Mỹ 'bật đèn xanh' cho Nvidia xuất khẩu chip AI sang Trung Quốc

Thông báo của Tổng thống Trump trên mạng xã hội Truth Social. Ảnh: Truth Social

Theo thông báo của Tổng thống Mỹ Donald Trump trên mạng xã hội Truth Social ngày 9/12, Mỹ sẽ cho phép Nvidia xuất khẩu bộ xử lý H200, dòng chip AI mạnh thứ hai của hãng, sang Trung Quốc và áp thuế 25% trên các giao dịch. Thông báo được đưa ra trong bối cảnh các cuộc tranh luận trong nội bộ Mỹ đang nóng lên về việc có nên tiếp tục bán chip cho Trung Quốc để duy trì ưu thế công nghệ hay siết chặt kiểm soát vì lý do an ninh.

Cổ phiếu của Nvidia tăng 2% trong phiên giao dịch ngoài giờ sau thông báo của ông Trump, nối tiếp mức tăng 3% trước đó khi trang tin tức Semafor đưa tin về thỏa thuận. Tổng thống Trump cho biết đã thông báo quyết định cho Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và nhận được phản hồi tích cực. Ông Trump đồng thời cho biết Bộ Thương mại Mỹ đang hoàn thiện chi tiết thỏa thuận và cách tiếp cận tương tự sẽ được áp dụng cho các công ty khác như AMD và Intel.

Theo Nhà Trắng, khoản phí 25% sẽ được thu như là thuế nhập khẩu từ Đài Loan, nơi sản xuất chip, vào Mỹ trước khi lô hàng được chuyển sang Trung Quốc sau khi vượt qua kiểm tra an ninh. Ông Trump không nêu số lượng chip sẽ được cấp phép hay những điều kiện cụ thể, mà chỉ nhấn mạnh rằng xuất khẩu sẽ đi kèm các điều kiện đủ mạnh để bảo đảm an ninh quốc gia.

Trong bối cảnh Mỹ cấm bán dòng Blackwell (chip AI mới nhất của Nvidia) sang Trung Quốc, giới chức coi việc cho phép H200 là giải pháp trung dung, tránh việc để Trung Quốc tiếp cận chip cao cấp nhất nhưng cũng không đẩy các doanh nghiệp nước này về phía các lựa chọn thay thế từ Huawei. Nvidia nhận định việc cung cấp H200 cho khách hàng thương mại được nhận định sẽ mang lại lợi ích cho Mỹ.

Tuy nhiên, quyết định vấp phải chỉ trích từ một số nghị sĩ Dân chủ và các chuyên gia an ninh, những người cho rằng xuất khẩu chip tiên tiến có thể hỗ trợ cho việc hiện đại hóa quân đội Trung Quốc. Cựu quan chức Bộ Thương mại Mỹ Eric Hirschhorn nhận định đây là “sai lầm nghiêm trọng khi đánh đổi an ninh quốc gia lấy lợi ích thương mại”, đi ngược lại chính sách xuyên suốt của lưỡng đảng về hạn chế năng lực quân sự Trung Quốc.

Viện Nghiên cứu phi đảng phái Institute for Progress đánh giá chip H200 mạnh gấp gần sáu lần H20, dòng chip mạnh nhất từng được phép bán cho Trung Quốc trước đây. Trong khi đó, Blackwell, chip đang được các công ty Mỹ sử dụng, vẫn nhanh hơn đáng kể so với H200, với tốc độ huấn luyện AI cao hơn 1,5 lần và hiệu suất tính toán nhanh gấp 5 lần.

Ông Chris McGuire, cựu quan chức Bộ Ngoại giao Mỹ, đánh giá các doanh nghiệp Trung Quốc nhiều khả năng vẫn sẽ mua H200 vì đây là lựa chọn vượt trội so với chip nội địa. Tuy vậy, phản ứng của Bắc Kinh vẫn khó dự đoán khi chính quyền vừa lo ngại rủi ro an ninh, vừa muốn thúc đẩy tự chủ công nghệ.

Quyết định của Mỹ được công bố cùng ngày Bộ Tư pháp nước này thông báo triệt phá đường dây buôn lậu chip liên quan Trung Quốc, tìm cách xuất khẩu trái phép lượng chip H100 và H200 trị giá 160 triệu USD trong giai đoạn 2024–2025. Các chuyên gia cho rằng động thái của Washington vừa nhằm duy trì đòn bẩy công nghệ, vừa tránh để thị trường chợ đen lấp vào khoảng trống nếu lệnh cấm quá cứng rắn.

Hải Trần/Báo Tin tức và Dân tộc