'Mổ xẻ' Phúc Kiến - tàu sân bay tự đóng đầu tiên của Trung Quốc

Một số hình ảnh của tàu sân bay Phúc Kiến. (Nguồn: CCTV)

Trung Quốc đã hạ thủy tàu sân bay được thiết kế trong nước đầu tiên của mình, chiếc Phúc Kiến, tại một buổi lễ có sự tham dự của Chủ tịch Tập Cận Bình trên đảo Hải Nam, đánh dấu một bước tiến đáng kể trong tham vọng xây dựng một lực lượng quân sự "đẳng cấp thế giới" của nước này.

Đây là tàu sân bay thứ ba của Trung Quốc và là chiếc đầu tiên được đóng hoàn toàn trong nước, một trong những ví dụ rõ ràng nhất về chiến dịch hiện đại hóa quân sự của nước này, nhằm mục tiêu có được một lực lượng hiện đại hóa hoàn toàn vào năm 2035, theo báo cáo của hãng thông tấn Trung Quốc Tân Hoa Xã.

"Tàu sân bay là chìa khóa cho tầm nhìn của giới lãnh đạo Trung Quốc về việc nước này sẽ là một cường quốc có lực lượng hải quân nước sâu (blue-water navy)", ông Greg Poling, giám đốc Sáng kiến Minh bạch Hàng hải Châu Á tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS), cho biết. Đây là lực lượng có khả năng hoạt động ở các vùng biển xa bờ và liên đại dương.

Báo cáo mới nhất của Lầu Năm Góc gửi Quốc hội Mỹ trong khi đó xác định "quân đội ngày càng có năng lực" và khả năng "phô trương sức mạnh toàn cầu" là những lý do khiến Trung Quốc vẫn là "đối thủ cạnh tranh duy nhất của Mỹ với ý định và, ngày càng tăng, khả năng định hình lại trật tự quốc tế".

So sánh với Mỹ và Châu Âu

Tàu Phúc Kiến bỏ qua công nghệ máy phóng hơi nước được sử dụng trên hầu hết các tàu sân bay Mỹ, thay vào đó sử dụng hệ thống phóng điện từ (electromagnetic launch system) chỉ có trên các tàu sân bay lớp Ford mới nhất của Hải quân Mỹ. Hệ thống này ít gây căng thẳng hơn cho máy bay và tàu, cho phép kiểm soát tốc độ chính xác hơn và có thể phóng một phạm vi máy bay rộng hơn so với hệ thống hơi nước.

Không giống như hai tàu sân bay đầu tiên của Trung Quốc sử dụng hệ thống phóng kiểu nhảy cầu (ski-jump), Phúc Kiến có thể phóng các máy bay nặng hơn với tải nhiên liệu đầy đủ, bao gồm cả máy bay cảnh báo và kiểm soát sớm KJ-600, đã được thử nghiệm thành công trên biển.

Theo hải quân Trung Quốc, tàu sân bay này cũng phóng được máy bay chiến đấu tàng hình J-35 mới nhất và máy bay chiến đấu hạng nặng J-15T, mang lại cho nó "khả năng vận hành sàn đầy đủ".

Khả năng mang theo máy bay trinh sát đồng nghĩa với việc Phúc Kiến sẽ có thể hoạt động được ngoài phạm vi hỗ trợ trên đất liền, dẫn đến việc các máy bay tiên tiến nhất của Trung Quốc cũng có thể hoạt động xa.

Ông Brian Hart, phó giám đốc Dự án Sức mạnh Trung Quốc của CSIS, cho biết: "Tàu sân bay Phúc Kiến là một bước nhảy vọt lớn đối với Trung Quốc về khả năng của các tàu sân bay so với hai chiếc đầu tiên".

Trung Quốc chỉ có 3 tàu sân bay, so với 11 chiếc của Hải quân Mỹ, và tất cả các tàu sân bay Trung Quốc đều chạy bằng năng lượng thông thường, trong khi các tàu sân bay Mỹ sử dụng năng lượng hạt nhân, cho phép hoạt động gần như vô thời hạn mà không cần tiếp nhiên liệu.

Châu Âu, trong khi đó đang vận hành bốn tàu sân bay chuyên dụng: tàu Charles de Gaulle chạy bằng năng lượng hạt nhân của Pháp - tàu sân bay hạt nhân duy nhất ngoài Mỹ đang hoạt động, và hai tàu sân bay lớp Queen Elizabeth của Anh là HMS Queen Elizabeth và HMS Prince of Wales.

Italia vận hành hai tàu sân bay hạng nhẹ, chiếc Cavour và chiếc Trieste mới được hạ thủy gần đây, trong khi Tây Ban Nha vận hành tàu tấn công đổ bộ Juan Carlos I có khả năng phóng máy bay phản lực F-35B.

Pháp đang phát triển PA-NG, với trọng tải 78.000 tấn, sẽ trở thành tàu chiến lớn nhất châu Âu khi được hạ thủy vào khoảng năm 2038, với hệ thống phóng điện từ tương đương với các tàu sân bay lớp Ford mới nhất của Mỹ.

Một số báo cáo cho rằng Trung Quốc đang đóng thêm một tàu sân bay nữa, và các xưởng đóng tàu có khả năng xây dựng đồng thời và sản xuất các tàu với tốc độ mà Mỹ hiện không thể sánh kịp.

Ông Hart nói: "Thực sự trên mọi phương diện, Trung Quốc đang thu hẹp khoảng cách. Họ đang triển khai và đóng thêm nhiều tàu sân bay, triển khai thêm tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân, họ đang triển khai thêm nhiều tàu khu trục lớn hơn và các tàu khác mang theo số lượng lớn hơn các tên lửa".

Nhà phân tích Tang Meng Kit ở Singapore dù vậy cảnh báo rằng thiết bị tinh vi không nhất thiết đồng nghĩa với khả năng sẵn sàng chiến đấu thực tế.

Phương Anh (Nguồn: Euro News )