốc tế. Lợi suất trái phiếu Mỹ tăng cũng làm chi phí cơ hội nắm giữ vàng cao hơn, khiến lực cầu ngắn hạn suy yếu. Đây là nguyên nhân trực tiếp kéo giá vàng thế giới chững lại trong tuần qua.

Giá vàng trong nước đang chênh lệch quá cao với giá vàng thế giới.

Thứ ba, chênh lệch giá trong nước vẫn cao bất thường. Ghi nhận của phóng viên Báo Tin tức và Dân tộc cho thấy, trong những ngày qua, chênh lệch giá mua - bán tại các doanh nghiệp hiện dao động 1,5 - 2 triệu đồng/lượng đối với vàng SJC và 2,5 - 3 triệu đồng/lượng đối với vàng nhẫn. Với mức chênh lệch này, người mua gần như không có cơ hội “lướt sóng” vì chỉ riêng chi phí giao dịch đã ngốn hết lợi nhuận.

Theo giới kinh doanh, nguyên nhân của tình trạng này là do biến động quốc tế lớn và nguồn cung trong nước hạn chế, buộc doanh nghiệp phải “phòng thủ” tồn kho. Càng biến động mạnh, chênh lệch mua - bán càng mở rộng và người mua lẻ chính là đối tượng gánh rủi ro.

Một yếu tố quan trọng khác đang định hình thị trường là chính sách quản lý vàng của Nhà nước. Cụ thể, việc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) ban hành Nghị định 232/2025/NĐ-CP và Thông tư 34/2025/TT-NHNN về xóa bỏ cơ chế Nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng cũng đã góp phần cho giá vàng có sự điều chỉnh giảm. Bởi từ nay, doanh nghiệp đủ điều kiện sẽ được phép sản xuất vàng miếng dưới sự cấp phép và giám sát chặt chẽ của NHNN.

Ngoài ra, các quy định mới yêu cầu như tất cả giao dịch vàng có giá trị từ 20 triệu đồng trở lên phải thanh toán qua ngân hàng, nhằm minh bạch hóa dòng tiền; doanh nghiệp kinh doanh vàng phải kết nối dữ liệu giao dịch với NHNN, giúp cơ quan quản lý kiểm soát nguồn cung và diễn biến giá.

Các chuyên gia đánh giá, đây là bước chuyển lớn trong chính sách quản lý vàng, hướng tới bình ổn thị trường và thu hẹp chênh lệch giữa giá trong nước và thế giới. Tuy nhiên, trong ngắn hạn, những thay đổi này có thể tạo “sóng” giá mới khi thị trường điều chỉnh kỳ vọng.

Ông Phan Dũng Khánh, chuyên gia tài chính độc lập nhận định: “Nếu cơ chế mới được thực thi hiệu quả, chênh lệch giá vàng SJC và vàng quốc tế có thể thu hẹp nhanh. Điều đó tốt cho nền kinh tế, nhưng lại khiến những người đang nắm vàng miếng kỳ vọng “ăn chênh” gặp rủi ro lớn”.

Cơ hội hay rủi ro

Bức tranh hiện nay cho thấy, thị trường vàng đang ở trạng thái giằng co. Một mặt, vàng vẫn được hỗ trợ bởi yếu tố dài hạn: Lạm phát toàn cầu, bất ổn địa chính trị và xu hướng các ngân hàng trung ương tăng dự trữ vàng. Mặt khác, trong nước, biên độ mua - bán lớn và chính sách mới khiến nhà đầu tư ngắn hạn phải dè chừng.

Nhiều chuyên gia dự báo giá vàng thế giới có thể đi ngang quanh vùng 3.950 - 4.050 USD/ounce trong thời gian tới, trong khi giá trong nước sẽ phụ thuộc mạnh vào cách điều hành thị trường của NHNN. Tuy nhiên, theo nhiều chuyên gia tài chính, thời điểm hiện nay không phù hợp để lướt sóng, nhưng vẫn có thể là cơ hội tích lũy thận trọng cho người đầu tư trung - dài hạn.

Các chuyên gia khuyến nghị nhà đầu tư không nên mua vàng lướt sóng vì dễ rủi ro.

Phân tích cho thấy, trong khi giá vàng vẫn ở mức cao, chênh lệch mua - bán (spread) duy trì 1,5 - 3 triệu đồng/lượng khiến mọi ý định “đánh nhanh thắng nhanh” trở nên rủi ro. Chuyên gia kinh tế, Tiến sĩ Nguyễn Trí Hiếu nhận định: “Với chênh lệch giá hiện nay, vàng gần như không còn là kênh đầu tư ngắn hạn. Người mua vào dễ lỗ ngay khi bán ra, chưa kể rủi ro chính sách sắp thay đổi”.

Trong khi đó, ghi nhận tại các cửa hàng, lượng khách mua vàng đã giảm so với giai đoạn lập đỉnh. Người dân tỏ ra thận trọng hơn, nhiều người chọn bán ra để chốt lời, thay vì tiếp tục gom. Ông Phan Dũng Khánh cho rằng: “Lướt sóng vàng trong thời điểm biến động chính sách là hành động mạo hiểm. Chỉ cần Ngân hàng Nhà nước can thiệp mạnh, giá SJC có thể giảm nhanh, khiến nhà đầu tư ngắn hạn chịu lỗ nặng”.

