Mỗi tháng, lương của lao động được trích để đóng những khoản nào? Bao nhiêu tiền?

Các khoản trích theo lương là gì?

Các khoản trích theo lương có thể hiểu đơn giản là những phần trích ra từ mức tiền lương hàng tháng, nhằm đóng góp vào các quỹ xã hội, từ đó hỗ trợ đảm bảo quyền lợi xã hội cho người lao động.

Các khoản trích theo lương không chỉ là việc cân đối tài chính cho các dự án xã hội, mà còn thể hiện tinh thần đoàn kết và chia sẻ của cả xã hội với những người đóng góp lao lực vào sự phát triển chung.

Hàng tháng người lao động phải đóng góp các khoản trích theo lương theo quy định. Ảnh minh họa: TL

Vai trò, ý nghĩa của các khoản trích theo lương

Quỹ Bảo hiểm Xã hội (BHXH) có chức năng quan trọng trong việc hỗ trợ người lao động khi họ đối mặt với các khó khăn như bệnh tật, tai nạn lao động, nghỉ thai sản và thời gian nghỉ hưu. Sự hỗ trợ này được thiết lập theo cách linh hoạt, đảm bảo rằng mỗi đối tượng lao động sẽ nhận được khoản chi trả BHXH phù hợp với mức lương, đóng góp lao động của họ và đóng góp cho cộng đồng.

Trong khi đó, Quỹ Bảo hiểm Y tế (BHYT) đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo sức khỏe cho người lao động. Bằng cách tham gia BHYT, người lao động sẽ được miễn hoặc giảm phí viện phí, thuốc men khi họ đến khám chữa bệnh tại các cơ sở y tế đã đăng ký trước đó. Điều này giúp họ tiếp cận dịch vụ y tế một cách dễ dàng và tiết kiệm chi phí trong việc duy trì sức khỏe.

Bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) không chỉ đóng vai trò hỗ trợ tài chính cho người lao động trong thời gian khó khăn mà còn là một "bàn đạp" cho họ tự tin tiến lên trong sự nghiệp.

Quỹ Khen thưởng và Phúc lợi Công đoàn (KPCĐ), một nguồn tài chính quan trọng để tổ chức công đoàn có thể thực hiện các hoạt động mang tính chất chăm lo đời sống tinh thần cho nhân viên. Bên cạnh việc tổ chức các sự kiện nội bộ trong công ty, quỹ này còn giúp đảm bảo rằng các lợi ích và quyền lợi chính đáng của người lao động được đảm bảo và thúc đẩy, góp phần tạo ra môi trường làm việc tích cực và thúc đẩy sự phát triển bền vững của doanh nghiệp.

Theo đó, các khoản trích theo lương không chỉ là một phần của quy trình tài chính hàng tháng, mà còn là biểu tượng của sự đoàn kết, chia sẻ và quan tâm xã hội đối với người lao động. Chúng góp phần xây dựng nên một hệ thống an sinh xã hội mạnh mẽ, khả thi và phát triển, gắn kết toàn bộ cộng đồng trong sự phồn thịnh và tiến bộ.

Các khoản trích theo lương gồm những khoản nào?

Các khoản trích theo lương là một phần quan trọng trong việc tính toán thu nhập của một người lao động. Những khoản trích này không chỉ ảnh hưởng đến mức lương thực tế mà người lao động nhận được mà còn ảnh hưởng đến các khoản bảo hiểm mà người lao động được hưởng.

Tiền đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc

Quyết định 595/QĐ-BHXH năm 2017 nêu rõ, mỗi tháng người lao động sẽ phải trích một phần tiền lương để đóng vào quỹ bảo hiểm xã hội.

Cụ thể, đóng 8% dựa trên tiền lương tính đóng BHXH hàng tháng vào quỹ hưu trí và tử tuất.

Trong đó, tiền lương tháng đóng BHXH bắt buộc bao gồm: Mức lương; phụ cấp lương; các khoản bổ sung khác theo quy định của pháp luật về lao động.

Việc đóng 8% vào quỹ hưu trí này chỉ áp dụng với người lao động làm việc theo hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 01 tháng trở lên (theo Khoản 1, Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội 2014).

