Mưa lũ qua đi, tình người ở lại

Sau hơn 10 ngày kể từ khi lũ quét xảy ra, khung cảnh của các thôn nằm dưới chân núi Tân Lai (xã Tuy Phong, tỉnh Lâm Đồng) vẫn hoang tàn. Con suối cạn nước, trơ những ghềnh đá; nhiều ngôi nhà, vườn cây bị vùi trong bùn đất. Thế nhưng, giữa những mất mát, đau thương ấy, nơi đây vẫn ấm áp tình người và ngời sáng những tấm lòng quả cảm...

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng Đinh Văn Tuấn (giữa) kiểm tra thực tế và chỉ đạo công tác khắc phục hậu quả mưa lũ ở Tuy Phong

Trở lại Tuy Phong, nỗi đau vẫn hiện hữu trong từng mái nhà, trong từng ánh mắt của người dân. Lũ quét qua, để lại cảnh tượng ngổn ngang, khiến ai đã từng một lần đặt chân đến vùng đất “thiếu mưa, thừa nắng” nhưng vốn bình yên này cũng không khỏi ám ảnh.

Nhưng chính trong thời khắc thiên tai bất ngờ ập đến, trong từng xóm làng nhỏ, tình làng nghĩa xóm vẫn luôn ấm áp.

Phương tiện cơ giới và nhiều nguồn lực được huy động để khắc phục hậu quả của lũ quét ở Tuy Phong

Cầu Tràn số 3, nơi từng hứng chịu lũ dữ tràn qua

Nhà cửa, vườn cây vẫn còn ngập ngụa trong bùn đất sau hơn 10 ngày lũ quét qua

Kênh mương bị tàn phá bởi sức mạnh của dòng lũ dữ

Con kênh bị phá hỏng

Bùn đất còn ngập nhà dân

Quang cảnh đìu hiu của xóm làng Tuy Phong sau bão lũ

Anh Lê Văn Chính, người đàn ông với nụ cười hiền hậu, đón chúng tôi bằng chiếc xe máy cũ kỹ, phương tiện đã gắn bó với anh suốt bao năm làm nương rẫy.

Chính chiếc xe "cà tàng" ấy, trong đêm lũ quét qua xóm làng, đã cùng anh cứu từng người dân chạy lũ.

Giờ đây, khi nhắc lại đêm chạy lũ, anh Chính vẫn chưa hết bàng hoàng. Nhà anh nằm sát con suối, khi nghe tiếng bà con hô hoán có lũ, anh Chính lập tức lấy xe máy chở vợ con ra tới lộ, rồi bảo họ tự chạy tiếp, còn anh quay lại giúp bà con.

Anh Lê Văn Chính đứng trên bãi đất bồi sau cơn lũ, nơi trước đây là vườn táo rộng hơn 3 sào của nhà anh

Kể đến đây, giọng anh Chính trầm xuống: “Chạy qua chạy lại, mỗi lần chiếc xe máy cũng chỉ chở được vài người. Rồi tôi mới sực nhớ, nhà thằng em có chiếc máy cày nên tôi liền chạy vô gọi nó ra hỗ trợ. Nó cũng vội đưa vợ con lên chỗ cao, rồi cùng tôi dùng máy cày chở mọi người qua cầu Tràn. Nhờ vậy mà nhiều bà con tạm ổn trong đêm lũ, chỉ tiếc rằng vẫn có người thiệt mạng”.

Câu chuyện dừng lại trong khoảng lặng, khi ánh mắt anh Chính đượm buồn, như vẫn chưa nguôi nỗi day dứt.

Đến hôm nay, bà con ở Tân Lai, Tuy Phong vẫn còn nhắc đến hình ảnh anh Lê Văn Chính cùng người em trai, anh Lê Văn Minh, dũng cảm lái chiếc máy cày băng qua dòng nước xiết trong đêm lũ để giúp dân.

Giữa màn mưa như trút, hai anh chỉ mặc quần đùi, áo thun mỏng, vật lộn với dòng nước cuồn cuộn phủ kín xóm làng. Từng tốp người bị mắc kẹt được đưa đến nơi an toàn, dù không gian chìm trong bóng tối, chỉ còn ánh đèn pin le lói khi điện đã bị cắt, trụ điện đường bị quật ngã hoàn toàn.

Những ánh mắt đau đáu, đầy trăn trở của người dân trước những thiệt hại quá lớn do mưa lũ gây ra trên địa bàn xã Tuy Phong

Đêm 1/11, đêm mà cả 3 thôn: Thôn 2, Tuy Tịnh 1 và Tuy Tịnh 2 gần như thức trắng. Lũ quét bất ngờ, cả vùng quê yên bình bị nhấn chìm trong biển nước.