Thực tế, trong giai đoạn NHNN siết lại cơ chế quản lý, việc nắm giữ vàng miếng để kỳ vọng “ăn chênh lệch” là cực kỳ rủi ro. Một khi thị trường được điều tiết, giá vàng trong nước có thể giảm mạnh để thu hẹp khoảng cách với giá thế giới, xóa sạch lợi nhuận của người mua trước đó.

Dù ngắn hạn rủi ro cao, giới phân tích vẫn cho rằng vàng giữ vai trò quan trọng trong danh mục đầu tư dài hạn. Theo báo cáo mới nhất của WGC, các ngân hàng trung ương trên toàn cầu vẫn tiếp tục mua ròng vàng trong quý III/2025, cho thấy xu hướng tăng dự trữ an toàn vẫn chưa kết thúc.

Ông Nguyễn Minh Tuấn chia sẻ: “Nếu coi vàng là công cụ phòng thủ, đây vẫn là thời điểm phù hợp để mua tích lũy dần. Tuy nhiên, phải xác định rõ mục tiêu nắm giữ dài hạn, không nên kỳ vọng lợi nhuận nhanh”.

Nếu đầu tư dài hạn, mua tích lũy vàng để phòng thủ vẫn là an toàn. Ảnh: Diệp Anh/TTXVN

Chiến lược được nhiều chuyên gia khuyến nghị là mua trung bình giá (DCA), đó là chia nhỏ dòng tiền, giải ngân từng phần theo các nhịp giảm. Cách này giúp giảm rủi ro “mua đỉnh” và phù hợp với người có kế hoạch tài chính ổn định.

Với người mua vàng để tích lũy (cho cưới hỏi, tiết kiệm hoặc dự phòng) nên chọn vàng nhẫn 9999 hoặc vàng thương hiệu uy tín, vì dễ mua bán, ít chịu tác động từ thay đổi chính sách như vàng SJC.

Ngoài ra, các chuyên gia cũng đồng thuận rằng, trong bối cảnh biến động hiện nay, nguyên tắc quan trọng nhất là quản trị rủi ro và giữ kỷ luật tài chính. Một số khuyến nghị đáng chú ý: Không vay tiền để mua vàng, bởi giá vàng có thể biến động mạnh chỉ trong vài ngày. Việc dùng vốn vay hoặc cầm cố tài sản dễ dẫn đến thua lỗ nếu thị trường đảo chiều; không “lướt sóng” theo tin đồn. Bởi các đợt tăng mạnh trước đây phần lớn đến từ tâm lý đám đông, không phải tín hiệu bền vững. Nhà đầu tư cần tránh mua theo hiệu ứng FOMO (sợ bỏ lỡ).

Ngoài ra, nhà đầu tư nên theo dõi sát chính sách của NHNN. Những thay đổi về cơ chế quản lý, sản xuất hoặc nhập khẩu vàng miếng sẽ tác động trực tiếp đến giá SJC và chênh lệch nội - ngoại. Đặc biệt, nên chia nhỏ danh mục đầu tư, nhà đầu tư không nên “all-in” vào vàng mà chỉ nên dành tỷ trọng hợp lý (10 - 20% tổng tài sản) để phòng ngừa rủi ro kinh tế.

Theo dự báo của các chuyên gia tài chính - kinh tế, giá vàng thế giới 6 tháng tới có thể dao động quanh vùng 3.950 - 4.050 USD/ounce, trong khi giá trong nước phụ thuộc lớn vào tiến độ thực thi Nghị định 232/2025 của NHNN.

Với dự báo này, thị trường vàng hiện đang giai đoạn “thử lửa”. Kịch bản cơ sở là giá vàng đi ngang, điều chỉnh nhẹ quanh vùng 4.000 USD/ounce, chờ tín hiệu chính sách mới. Người đầu tư dài hạn có thể tranh thủ tích lũy từng phần.

Với kịch bản tiêu cực, USD mạnh lên, lợi suất trái phiếu Mỹ tăng, vàng có thể giảm sâu hơn. Nhà đầu tư nên giảm tỷ trọng, ưu tiên giữ tiền mặt. Trong kịch bản tích cực, nếu Fed sớm hạ lãi suất và căng thẳng địa chính trị leo thang, vàng có thể bứt phá, hướng đến vùng 4.100 - 4.200 USD/ounce.

Nhìn chung, giá vàng ngày 2/11 tuy hạ nhiệt, nhưng thị trường vẫn nhiều thách thức. Một chuyên gia ví von: “Thị trường vàng lúc này giống như biển lớn, có sóng nhưng vẫn là nơi an toàn cho người biết bơi. Vấn đề là phải biết cách chèo đúng nhịp”.

Do đó, các chuyên gia khuyến nghị trong ngắn hạn, nhà đầu tư không nên "lướt sóng" vì dễ rủi ro. Giai đoạn này “sóng rất cao”, spread lớn và chính sách có thể thay đổi bất ngờ. Dài hạn, vàng vẫn là kênh bảo toàn tài sản hiệu quả nếu đầu tư có kế hoạch, mua tích lũy và không chạy theo tâm lý đám đông.

Bài và ảnh: Hải Yên/Báo Tin tức và Dân tộc