Người phụ nữ Khmer 'hồi sinh' làng nghề trăm năm ở Cần Thơ
Chứng kiến làng nghề đan đát Phú Tân (nay là xã Thuận Hòa, thành phố Cần Thơ) từng vang bóng đang dần mai một, chị Trương Thị Bạch Thủy, người Khmer chọn cho mình một con đường đầy thử thách: khơi dậy nghề mây tre đan, nâng tầm giá trị cây tre, đưa sản phẩm truyền thống vươn xa.
Chị Bạch Thủy – Giám đốc Hợp tác xã Mây tre đan Thủy Tuyết – nhớ lại tuổi thơ gắn bó cùng tiếng chẻ tre, mùi nan phơi nắng và những sản phẩm ông, cha làm ra. Chị nói: “Tôi từ nhỏ sinh ra và lớn lên ở làng nghề, cho nên từ đó cây tre ăn sâu vào máu lúc nào không hay biết… Người dân nơi này gắn bó với cây tre và nghề đan đát, điều đó làm tôi thêm động lực yêu nghề, thôi thúc tôi vực dậy làng nghề đang trong tình trạng mai một.”
Nhìn thấy nguyên liệu sẵn có, lao động có tay nghề nhưng đầu ra bấp bênh, chị Thủy bắt đầu xây dựng mô hình hợp tác xã, hướng tới khôi phục làng nghề.
Chị cho rằng đây là cách duy trì di sản cha ông để lại: “Nguyên vật liệu có tại địa phương, người lao động có tay nghề cũng có tại địa phương, vậy tại sao mình không dựa vào đó để khôi phục làng nghề vốn có sẵn từ bao đời nay?”
Nhiều phụ nữ trong xã cũng có thêm sinh kế ổn định từ khi hợp tác xã ra đời.
Không chỉ khôi phục sản xuất, chị Thủy hướng đến mở rộng giá trị của cây tre thông qua phát triển du lịch làng nghề. “Tôi mong muốn gắn cây tre với du lịch cộng đồng… để mỗi vị khách đến đây được học, trải nghiệm các sản phẩm đan của nghề và tham gia vào những nét văn hóa ngay tại làng nghề”.
Hiện Hợp tác xã Mây tre đan Thủy Tuyết đã phát triển hơn 700 sản phẩm, xuất khẩu sang 5 thị trường gồm Mỹ, Thụy Sĩ, Campuchia, Trung Quốc và Thái Lan. Riêng thị trường Mỹ – nơi được xem là khó tính – mỗi năm HTX xuất 3 container, chủ yếu là các sản phẩm tiêu dùng như giỏ cần xé, sọt đựng quần áo và đèn trang trí.
Chị Thủy cho biết sự ổn định này đến từ việc chủ động tìm đầu mối tiêu thụ cho người dân.
“Sau khi về đây sinh sống, trăn trở của tôi là thấy bà con đan sản phẩm bán ra thị trường còn bấp bênh, nên tôi đã tìm công ty đầu mối để bao tiêu sản phẩm… Sắp tới, tôi mong bà con sẽ tiếp tục gắn bó và phát triển làng nghề ngày một tốt hơn, gắn với du lịch”, chị Thủy nói.
Những nỗ lực của chị Trương Thị Bạch Thủy không chỉ tạo sinh kế cho người dân Thuận Hòa, mà còn giúp gìn giữ tinh hoa mây tre đan Khmer – một phần ký ức của vùng đất Cần Thơ – tiếp tục được truyền lại cho thế hệ sau.
Sản phẩm đèn trang trí làm từ mây tre tại HTX.
