Một miếng sô cô la đen có thể cải thiện trí nhớ chỉ trong một giờ

Một số hợp chất thực vật có vị đắng loại tự nhiên có trong ca cao, táo, các loại quả mọng và rượu vang đỏ có thể tạm thời cải thiện trí nhớ bằng cách kích hoạt “hệ thống báo động” nội tại của não.

Các nhà nghiên cứu tại Viện Công nghệ Shibaura ở Nhật Bản phát hiện rằng, khi chuột tiêu thụ flavanol, hợp chất thực vật nổi tiếng với đặc tính chống oxy hóa, não của chúng sẽ giải phóng một lượng lớn noradrenaline, một chất hóa học liên quan đến sự tỉnh táo và tập trung.

Chỉ trong vòng một giờ, những con chuột này thực hiện bài kiểm tra trí nhớ tốt hơn khoảng 30% so với nhóm chuột không được điều trị, theo kết quả nghiên cứu được công bố vào tháng Mười, trên tạp chí Current Research in Food Science. Các nhà nghiên cứu cũng nhận thấy, nhóm chuột dùng flavanol có hoạt động vận động và hành vi khám phá cao hơn.

Nhà nghiên cứu chính Yasuyuki Fujii cho biết: “Flavanol có vị chát đặc trưng. Chúng tôi giả định rằng, vị này đóng vai trò như một kích thích, truyền tín hiệu trực tiếp đến hệ thần kinh trung ương”. Fujii cho biết thêm, nhóm nghiên cứu tin rằng, phản ứng này kích hoạt một đáp ứng sinh lý toàn thân thông qua hệ thần kinh giao cảm. Đó là cùng một mạng lưới điều khiển sự tỉnh táo và phản ứng căng thẳng.

Những con chuột được thực hiện bài kiểm tra “nhận diện vật thể mới”, trong đó chúng khám phá hai vật thể giống hệt nhau khoảng 10 phút. Sau đó, một vật thể được thay bằng vật thể mới. Nếu chuột dành nhiều thời gian khám phá vật thể mới hơn, điều đó cho thấy chúng vẫn nhớ vật thể cũ.

Các nhà khoa học cho biết, cơ chế của flavanol dường như dựa trên vị giác, chứ không phụ thuộc vào việc hấp thụ hóa chất. Nghiên cứu phát hiện rằng, cảm giác chát đặc trưng của flavanol có thể kích hoạt các dây thần kinh cảm giác, truyền tín hiệu trực tiếp đến thân não. Cơ chế này kích hoạt một vùng nhỏ trong não, gọi là locus coeruleus, nơi giải phóng noradrenaline và hỗ trợ não ghi nhớ thông tin mới.

Nghiên cứu này cũng giúp lý giải tại sao các nghiên cứu trước đây trên người cao tuổi đã liên kết chế độ ăn giàu flavanol với việc cải thiện trí nhớ. Thay vì chỉ hoạt động như các dưỡng chất bảo vệ tế bào não, các hợp chất này có thể kích thích hệ thống cảnh giác của cơ thể, từ đó tăng cường khả năng học tập và tập trung.

Fujii cho biết: “Các phản ứng căng thẳng do flavanol gây ra trong nghiên cứu này tương tự như những phản ứng xuất hiện khi tập thể dục. Do đó, việc tiêu thụ flavanol ở mức vừa phải, mặc dù sinh khả dụng thấp, vẫn có thể cải thiện sức khỏe và chất lượng cuộc sống”. “Sinh khả dụng thấp” có nghĩa là chỉ một phần rất nhỏ của flavanol được hấp thụ sau khi con người tiêu thụ các thực phẩm như ca cao hoặc quả mọng. Tuy nhiên, liều lượng được cho chuột trong nghiên cứu cao hơn nhiều so với lượng flavanol có trong một khẩu phần sô cô la đen hoặc quả mọng thông thường. Các nhà nghiên cứu tin rằng, thực phẩm giàu flavanol có thể giúp não chuyển hóa ký ức ngắn hạn thành dài hạn, nhưng họ cảnh báo, điều này vẫn chưa được chứng minh khoa học.

Các tác giả cũng nhấn mạnh rằng, cần tiến hành thử nghiệm trên người để xác định liệu những cải thiện ngắn hạn tương tự có xảy ra, và liệu việc tiếp xúc lặp đi lặp lại có thể dẫn đến hiện tượng nhờn hoặc các tác động phụ liên quan đến căng thẳng hay không.

TS Johnson Moon, bác sĩ thần kinh tại Trung tâm Y tế Providence St. Jude (California, Mĩ) lưu ý rằng, mặc dù một thanh sô cô la đen tiêu chuẩn có thể chứa đủ flavanol để cải thiện trí nhớ, nhưng lượng calo, đường và chất béo trong đó có thể làm giảm lợi ích: “Tôi không tin rằng, chúng ta đã có đủ dữ liệu để khuyến nghị việc tiêu thụ sô cô la đen là một phương pháp an toàn và hiệu quả để cải thiện trí nhớ”. Tuy nhiên, ông cho biết, các phát hiện này là rất đáng chú ý và việc nghiên cứu sâu hơn về “dinh dưỡng cảm giác” có thể mở rộng hiểu biết về những gì thực phẩm và đồ uống có thể mang lại cho trí não.