Mặt trận cơ sở giữ vai trò then chốt trong giám sát an toàn thực phẩm
TP.HCM cảnh báo nhiều mối nguy an toàn thực phẩm, từ hóa chất công nghiệp Tinopal đến thuốc an thần trong chăn nuôi, tại hội nghị tập huấn kết nối 168 điểm cầu. Lực lượng cán bộ Mặt trận cơ sở được yêu cầu tăng cường giám sát và tuyên truyền trong cộng đồng.
Ngày 14/11, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam TP.HCM phối hợp Sở An toàn Thực phẩm (ATTP) Thành phố tổ chức Hội nghị tập huấn bồi dưỡng kiến thức ATTP năm 2025, kết nối trực tuyến đến 168 điểm cầu xã, phường, thị trấn và đặc khu. Hội nghị cảnh báo hàng loạt mối nguy ATTP đang tiềm ẩn trong cộng đồng, đặc biệt là nguy cơ từ hóa chất công nghiệp, chất cấm trong chăn nuôi và các hành vi vi phạm phổ biến tại cơ sở.
Cảnh báo lạm dụng hóa chất
Các báo cáo viên cho biết hiện có ba nhóm mối nguy chính gây mất ATTP: sinh học, hóa học và vật lý. Trong đó, mối nguy sinh học như vi khuẩn, virus, ký sinh trùng và nấm mốc vẫn là nguyên nhân lớn nhất, chiếm 50-60% vụ ngộ độc thực phẩm. “Vi khuẩn tồn tại khắp nơi, từ môi trường sản xuất đến khâu bảo quản, chế biến, chỉ cần lơ là là dẫn đến ngộ độc”, ông Lê Phúc Đảm, chuyên viên Phòng Quản lý Tiêu chuẩn và Kiểm nghiệm, Sở ATTP TP.HCM nhấn mạnh.
Cán bộ Mặt trận cơ sở dự tập huấn an toàn thực phẩm tại TP.HCM sáng 14/11
Bên cạnh đó, tình trạng lạm dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, phụ gia, hóa chất công nghiệp vẫn diễn biến phức tạp. Không ít cơ sở sản xuất dùng hóa chất tẩy trắng Tinopal - vốn chỉ sử dụng trong ngành dệt may để làm trắng bún, hủ tiếu. Hóa chất này có khả năng thôi nhiễm (di chuyển hóa chất từ vật liệu này sang vật liệu khác) vào thực phẩm, tích lũy lâu ngày ảnh hưởng đến sức khỏe. Ngoài ra, việc sử dụng thuốc an thần trong chăn nuôi cũng bị cảnh báo vì dư lượng có thể tồn lưu trong thịt và đi vào cơ thể người tiêu dùng.
Các chuyên đề tại hội nghị cập nhật quy định mới về ATTP, đồng thời nâng cao năng lực giám sát cho cán bộ Mặt trận và các tổ chức chính trị - xã hội. Đây là lực lượng giữ vai trò then chốt tại cơ sở, nhất là trong bối cảnh nhiều cơ sở sản xuất nhỏ lẻ hoạt động không phép len lỏi trong khu dân cư, còn người bán hàng rong thường xuyên di chuyển khiến công tác kiểm soát gặp nhiều khó khăn.
Hàng trăm người nhập viện sau ăn bánh mì tại 2 chi nhánh của bánh mì Cóc ở TP.HCM
Theo bà Phạm Thị Xuân Hồng, Phó Trưởng phòng Phòng Giám sát Ngộ độc Thực phẩm và Thông tin Truyền thông, Sở An toàn Thực phẩm thành phố, chính cộng đồng là “mắt xích” quan trọng giúp phát hiện sớm các nguy cơ mất ATTP và hỗ trợ truyền thông đến người dân. Bà cho biết không chỉ cơ sở sản xuất kinh doanh có giấy phép mới cần quan tâm, mà các điểm bán hàng rong trước bệnh viện, trường học, khu công nghiệp hay khu vực đông người cũng là nơi tiềm ẩn rủi ro cao.
“Một phần nhiệm vụ của Mặt trận là tuyên truyền người dân, người bán hàng và cả các cơ sở sản xuất hiểu rõ trách nhiệm của mình. Nếu người dân lựa chọn mua thực phẩm ở địa điểm cố định, có kiểm tra định kỳ, truy xuất được nguồn gốc thì sẽ an toàn hơn rất nhiều”, bà Hồng nhấn mạnh.
Siết quảng cáo thực phẩm “quá đà”
Sở ATTP TP.HCM lưu ý tình trạng quảng cáo thực phẩm sai sự thật đang gia tăng. Dù TP.HCM là địa phương cấp phép rất nghiêm ngặt, yêu cầu doanh nghiệp phải có đầy đủ tài liệu khoa học chứng minh công dụng, nhưng nhiều doanh nghiệp lại xin phép ở tỉnh khác. Khi rà soát trên báo chí, mạng xã hội, Sở nhận thấy không ít sản phẩm đang quảng cáo “quá đà” hoặc không hề có giấy phép hợp lệ. Điều này khiến người tiêu dùng dễ bị nhầm lẫn, thậm chí sử dụng sản phẩm không đúng công dụng hoặc kém an toàn.
Một điểm mới quan trọng được triển khai từ 1/1/2026 là quy định bắt buộc ghi giá trị dinh dưỡng trên nhãn thực phẩm theo Thông tư 29/2023 của Bộ Y tế. Ông Trương Thành Công, Phó Trưởng phòng Quản lý Hành nghề - Sở ATTP TP.HCM cho biết việc bổ sung thông tin này là yêu cầu phù hợp xu thế quốc tế và nhu cầu của người tiêu dùng.
“Nhiều người nước ngoài sinh sống, học tập tại Việt Nam phản ánh rằng họ không thể xác định giá trị dinh dưỡng để lựa chọn sản phẩm phù hợp. Việc chuẩn hóa ghi nhãn giúp người tiêu dùng chủ động hơn và thúc đẩy doanh nghiệp nâng chất lượng sản phẩm” - ông Công nói.
Hội nghị khẳng định vai trò của hệ thống MTTQ cơ sở trong giám sát, tuyên truyền và kết nối cộng đồng trong công tác ATTP. Với mạng lưới rộng khắp, lực lượng cơ sở có lợi thế nắm bắt tình hình địa bàn, kịp thời phát hiện các cơ sở không phép hoạt động kín đáo trong khu dân cư hoặc các xe bán hàng rong thay đổi vị trí liên tục. “Sự chủ động của các cô chú, anh chị ở cơ sở rất quan trọng, vừa giám sát, nhắc nhở, vừa hướng dẫn người dân và hộ kinh doanh thực hiện đúng quy định, góp phần xây dựng môi trường tiêu dùng an toàn cho từng khu phố” - đại diện Sở cho biết.