Nỗi ám ảnh ấy vẫn còn đeo bám trong ký ức của những người nông dân từng rời quê đi kinh tế mới, rồi bám trụ lập nghiệp nơi đây.

Là người nông dân gắn bó với vùng đất này từ thuở nhỏ, anh Chính và anh Minh không chỉ chăm lo ruộng vườn mà còn tham gia công tác xã hội và đảm bảo an ninh trật tự ở cơ sở.

Đêm lũ, nhìn cảnh nước cuồn cuộn tràn về, vừa lo cho sự an nguy của vợ con mình, lo cho vườn táo đang vào vụ thu hoạch có nguy cơ mất trắng, nhưng 2 anh vẫn đau đáu trước sự nguy hiểm mà bà con xóm làng đang đối mặt.

Khi lũ dữ qua đi, khi mọi thứ tạm lắng xuống, nhìn lại, gia đình anh Chính, anh Minh đều trắng tay. “Giờ chẳng còn gì hết…, đầu óc mình giờ trống rỗng”, anh Minh nói, giọng nghẹn lại.

Anh đưa chúng tôi ra khu vườn táo, nơi từng là nguồn thu nhập chính của gia đình. Những cây táo cao chừng 1,5 m giờ chỉ còn trơ gốc, bị bùn đất vùi lấp. Hệ thống tưới tự động vừa lắp đặt cũng bị lũ cuốn trôi.

Không chỉ vườn táo của anh, mà cả những hộ dân quanh đó cũng chung cảnh ngộ, đất đai bị san phẳng, mùa màng mất trắng.

“Giờ lấy tiền đâu ra?”, câu hỏi ấy của vợ làm anh Minh chết lặng, chỉ biết cố kìm nén, mong mọi thứ rồi sẽ qua.

Anh Lê Văn Minh cố kìm nén kể lại câu chuyện đưa vợ đến chỗ cao rồi đi cứu người

Căn nhà cấp 4 của anh Minh giờ trước sau trống toác. Vợ con anh đang tạm ở nhà bé L.N.B.T, đứa cháu vợ không may thiệt mạng trong đêm kinh hoàng ấy.

Ngôi nhà vắng lặng, chỉ còn anh Minh ngồi trầm ngâm bên bình trà nhạt. Ngoài sân, chiếc máy cày nằm trơ trọi giữa khoảng sân phủ đầy bùn cát. Ruộng vườn quanh nhà vẫn ngổn ngang, trăm thứ dang dở.

“Ai thuê mà cày xới giờ nữa”, anh buông lời, giọng khàn đặc trong khoảng lặng của buổi chiều sau lũ.

Nhắc lại hành động của mình trong đêm kinh hoàng ấy, anh Minh chỉ cười hiền: “Ai cũng vậy thôi, thấy bà con gặp nguy hiểm thì phải cứu. Đêm đó nghe tiếng la kêu cứu, trong lòng xót lắm, làm sao mà ngồi yên được”.

Vườn táo của gia đình anh Minh giờ chỉ còn trơ gốc

Nụ cười ấy hiền lành, nhưng ẩn chứa sau đó là những bộn bề lo toang trước những mất mát, thiệt hại. "Mấy sào đậu phộng, táo bị cuốn trôi mất hết rồi, còn gì nữa đâu...", giọng anh Minh nghèn nghẹn.

Nói rồi anh ngoảnh nhìn ra phía sau vườn, nơi từng là mảng xanh trù phú, giờ chỉ còn trơ lại cát trắng và những gốc cây gãy đổ, cảnh đời lam lũ, cùng cực ẩn hiện.

Nhà anh Minh nằm sát bên dòng nước xiết, đêm lũ về, nước ào ạt tràn vào nhà. Giọng anh trầm xuống khi nhắc lại: “Đưa được nhiều người ra chỗ an toàn, nhưng cả đêm mình tìm mãi mà không thấy cháu đâu”.

Anh khẽ cúi đầu, đôi mắt đỏ hoe. Nỗi hối tiếc dường như vẫn còn vẹn nguyên trong ký ức của người đàn ông nặng nghĩa tình.

“Ba, bốn ngày sau mình mới nhận ra hết những thiệt hại mà gia đình phải gánh chịu. Lúc đó chỉ lo cứu người, rồi lo đám tang cho cháu, đến khi mọi chuyện xong xuôi mới nhận ra… mình cũng trắng tay hết rồi”, anh Minh nghẹn ngào.