Tiền đóng bảo hiểm y tế

Người lao động làm việc theo hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 03 tháng trở lên thì: Hàng tháng trích 1,5% đóng vào quỹ bảo hiểm y tế.

Tiền lương tháng đóng BHXH bắt buộc cũng dùng làm căn cứ để tính đóng BHYT cho người lao động.

Tiền đóng bảo hiểm thất nghiệp

Hàng tháng, người lao động trích 1% đóng vào quỹ bảo hiểm thất nghiệp.

Tiền lương để tính đóng bảo hiểm thất nghiệp cũng là tiền lương tính đóng BHXH bắt buộc hàng tháng.

Đối tượng áp dụng là người lao động làm việc theo hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 03 tháng trở lên.

Tổng các khoản đóng BHXH bắt buộc, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp của người lao động sẽ bằng 10,5% tiền lương làm căn cứ tính đóng BHXH bắt buộc hàng tháng.

Ví dụ: Tiền lương tính đóng BHXH hàng tháng là 5.000.000 đồng/tháng thì mức trích đóng BHXH, BHYT, BHTN nêu trên là 525.000 đồng/tháng.

Tiền đóng đoàn phí công đoàn

Theo Điều 26 Luật Công đoàn 2012, đoàn phí công đoàn do đoàn viên công đoàn đóng theo quy định của Điều lệ Công đoàn. Chỉ có đoàn viên công đoàn thì mới phải đoàn phí công đoàn.

Mỗi tháng, người lao động là đoàn viên công đoàn đóng đoàn phí công đoàn với mức bằng 1% của tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc. Mức đóng đoàn phí cũng chỉ tối đa bằng 10% mức lương cơ sở.

Từ ngày 01/7/2023, mức lương cơ sở tăng lên là 1,8 triệu đồng/tháng theo đó mức đóng đoàn phí công đoàn tối đa là 180.000 đồng/tháng.

Tiền đóng thuế thu nhập cá nhân

Theo Luật Thuế thu nhập cá nhân 2007, tiền lương, tiền công và các khoản có tính chất tiền lương, tiền công và các khoản phụ cấp, trợ cấp được tính là thu nhập chịu thuế thu nhập các nhân (TNCN) của người lao động.

Tuy nhiên, không phải người lao động cũng phải đóng thuế TNCN mà chỉ những trường hợp thu nhập vượt mức quy định mới phải đóng loại thuế này.

Một số khoản tiền mà người lao động có thể phải trích lương để đóng

Tiền khấu trừ vào lương do làm hỏng dụng cụ, thiết bị

Tại Điều 102 Bộ luật Lao động 2019 có quy định:

"Điều 102. Khấu trừ tiền lương

Người sử dụng lao động chỉ được khấu trừ tiền lương của người lao động để bồi thường thiệt hại do làm hư hỏng dụng cụ, thiết bị, tài sản của người sử dụng lao động theo quy định tại Điều 129 của Bộ luật này.

Người lao động có quyền được biết lý do khấu trừ tiền lương của mình.

Mức khấu trừ tiền lương hằng tháng không được quá 30% tiền lương thực trả hằng tháng của người lao động sau khi trích nộp các khoản bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, thuế thu nhập cá nhân".

Tiền phí đóng góp vào Quỹ phòng chống thiên tai

Theo Nghị định 78/2021/NĐ-CP, công dân Việt Nam đủ 18 tuổi đến tuổi nghỉ hưu trong điều kiện lao động bình thường theo quy định của pháp luật về lao động đóng góp hàng năm như sau:

(1) Cán bộ, công chức, viên chức, người hưởng lương, phụ cấp và người lao động làm việc trong các cơ quan, tổ chức, đơn vị sự nghiệp của Đảng, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội và hội được ngân sách nhà nước hỗ trợ kinh phí hoạt động ở trung ương, ở tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, ở huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương (cấp huyện), ở xã, phường, thị trấn (cấp xã), ở đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt và lực lượng vũ trang đóng một phần hai của mức lương cơ sở chia cho số ngày làm việc trong tháng.

