Người Phù Lá ở Sáng Nhè quyết tâm gìn giữ di sản văn hóa đang bị mai một

Lớp tập huấn góp phần triển khai hiệu quả các nội dung Dự án 6 trên địa bàn xã Sáng Nhè, tỉnh Điện Biên

Xã Sáng Nhè, tỉnh Điện Biên được sáp nhập trên cơ sở sắp xếp toàn bộ diện tích tự nhiên, quy mô dân số của các xã Xá Nhè, Mường Đun và Phình Sáng của huyện Tủa Chùa cũ, là nơi cư trú của nhiều dân tộc anh em như Mông, Thái, Dao, Phù Lá... Người Phù Lá ở Sáng Nhè với cộng đồng dân số ít lại phải sống xen kẽ với các dân tộc khác, nên văn hóa truyền thống của dân tộc đang dần bị mai một.

Hiện nay, các lễ hội truyền thống, nghi lễ ma chay, cưới hỏi cũng không còn giữ được nhiều, trong đó trang phục của người Phù Lá giờ đây đang bị ảnh hưởng của dân tộc Mông, dân tộc Thái là 2 dân tộc sống gần dân tộc Phù Lá. Nguyên nhân là bởi dân tộc Phù Lá vốn ít người, lại kết hôn với dân tộc khác nên nhiều nơi đã gần như mất hẳn nét sinh hoạt độc đáo, trang phục, lễ hội của dân tộc mình.

Bên cạnh đó, người Phù Lá ở Sáng Nhè ít quan tâm đến bảo lưu, truyền bá văn hóa của dân tộc mình cho lớp kế tiếp, cùng với đó thế hệ người già am hiểu về văn hóa dân tộc ngày càng mai một dần. Thế hệ trẻ do tiếp xúc với lối sống mới cũng không mặn mà với những phong tục, tập quán của dân tộc mình.

Do đó, cộng đồng dân tộc Phù Lá xã Sáng Nhè hiện không còn giữ được những nét văn hóa truyền thống của dân tộc mình và bị chi phối bởi những nền văn hóa khác. Điều đó không chỉ ảnh hưởng sâu đậm tới bản sắc văn hóa của dân tộc Phù Lá, mà còn là thách thức đối với các ngành chức năng trong việc khôi phục lại những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc.

Tham gia lớp tập huấn có 70 nghệ nhân, học viên dân tộc Phù Lá đang sinh sống tại các bản Kép, bản Túc và bản Khua Trá, xã Sáng Nhè.

Trên cơ sở đó, nhằm bảo tồn, phát huy các giá trị di sản văn hóa tốt đẹp của dân tộc Phù Lá, Cục Văn hóa các dân tộc Việt Nam phối hợp với Sở VHTTDL Điện Biên, UBND xã Sáng Nhè tổ chức "Hỗ trợ nghiên cứu, phục hồi, bảo tồn, phát huy văn hóa phi vật thể Lễ Quét làng dân tộc Phù Lá, xã Sáng Nhè, tỉnh Điện Biên". Tham gia lớp tập huấn có 70 nghệ nhân, học viên dân tộc Phù Lá đang sinh sống tại các bản Kép, bản Túc và bản Khua Trá, xã Sáng Nhè.

Tại lớp tập huấn, các học viên được các chuyên gia phổ biến, trao đổi kiến thức cơ bản và chuyên sâu liên quan đến di sản văn hóa phi vật thể của dân tộc Phù Lá. Đồng thời, hướng dẫn cách thức bảo tồn các yếu tố văn hóa truyền thống trong hoạt động phục dựng di sản văn hóa phi vật thể Lễ Quét làng dân tộc Phù Lá, từ đó góp phần làm giàu thêm bản sắc văn hóa dân tộc Phù Lá nơi vùng cao Sáng Nhè trong dòng chảy hội nhập.

Phụ nữ dân tộc Phù Lá xã Sáng Nhè, tỉnh Điện Biên

Ông Trần Ngọc Duyên, Phó chủ tịch xã Sáng Nhè cho biết, dân tộc Phù Lá có nhiều phong tục, lễ nghi liên quan đến đời sống cộng đồng, như lễ mừng cơm mới, tết cổ truyền, lễ xuống đồng hay lễ cúng rừng và đặc biệt là Lễ Quét làng. Đây là một trong những nghi lễ độc đáo của đồng bào dân tộc Phù Lá thể hiện sự gắn kết giữa con người với thiên nhiên, với tổ tiên ông bà, ước vọng về sự bình yên, no ấm, hạnh phúc cho bản làng. Tuy nhiên, cùng với sự giao thoa văn hóa và nhịp sống hiện đại, nhiều phong tục, tập quán, nghi lễ truyền thống tốt đẹp của các dân tộc ít người, trong đó có dân tộc Phù Lá đang dần bị mai một, thậm chí có nguy cơ biến mất.

Việc tổ chức lớp truyền dạy và phục dựng nghi lễ có ý nghĩa thiết thực với cộng đồng dân tộc Phù Lá nói riêng, các dân tộc xã Sáng Nhè nói chung, thể hiện sự quan tâm sâu sắc của Đảng, Nhà nước, đặc biệt là Cục Văn hóa các dân tộc Việt Nam và các cơ quan chuyên môn đối với công tác bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc thiểu số trên địa bàn xã Sáng Nhè.

Mong rằng, thông qua lớp truyền dạy, cộng đồng dân tộc Phù Lá, nhất là thế hệ trẻ có cơ hội được tìm hiểu, học tập và tự hào về di sản văn hóa tốt đẹp của dân tộc mình, để từ từ đó thể hiện trách nhiệm, ý thức gìn giữ và lan tỏa những giá trị văn hóa truyền thống quý báu của cha ông, góp phần xây dựng đời sống văn hóa ngày càng phong phú, lành mạnh, đậm đà bản sắc, ông Trần Ngọc Duyên nhấn mạnh.

QUỲNH VY