Nam Du - Ngọc xanh giữa đại dương

7 giờ trướcGốc

Biển Nam Du xanh như ngọc, đẹp đến nao lòng. Nhưng sau vẻ đẹp ấy là dấu ấn của bao con người đã gắn đời mình với đảo, đó là những ngư dân, những chiến sĩ vẫn ngày đêm bám trụ giữa trùng khơi. Mỗi ngọn sóng như đều đang kể câu chuyện về lòng yêu nước và chủ quyền vững bền của Tổ quốc.

Quần đảo Nam Du hiện có gần 5.000 nhân khẩu với hơn 1.100 hộ dân.

Chúng tôi trở lại Nam Du vào một sáng trong veo. Tàu rời bến Rạch Giá từ tờ mờ sương, lướt trên mặt nước phẳng lặng như gương. Quần đảo Nam Du thuộc Đặc khu Kiên Hải, tỉnh An Giang, cách bờ biển Rạch Giá hơn 100km về phía đông nam, hiện lên xanh biếc và đẹp xinh như trong giấc mơ.

Vừa bước chân lên cầu tàu, tôi đã cảm nhận rõ hơi thở của cuộc sống nơi đây, giản dị, hiền hòa và chan chứa lòng hiếu khách. Người dân đón khách không phải bằng những lời quảng cáo hào nhoáng, mà bằng ánh mắt thân tình: “Ở lại đây đi con, tối nay có mực tươi câu được đấy”. Câu nói mộc mạc của bác chủ homestay như một lời mời trải nghiệm gần gũi và trọn vẹn nhất, để chúng tôi được sống như người dân đảo, giữa biển trời bao la.

Biển trời Nam Du đẹp như bức tranh thủy mặc. (Ảnh Nam Anh)

Buổi sáng, chúng tôi theo ngư dân ra khơi. Chiếc thuyền gỗ nhỏ lắc lư giữa sóng, tiếng máy nổ giòn tan, mùi muối và nắng hòa quyện thành vị mặn mòi đặc trưng của biển.

Anh Ba, người lái thuyền kể: “Trước tụi tôi chỉ biết đi biển. Giờ khách tới đông, nhiều nhà làm homestay, làm tour nhỏ quanh đảo. Cũng là nghề mới, mà vẫn giữ được nghề cũ”.

Tôi nhìn quanh: Trên mặt biển, những chiếc thuyền du lịch len giữa dãy núi xanh và những hòn đảo nhỏ: Hòn Lớn, Hòn Mấu, Hòn Ngang, Hòn Hai Bờ Đập… Mỗi hòn đều có vẻ đẹp riêng, mộc mạc và nguyên sơ.

Buổi trưa, tôi ăn cùng gia đình chủ nhà homestay. Cá nướng, mực hấp, rau xanh, tất cả đều tươi, ngọt lịm, giản dị mà ngon khó tả. Chị chủ bếp cười hiền: “Khách ở nhà dân, các bạn không chỉ được ăn ngon, chơi vui, mà còn biết người ở biển sống ra sao.”

Buổi chiều, tôi theo thuyền ra Hòn Hai Bờ Đập, một trong những đảo nhỏ đẹp nhất Nam Du. Bạn bè tôi hay rủ nhau đến đây để chiêm ngưỡng cảnh hoang sơ, lặn ngắm san hô, cắm trại trên bãi biển.

Biển ở đây hiền hòa, tầng nước không sâu, đá ngầm trải đều dưới đáy, tạo nên ngôi nhà tự nhiên cho vô vàn sinh vật biển. Khi ánh nắng xuyên qua mặt nước, những rạn san hô hiện lên rực rỡ sắc màu, lung linh như bức tranh dưới đáy đại dương. Tôi thả mình trôi nhẹ, ngắm nhìn thế giới tĩnh lặng ấy, nơi mọi thanh âm đều là tiếng sóng và nhịp thở của biển.

Theo đồng chí Lý Văn Quyến, Bí thư Đảng ủy tiểu khu An Sơn, quần đảo Nam Du hiện có gần 5.000 nhân khẩu với hơn 1.100 hộ dân, sinh sống trên 11 trong tổng số 21 hòn đảo. Người dân chủ yếu làm nghề biển và du lịch, trong đó Hòn Lớn, Hòn Hai Bờ Đập là điểm đến được nhiều du khách yêu thích. Buổi tối, du khách có thể đốt lửa trại, nướng hải sản tươi vừa đánh bắt, hay tổ chức các trò chơi teambuilding dưới ánh trăng và gió biển. Còn nếu đi một mình, Nam Du lại mang đến sự bình yên hiếm có, chỉ cần ngồi bên bờ cát, nghe sóng vỗ, nhìn trời sao và để gió biển chạm khẽ vào da, cũng đủ thấy lòng mình dịu lại, an nhiên.

