Ngôi nhà sàn đơn sơ của vị lãnh tụ vĩ đại

Khi trở về Hà Nội vào tháng 10/1954, Bác Hồ đã một mực từ chối sống tại ngôi nhà to lớn Phủ Toàn quyền, mà chọn cho mình ngôi nhà của người thợ điện. Mãi đến năm 1958, sau nhiều lần được thuyết phục, Bác mới đồng ý có một ngôi nhà mới nhưng với điều kiện phải giản dị tối đa, tiết kiệm hết mức.

Ngôi nhà mà Trung ương Đảng và Bộ Chính trị quyết định xây mới cho Bác chính là ngôi nhà sàn vô cùng giản dị và đơn sơ, không hề có bóng dáng của một cơ ngơi dành cho vị lãnh tụ. Bác bày tỏ muốn làm một ngôi nhà nhỏ bên cạnh ao cá, theo kiểu của đồng bào Việt Bắc.

Bác dặn kiến trúc sư Nguyễn Văn Ninh: "Nhà làm nhỏ, chỉ vừa đủ cho một người ở, gỗ làm nhà bằng gỗ thường, tầng dưới để thoáng, tầng trên có hai phòng nhỏ." Phần giữa hai phòng làm giá sách để tiết kiệm và tiện dụng. Bác còn đề nghị xây bệ xi măng thấp, bên trên lát gỗ, tạo thành hàng ghế ngồi ở tầng một, để các cháu khi đến thăm Bác có đủ chỗ ngồi.

Bà Cù Thị Minh, Phó Giám đốc Khu di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Phủ Chủ tịch, chia sẻ: "Giá sách tại phòng làm việc cũng là nơi Bác Hồ lưu giữ di chúc sau mỗi lần sửa. Bác bắt đầu viết di chúc từ năm 1965, hàng năm cứ tới ngày 10-19/5 là dịp sinh nhật, Bác lại đưa di chúc ra sửa lại cho phù hợp với tình hình chiến sự".

Thạc sĩ Trần Thị Thắm, Phó Trưởng phòng Tuyên truyền Giáo dục – Khu Di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Phủ Chủ tịch, cho biết: "Giữa Thủ đô, Bác ở ngôi nhà có kiến trúc của người dân tộc bởi trong kháng chiến chống thực dân Pháp, Bác đã ở nhà sàn và ăn mặc như đồng bào dân tộc. Chính vì vậy, sau khi trở về Thủ đô, Bác muốn làm lại ngôi nhà này để nhớ về những năm tháng hy sinh gian khổ nhưng vô cùng vẻ vang, oanh liệt của dân tộc".

Ngôi nhà sàn Bác Hồ trong khu Phủ Chủ tịch được hoàn thành vào dịp kỷ niệm 68 năm ngày sinh của Chủ tịch Hồ Chí Minh (17/5/1958). Bác đã ở và làm việc tại nhà sàn cho đến ngày 17/8/1969. Ngôi nhà sàn của Bác được xây dựng bằng gỗ bình thường. Gỗ để mộc, chỉ đánh vecni nhẹ, không sơn. Nhà có hai tầng, kích thước không hề lớn.

Tại đây, Bác thường làm việc với Bộ Chính trị, bàn và quyết định nhiều vấn đề quan trọng của đất nước. Thỉnh thoảng, Bác tiếp thân mật một số đoàn khách trong và ngoài nước, cũng như tiếp đón các cháu thiếu nhi. Những ai được phục vụ Bác, làm việc trong Khu di tích đều thấm đẫm những câu chuyện cảm động về Người.

Ông Nguyễn Văn Đoàn - nguyên chiến sĩ cận vệ của Bác Hồ, bồi hồi nhớ lại: "Tôi được ngồi ngay đầu giường của Bác, quạt cho Bác nằm. Bác còn căn dặn chúng tôi mời các thầy thuốc đi nghỉ ngơi".

57 năm qua, nhà sàn đã đón gần 100 triệu khách từ khắp mọi miền đất nước và từ khoảng 160 quốc gia, vùng lãnh thổ trên thế giới đến thăm, trong đó có nhiều đoàn nguyên thủ, nhiều đoàn khách cấp cao.

Lê Chi