Anh Minh và anh Chính bàn cách gầy dựng lại vườn tược sau khi bị lũ quét san phẳng

Cả anh Chính và anh Minh đều là hội viên Chi Hội Chữ thập đỏ của thôn. Có lẽ vì vậy, ngoài tinh thần trách nhiệm thì trong suy nghĩ của họ, mọi điều đều giản dị như chính cái tình của người nông dân quê mình.

“Lo cho bà con lúc khó khăn cái đã. Khi làng xóm gặp chuyện thì cứ buông sức ra giúp được gì thì giúp. Chuyện trong nhà mình, tính sau”, anh Minh nói nhẹ tênh, nhưng đủ để khiến người nghe lặng đi.

Câu nói mộc mạc ấy, chẳng ai nghĩ lại phát ra từ người nông dân quanh năm bán mặt cho đất, bán lưng cho trời. Giữa bao mất mát, họ vẫn chọn cách sống đẹp — đặt nghĩa tình lên trước cả nỗi đau riêng.

Lực lượng tại chỗ hỗ trợ người dân dọn dẹp nhà cửa, khôi phục sản xuất

Cũng trong đêm mưa lũ kinh hoàng ấy, giữa mưa gió mịt mùng, chàng trai sinh năm 2001 Huỳnh Văn Danh (Thôn 2, xã Tuy Phong) vội vã chạy lên rẫy để xem tình hình 2,5ha táo đang vào mùa thu hoạch. Chứng kiến cả vườn táo bị dòng nước hung hãn cuốn phăng, chỉ còn lại những thân cây ngã rạp trong bùn đất, anh Danh chết lặng.

Định bụng quay xe trở về, Danh bỗng nghe tiếng kêu cứu giữa màn đêm. Tiếng kêu yếu ớt, tuyệt vọng khiến anh chững lại. Không chút do dự, chàng trai trẻ liền lao đi theo hướng phát ra âm thanh ấy...

“Em thấy nước cuốn trôi tài sản mất hết, trong lòng buồn lắm, định bụng gọi điện báo vợ một tiếng rồi chạy về vì mưa lớn. Bất ngờ nghe tiếng kêu cứu giữa đêm, em vội soi đèn tìm. Tìm mãi mới thấy chú Tèo đang ôm chặt bụi cây giữa dòng nước.

Lúc đó, nước chảy xiết lắm, em liền nhờ thêm anh Quậy, rồi lội ra trước, may mắn cứu được chú. Khi kéo được chú vào bờ, chú đã bị nước cuốn trôi cách nhà hơn 1km”, Danh kể lại, giọng nói nghèn nghẹn, đôi mắt đỏ hoe.

Chú Tèo mà Danh nhắc đến là ông Bùi Văn Khánh (tên thường gọi là chú Tèo Khòm, sinh năm 1973), làm rẫy gần khu vực kênh Suối Măng – Cây Cà. Đêm ấy, ông Khánh bị nước lũ bất ngờ cuốn phăng, chới với giữa dòng suối Tân Lai đang cuồn cuộn chảy.

Khi lao xuống dòng nước lạnh buốt, Danh chỉ nghĩ đến việc cứu người. Ngay cả điện thoại cũng bọc luôn trong túi không kịp lấy ra.

Đêm lũ quét, trong màn mưa trắng xóa và bóng tối đặc quánh ẩn chứa sự hiểm nguy, không chỉ có anh Chính, anh Minh hay Danh, đêm ấy còn có vợ chồng chị Phuống, Chủ tịch Hội Phụ nữ xã Tuy Phong, lặng lẽ dùng chiếc xe máy cá nhân lao đi trong nước lũ, cứu gia đình chú Nguyễn Đáng (bị tật một chân) gồm 3 người lớn và 2 trẻ nhỏ đến nơi an toàn.

Chiếc xe máy của vợ chồng chị, sau đó bị nước cuốn trôi, hư hỏng nặng. Khi chúng tôi gặp chị ở Tuy Phong, chị chỉ cười hiền: “Chuyện nhỏ mà, thôi đừng nhắc…”, lời bộc bạch giản dị mà khiến ai nghe cũng thấy sống mũi cay cay.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng Đinh Văn Tuấn thăm hỏi, động viên gia đình nạn nhân tử vong do lũ quét

Lũ dữ đã qua đi nhưng để lại những vết thương sâu hoắm cho vùng đất và người dân Tuy Phong. Đến giờ, vùng đất ấy vẫn còn ngổn ngang và người dân nơi đây vẫn đang nỗ lực hết sức để khắc phục thiệt hại.