Quần đảo Nam Du có những bãi cát trắng trải dài, nước trong vắt đến mức có thể nhìn thấy đàn cá lấp lánh dưới chân. Phương PK, bạn thân của tôi - người từng đến Nam Du nhiều lần khi nơi đây còn hoang vắng, bảo rằng nên đến Nam Du vào khoảng từ tháng 12 đến tháng 3, vì khi ấy biển êm, trong xanh và thời tiết khô ráo, thích hợp cho những chuyến tắm biển và khám phá ngoài trời.

Lần này, tôi đến vào tháng 9, biển vẫn hiền hòa và xanh ngắt, nhưng du khách đã đông hơn nhiều. Lượng rác thải theo đó cũng tăng, một vấn đề đáng để lưu tâm. Xử lý rác ở biển không chỉ là việc làm sạch, mà còn là hành động bảo vệ hệ sinh thái san hô, sinh vật biển và vẻ đẹp tự nhiên của đảo. Có lẽ, địa phương cần có các mô hình phân loại, thu gom rác thải ngay từ bến tàu, homestay hay khu cắm trại, để du khách dễ thực hiện. Các chủ tàu, hộ kinh doanh dịch vụ biển có thể cùng tham gia chiến dịch “du lịch xanh” của đảo: Khuyến khích du khách mang bình nước cá nhân, hạn chế đồ nhựa, cùng dọn rác sau mỗi chuyến đi. Những việc nhỏ thôi, nhưng nếu duy trì thường xuyên, Nam Du sẽ luôn giữ được vẻ nguyên sơ, là điểm đến của những người yêu biển.

Song song với đó, Nam Du có thể phát triển thêm mô hình du lịch cộng đồng: Homestay gắn với nghề biển, tour khám phá đảo nhỏ, chèo thuyền quanh đảo… Mỗi trải nghiệm không chỉ mang lại sinh kế cho người dân, mà còn giúp họ trở thành “đại sứ” kể câu chuyện về biển quê hương mình.

Tuy nhiên, để phát triển bền vững, Nam Du cần rút kinh nghiệm từ sự cố hơn 700 du khách bị mắc kẹt hồi tháng 7/2024 do biển động, gió mạnh khiến tàu không thể rời đảo suốt nhiều ngày. Khi đó, các cơ sở lưu trú đã chủ động giảm giá phòng, hỗ trợ du khách ở lại an toàn, thể hiện tinh thần nhân văn của người dân đảo. Nhưng sự việc cũng là lời cảnh báo về việc phụ thuộc hoàn toàn vào vận tải đường biển và thiếu phương án ứng phó thiên tai.

Để tránh lặp lại, địa phương nên xây dựng kế hoạch quản lý rủi ro rõ ràng: Hệ thống dự báo thời tiết cập nhật, phương án vận chuyển dự phòng khi tàu bị ngừng hoạt động, khu lưu trú đủ điều kiện đón khách dài ngày, và quy trình ứng phó khẩn cấp khi có bão hoặc áp thấp. Chính quyền và người dân có thể cùng tập huấn, diễn tập tình huống định kỳ, giúp du lịch Nam Du vận hành chuyên nghiệp, an toàn và đáng tin cậy hơn.

Thu nhập của người dân Nam Du chủ yếu từ du lịch và đánh bắt hải sản. (Ảnh Nam Anh)

Đêm đến, tôi nằm nghe tiếng sóng vỗ mạn đá. Xa xa, ánh đèn câu mực nhấp nháy như sao sa. Gió biển thổi mặn, mà dịu dàng. Tôi nghĩ, có lẽ du lịch Nam Du không cần bứt phá ồn ào, chỉ cần đi đúng hướng: Giữ hồn biển, giữ lòng người, và nâng cấp dần để chuyên nghiệp hơn. Khi ấy, du khách đến không chỉ để ngắm, mà để sống cùng, yêu cùng và rời đi với một lời hẹn trở lại.

Nam Du ngày mới đang đổi thay từng ngày, vừa gìn giữ vẻ đẹp hoang sơ, vừa dần hình thành ý thức làm du lịch chuyên nghiệp, xanh và tử tế. Giữa làn gió mặn mòi và tiếng sóng vỗ dịu dàng, tôi tin rằng nếu mỗi người dân, mỗi du khách đều góp một phần nhỏ, quần đảo này sẽ mãi là viên ngọc xanh quý giá của biển tây nam Tổ quốc.