Nâng tầm·'công nhân trí thức', phát huy nguồn lực kiều bào trong giai đoạn mới
Thảo luận tại Đại hội MTTQ TP.HCM, đại biểu đề xuất loạt giải pháp phát triển 'công nhân trí thức', cải thiện phúc lợi và nâng tay nghề trong bối cảnh mới. Nguồn lực kiều bào được đánh giá là lợi thế lớn sau khi TP.HCM hợp nhất với Bình Dương và Bà Rịa – Vũng Tàu, tạo đà đẩy mạnh đối ngoại nhân dân.
Chiều 29/11, các đại biểu dự Đại hội đại biểu MTTQ Việt Nam TP.HCM lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030 tiếp tục thảo luận theo tổ. Tại tổ đại biểu số 4, nhiều ý kiến tập trung vào các nhóm vấn đề như phúc lợi cho người lao động, công tác đối ngoại nhân dân, đào tạo cán bộ trong bối cảnh sáp nhập địa phương, cũng như yêu cầu đổi mới sáng tạo gắn với hội nhập quốc tế.
Bà Nguyễn Kim Loan, Phó Chủ tịch Liên đoàn Lao động TP.HCM cho biết, qua nghiên cứu dự thảo Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng, tổ chức công đoàn ghi nhận văn kiện đã đặt “con người” và “quyền con người”, trong đó có người lao động ở vị trí trung tâm.
Điều này thể hiện rõ trong mục xây dựng giai cấp công nhân, với mục tiêu hình thành đội ngũ công nhân hiện đại, được đảm bảo đời sống vật chất và tinh thần, có điều kiện nâng cao tay nghề, trình độ để đáp ứng yêu cầu phát triển mới.
Các đại biểu thảo luận tại tổ (ảnh: T.L)
Từ thực tiễn phong trào công nhân và hoạt động công đoàn TP.HCM, bà Loan đề xuất 5 nhóm kiến nghị nhằm hiện thực hóa mục tiêu xây dựng giai cấp công nhân hiện đại.
Trước hết, Nhà nước cần tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật liên quan trực tiếp đến người lao động, đặc biệt ở các lĩnh vực tiền lương, bảo hiểm xã hội và an toàn vệ sinh lao động. Trong đó, bà nhấn mạnh yêu cầu có lộ trình cải cách tiền lương phù hợp với sự phát triển của kinh tế thị trường, hướng đến mức thu nhập bảo đảm đời sống gia đình để người lao động yên tâm sáng tạo, gắn bó lâu dài với doanh nghiệp.
Song song đó, hệ thống an sinh và phúc lợi xã hội, nhất là nhà ở xã hội, cần tiếp tục được ưu tiên. Bà kiến nghị cơ chế để người lao động được tiếp cận thuận lợi hơn với các dự án nhà ở xã hội, cả hình thức thuê và mua, qua đó góp phần thực hiện hiệu quả Đề án 1 triệu căn nhà ở xã hội theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.
Liên quan nhu cầu chăm lo con công nhân tại các khu công nghiệp, Phó Chủ tịch Liên đoàn Lao động TP.HCM cho biết: "Sau sáp nhập, TP.HCM có gần 60 khu công nghiệp, khu chế xuất - nhiều nhất cả nước. Do vậy, cần quan tâm đặc biệt tới hệ thống nhà trẻ, giáo dục mầm non để người lao động yên tâm làm việc và phát huy sức sáng tạo. Đây là yếu tố quan trọng trong bảo đảm phúc lợi bền vững cho lực lượng lao động trẻ".
Bà Nguyễn Kim Loan, Phó Chủ tịch Liên đoàn Lao động TP.HCM (ảnh: T.L)
Đại biểu cũng cho rằng, cơ quan quản lý nhà nước cần tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát việc thực thi pháp luật lao động tại doanh nghiệp, đi đôi với chế tài đủ mạnh để răn đe các hành vi vi phạm.
Bên cạnh đó, cần phát hiện và nhân rộng những mô hình doanh nghiệp thực hiện tốt chính sách với người lao động. Một cơ chế giải quyết tranh chấp lao động hiệu quả, kịp thời cũng là yêu cầu cấp thiết nhằm bảo đảm quyền lợi đôi bên và xây dựng quan hệ lao động hài hòa, ổn định, tiến bộ.
Về chất lượng nguồn nhân lực, bà Loan nhấn mạnh: "Chúng tôi kiến nghị một yếu tố trong vấn đề đột phá chất lượng lao động, đó là công nhân trí thức. Mong muốn nhà nước phải có những chính sách khuyến khích cho người lao động tiếp cận, tự học nâng cao trình độ. Khi họ đến làm việc tại các doanh nghiệp tiếp cận thực tế và mong muốn nâng cao tay nghề thì phải có chính sách đặc thù để kích thích họ tự nâng cao trình độ, chuyển từ công nhân bình thường đến một công nhân trí thức và có được chính sách đãi ngộ".
Đề cập công tác đối ngoại nhân dân và kiều bào, TS Lương Bạch Vân, nguyên Chủ tịch Hội liên lạc người Việt Nam ở nước ngoài TP cho rằng, việc sáp nhập TP.HCM với Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu mở ra nhiều cơ hội mới. Bà nhấn mạnh chưa thời điểm nào hoạt động đối ngoại và kiều bào ở phía Nam có nhiều thuận lợi như hiện nay. Đây là nơi có đông kiều bào từng được đào tạo ở nước ngoài, có kiến thức, kinh nghiệm, quan hệ quốc tế và sẵn sàng đóng góp cho quê hương, đặc biệt sau khi họ nghỉ hưu trở về nước.
Tiến sĩ Lương Bạch Vân cho rằng nếu khai thác tốt các nguồn lực, TP.HCM sẽ có nhiều điều kiện thuận lợi để thu hút đầu tư, phát triển kinh tế-xã hội (ảnh: T.L)
Theo bà Vân, sau Đại hội MTTQ lần này, nếu biết khai thác tốt các nguồn lực, địa phương sẽ có nhiều điều kiện thuận lợi để thu hút đầu tư, phát triển công nghiệp, du lịch, văn hóa - xã hội. Nhiều kiều bào mong muốn chuyển giao kinh nghiệm, chia sẻ tri thức và kết nối đối tác, nhưng cần có một cơ chế hỗ trợ bài bản và thống nhất để họ tận tâm gắn bó lâu dài.
Tuy nhiên, bà cũng chỉ ra rằng sau hợp nhất địa giới và bộ máy, đội ngũ cán bộ phụ trách công tác đối ngoại nhân dân và kiều bào tại Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu còn khá mới mẻ, chưa nắm đầy đủ nghiệp vụ, chưa biết bắt đầu từ đâu. Do đó, việc đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ này là rất cần thiết.
"Sắp tới sau Đại hội, tôi nghĩ cần thiết nên có những lớp đào tạo. Ở địa bàn TP.HCM (cũ) đã thành lập trung tâm hỗ trợ kiều bào, có các ban liên lạc kiều bào. Nhưng khu vực Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu thì sẽ tổ chức như thế nào để phát huy thế mạnh về công nghiệp, du lịch, văn hóa xã hội. Cần tận dụng kỹ thuật số, đào tạo online, Mặt trận Trung ương, thành phố phải ứng dụng công nghệ thông tin, tập hợp những người có kinh nghiệm trong các lĩnh vực đối ngoại nhân dân để tổ chức những lớp online, phát hành tài liệu, làm sao để phát huy được thế mạnh của Mặt trận", bà Vân đề nghị.
