Lý giải việc người Nhật ủng hộ bà Takaichi

Bà Sanae Takaichi làm việc tại văn phòng của đảng Dân chủ Tự do (LDP) ngày 4/10. Ảnh: Reuters.

Theo khảo sát của báo Sankei Shimbun và đài Fuji News Network (FNN) công bố cuối tháng 11, tỷ lệ ủng hộ nội các của Thủ tướng Nhật Bản Sanae Takaichi tiếp tục duy trì ở mức cao 75,2%. Khảo sát thực hiện với 1.020 người Nhật từ 18 tuổi trở lên trong hai ngày 22 và 23/11.

Tăng cường đối ngoại

Lý giải về tỷ lệ ủng hộ bà Takaichi luôn duy trì ở mức cao, học giả Shin Kawashima, giáo sư giảng dạy tại khoa Quan hệ Quốc tế của Đại học Tokyo, nhận định bà Takaichi đã khéo léo cân bằng giữa sự ủng hộ từ tầng lớp trung lưu và nhóm cử tri bảo thủ tại Nhật. Không những vậy, bà còn tạo được thiện cảm với các nhà lãnh đạo đến từ các quốc gia là đối tác quan trọng của Nhật.

Trong tháng đầu tiên làm Thủ tướng Nhật, bà Takaichi đã khẳng định vị thế người kế nhiệm chính trị của cố Thủ tướng Shinzo Abe trong lĩnh vực ngoại giao. Điều này được thể hiện qua cuộc gặp tốt đẹp giữa bà và Tổng thống Mỹ Donald Trump diễn ra tại Nhật hồi cuối tháng 10.

Tiếp theo, bà có hoạt động ngoại giao hiệu quả tại Hội nghị APEC tổ chức ở Hàn Quốc. Tại đây, bà có cuộc gặp với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Hai nhà lãnh đạo tái khẳng định “mối quan hệ cùng có lợi trên cơ sở lợi ích chiến lược chung”, cam kết thúc đẩy “quan hệ ổn định, mang tính xây dựng”.

Trong cuộc gặp với Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae-myung tại Hội nghị APEC, bà Takaichi cũng cam kết duy trì đà cải thiện quan hệ, thúc đẩy “ngoại giao con thoi”, thực hiện cơ chế trao đổi thường xuyên giữa lãnh đạo hai nước nhằm xây dựng lòng tin.

Việc ông Lee, người theo đường lối tiến bộ và bà Takaichi, người theo đường lối bảo thủ, tạo được thiện cảm ban đầu là tín hiệu tích cực cho quan hệ Nhật - Hàn và hợp tác ba bên Nhật - Mỹ - Hàn.

Việc bà Takaichi đi dự Hội nghị ASEAN ở Malaysia ngay sau khi bà nhậm chức cũng thể hiện rõ rằng bà nghiêm túc với những cam kết của Nhật và cộng đồng các nước ASEAN, một trụ cột quan trọng trong chính sách khu vực của Tokyo.

Trong tháng 11, bà Takaichi còn tham gia Hội nghị thượng đỉnh G20. Việc liên tục tham dự những sự kiện quốc tế giúp hình ảnh đối ngoại của bà Takaichi trong mắt cử tri Nhật Bản rất tích cực.

Nhìn chung, Thủ tướng Takaichi đã có khởi đầu thuận lợi về mặt ngoại giao, qua đó tạo dấu ấn cả ở trong nước và quốc tế.

Đối nội trung dung, kiên nhẫn xử lý khủng hoảng

Ở trong nước, trong bối cảnh chính quyền của bà Takaichi chưa có nền tảng vững chắc, đảng cầm quyền không chiếm đa số tuyệt đối ở cả Hạ viện và Thượng viện, bà Takaichi xây dựng chiến lược tìm kiếm sự ủng hộ của người Nhật theo hai hướng.

Bà vừa theo đuổi chính sách ôn hòa để tăng cường sự ủng hộ của tầng lớp trung lưu tại Nhật, vừa giữ lập trường bảo thủ ở một số vấn đề trọng điểm nhằm củng cố sự hậu thuẫn cốt lõi từ nhóm cử tri bảo thủ.

Bối cảnh kể trên giải thích lý do bà Takaichi pha trộn giữa lập trường đối ngoại trung dung và cứng rắn. Việc duy trì các chính sách đã thiết lập như quan hệ song phương cùng có lợi dựa trên lợi ích chiến lược chung giúp bà ghi điểm với tầng lớp trung lưu. Trong khi đó, một số động thái cứng rắn hơn giúp bà củng cố sự ủng hộ từ nhóm cử tri bảo thủ.

Sự kết hợp này mang lại hiệu quả rõ rệt khi các khảo sát về tỷ lệ ủng hộ của người Nhật dành cho nội các của Thủ tướng Takaichi luôn ở mức cao trong thời gian qua.

Bà Sanae Takaichi ra về sau một cuộc gặp với các thành viên của đảng Dân chủ Tự do (LDP) tại Tokyo (Nhật Bản) ngày 16/10. Ảnh: Reuters.

Tỷ lệ ủng hộ của người dân là một sự đánh giá xét về tổng thể dựa trên nhiều lĩnh vực. Trong đó, kinh tế vẫn là mối quan tâm ưu tiên hàng đầu của cử tri Nhật Bản. Trong khảo sát của Yomiuri Shimbun, 74% người được hỏi có đánh giá tích cực đối với chính sách tài khóa “trách nhiệm và chủ động” của bà Takaichi.

Cuộc khảo sát của Sankei Shimbun và đài Fuji News Network còn thăm dò ý kiến công chúng về phát biểu của bà Takaichi liên quan đến vấn đề Đài Loan (Trung Quốc). Kết quả khảo sát cho thấy 61% người được hỏi đánh giá phát biểu của bà Takaichi là “phù hợp”.

Tại phiên họp của Ủy ban Ngân sách Hạ viện ngày 7/11, Thủ tướng Takaichi từng đưa ra tình huống giả định về việc biến cố xảy ra tại Đài Loan có thể được xem là “khủng hoảng đe dọa sự sống còn” của Nhật Bản. Trong bối cảnh đó, Tokyo có thể xem xét thực thi quyền phòng vệ. Tình huống giả định mà bà Takaichi đặt ra ngay lập tức làm gia tăng căng thẳng giữa Nhật Bản và Trung Quốc.

Theo Japan Wire, ngày 26/11, Thủ tướng Nhật Bản Sanae Takaichi khẳng định việc xây dựng quan hệ tốt đẹp với Trung Quốc thông qua đối thoại là trách nhiệm của bà. Nhắc lại thỏa thuận xây dựng quan hệ mang tính xây dựng và ổn định giữa hai nước, bà Takaichi tiếp tục nhấn mạnh Nhật Bản sẵn sàng đối thoại với Trung Quốc.

Trong các đề cập liên quan tới Trung Quốc, bà Takaichi cũng không còn nhắc đến giả định nhạy cảm về Đài Loan.

Thái độ kiên nhẫn cùng sự khéo léo pha trộn giữa đường lối trung dung và chính sách cứng rắn ở bà Takaichi đã phát huy hiệu quả. Sau hơn một tháng lên làm Thủ tướng, giữa những dấu ấn tích cực ban đầu và một pha đưa ra giả định gây tranh cãi, bà Takaichi vẫn nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ từ cử tri Nhật Bản.

An Hòa