(2) Người lao động làm việc theo hợp đồng lao động trong các doanh nghiệp đóng một phần hai của mức lương tối thiểu vùng chia cho số ngày làm việc trong tháng theo hợp đồng lao động.

Người lao động giao kết nhiều hợp đồng với nhiều doanh nghiệp chỉ phải đóng 01 lần theo 01 hợp đồng lao động có thời gian dài nhất.

(3) Người lao động khác, ngoài các đối tượng đã được quy định tại (1), (2), đóng góp 10.000 đồng/người/năm.

Tỷ lệ các khoản trích theo lương đã được thiết lập mang ý nghĩa quan trọng trong việc đảm bảo quyền lợi và an sinh xã hội cho người lao động. Ảnh minh họa: TL

Tỷ lệ các khoản trích theo lương

Tỷ lệ các khoản trích theo lương đã được thiết lập mang ý nghĩa quan trọng trong việc đảm bảo quyền lợi và an sinh xã hội cho người lao động:

BHXH đóng góp mức 8% từ tổng thu nhập lương của người lao động, đồng thời mức đóng góp từ phía người sử dụng lao động cũng chiếm 17%. Như vậy, tổng tỷ lệ trích BHXH đạt 25%, tạo ra nguồn kinh tế quan trọng để hỗ trợ trong các trường hợp bệnh tật, tai nạn lao động, nghỉ thai sản và lương hưu.

BHYT có mức đóng góp là 1.5% từ thu nhập lương của người lao động và 3% đóng góp từ phía người sử dụng lao động. Tổng tỷ lệ trích BHYT là 4.5%, giúp đảm bảo rằng người lao động có khả năng tiếp cận các dịch vụ y tế cần thiết mà không phải gánh chịu toàn bộ chi phí.

BHTN có tỷ lệ đóng góp là 1% từ thu nhập lương của người lao động và 1% từ phía người sử dụng lao động. Tổng tỷ lệ trích BHTN là 2%, góp phần đảm bảo an toàn tài chính cho người lao động trong trường hợp mất việc làm.

BHTN do tử vong, tổn thương nghề nghiệp và Bảo hiểm Người lao động nước ngoài (BHTNLĐ, BNN) không có mức đóng góp từ phía người lao động, nhưng mức đóng góp từ phía người sử dụng lao động là 0.5%. Điều này đảm bảo rằng các rủi ro liên quan đến tử vong và tổn thương nghề nghiệp được đối xử một cách công bằng và tạo điều kiện cho người lao động nước ngoài tham gia vào hệ thống bảo hiểm xã hội.

Tổng cộng, tỷ lệ tổng trích từ các khoản trên là 10.5% từ thu nhập lương của người lao động và 21.5% từ phía người sử dụng lao động, tạo ra tỷ lệ trích chung là 32%. Đây là một cơ cấu tài chính quan trọng, đảm bảo sự bền vững và công bằng của hệ thống bảo hiểm xã hội, hỗ trợ và bảo vệ quyền lợi cho cả người lao động và người sử dụng lao động trong các tình huống khác nhau.

Cần lưu ý: Đối với khoản BHXH, việc trích nguồn từ chi phí hoạt động của doanh nghiệp chiếm tỷ lệ 17%. Trong phần này, 3% được đóng vào quỹ ốm đau và thai sản, còn 14% được hướng vào quỹ hưu trí và tử tuất. Ngoài ra, tỷ lệ 8% còn lại được trích từ lương của người lao động và đóng vào quỹ tử tuất.

Theo cách này, tổng số tiền mà doanh nghiệp cần đóng hàng tháng cho cơ quan BHXH là 32%, bao gồm các khoản BHXH, BHYT, BHTN, bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp. (Trong đó, phần trích từ tiền lương của người lao động đạt tỷ lệ 10,5%).

Ngoài ra, doanh nghiệp cũng phải tiến hành đóng mức tiền là 2% từ quỹ tiền lương hàng tháng của những người tham gia BHXH cho Liên đoàn lao động quận, huyện (KPCĐ), đóng góp này đảm bảo các hoạt động mang tính chất chăm lo đời sống tinh thần và sự phát triển bền vững cho người lao động tham gia.

L.Vũ (th)