Theo thống kê, có khoảng 370 hộ dân bị thiệt hại tài sản; hơn 125ha hoa màu, cây trái bị cuốn trôi, không thể hồi sinh.

Và cũng chính nơi đây, dòng nước dữ đã cướp đi sinh mạng của một bé gái, mầm xanh và niềm hy vọng của cả một gia đình. Mất mát ấy, đến nay vẫn còn hằn sâu trong ký ức người dân Tuy Phong.

Ông Dương Khắc Hùng, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy xã Tuy Phong, chia sẻ: “Ngay trong đêm xảy ra sự cố, bên cạnh các lực lượng tuyến đầu, rất nhiều người dân đã thể hiện tinh thần dũng cảm, trách nhiệm và nghĩa tình sâu sắc. Họ không ngại hiểm nguy, sẵn sàng lao vào dòng nước chảy xiết để cứu người, bảo vệ tài sản và hỗ trợ di dời bà con đến nơi an toàn”.

"Đảng ủy xã Tuy Phong trân trọng những nghĩa cử cao đẹp và biểu dương sâu sắc các tấm gương dũng cảm, nghĩa tình của những con người đã không quản ngại hiểm nguy, sẵn sàng lao vào tâm lũ để cứu giúp đồng bào", Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy xã Tuy Phong Dương Khắc Hùng bày tỏ.

Chính tinh thần ấy đã giúp giảm thiểu thiệt hại, bảo vệ tính mạng và tài sản của bà con và cũng là sức mạnh để Tuy Phong đứng dậy sau mất mát, dựng xây lại quê hương từ trong gian khó.

Những hộ dân dưới chân núi Tân Lai bắt đầu tính toán khôi phục lại sản xuất sau những mất mát

Bão lũ đã khiến gia cảnh của nhiều hộ dân trở về con số không. Bao công sức, vốn liếng và cả những hy vọng của những người chân đất về đây lập nghiệp từ những năm 80 đã bị dòng lũ cuốn trôi sạch sẽ.

Lực lượng tại chỗ cùng nhân lực và vật lực khác đang được huy động để ngày đêm tiếp tục giúp dân, với mong muốn bà con nhanh chóng dựng lại mái nhà, khôi phục lại sản xuất, sớm ổn định cuộc sống.

Kiểm tra thực tế và chỉ đạo công tác khắc phục hậu quả của bão lũ tại xã Tuy Phong vào ngày 7/11, ông Đinh Văn Tuấn, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng, cho biết: Chính quyền địa phương đang khẩn trương kiểm kê thiệt hại về tài sản của người dân, tập trung khắc phục nhanh các công trình hạ tầng và vệ sinh môi trường, giúp bà con sớm ổn định cuộc sống.

Dòng chảy hung hãn của lũ dữ đã qua, Tuy Phong đang trở lại những ngày nắng ấm. Cuộc tái thiết đã và đang tiếp diễn, để Tuy Phong nhanh chóng khôi phục, mang lại niềm tin và sức sống mới cho vùng đất đầy nắng gió nhưng thấm đẫm nghĩa tình.

Đó chính là món quà vô giá để người dân sớm nguôi ngoai những tổn thất, tiếp tục góp nhặt những yêu thương để Tuy Phong vực dậy và vươn mình mạnh mẽ hơn.

Đoàn từ thiện hỗ trợ nhu yếu phẩm cho người dân xã Tuy Phong bị thiệt hại do mưa lũ

Tính đến ngày 10/11, Ủy ban MTTQ xã Tuy Phong tiếp nhận tổng số tiền hỗ trợ gần 1,16 tỷ đồng của các tổ chức, cá nhân, nhà hảo tâm và các địa phương trong tỉnh; trong đó, UBND tỉnh Lâm Đồng hỗ trợ 500 triệu đồng.

Ngoài ra, có hơn 70 đoàn từ thiện thông qua Ủy ban MTTQ xã Tuy Phong đã đến địa phương để hỗ trợ nhu yếu phẩm cho bà con.
Hiện nay, địa phương đã chi hỗ trợ đợt 1 với số tiền 160 triệu đồng cho các hộ dân bị thiệt hại và đang tiếp tục thống kê, lên phương án để tiếp tục chi hỗ trợ cho người dân.

Nội dung, hình ảnh: Quang Nhân
Trình bày: Phạm Lương

Quang Nhân