Nhà giáo ưu tú Phan Thanh Dẫn - 'Cây đại thụ' ngành Nhãn khoa Việt Nam

Tấm gương sáng về tinh thần tự học

Nhà giáo ưu tú, PGS.TS Phan Thanh Dẫn nguyên là giảng viên, bác sĩ chuyên ngành về nhãn khoa nổi tiếng cả nước - là “cây đại thụ” ngành Nhãn khoa Việt Nam.

Ông sinh ngày 27/2/1933 tại làng Văn Lâm, xã Đức Lâm (nay là xã Lâm Trung Thủy), huyện Đức Thọ, tỉnh Hà Tĩnh.

Từ nhỏ, ông đã nổi tiếng thông minh, lại được nuôi dưỡng, giáo dục trong gia đình “trâm anh, khoa bảng” nên ông sớm nổi tiếng về con đường học hành.

Năm 1948, ông thi đậu vào Trường Trung học Phan Đình Phùng (lúc này là trường chuyên của tỉnh Hà Tĩnh) cùng với các bạn Phan Huy Lê, Đinh Ngọc Cử, Trần Biên Thùy, Nghiêm Trung, Nguyễn Phan Oánh, Hoàng Xuân Liễn,…

Năm 1951, ông tốt nghiệp cấp ba và thi đậu vào ngành Y. Năm 1953, ông tham gia cách mạng tại An toàn khu Tuyên Quang.

Trong quá trình hoạt động cách mạng tại đây, ông đã tham gia nhiều hoạt động như: tham gia đội nghiên cứu lưu động xuống các địa phương thuộc các tỉnh Tuyên Quang, Phú Thọ điều tra vụ máy bay của địch rải vật lạ và côn trùng; tham gia phát động quần chúng giảm tô ở Phú Thọ; tham gia tiếp quản Thủ đô Hà Nội năm 1954,… Ông được kết nạp vào Đảng Cộng sản Việt Nam năm 1957.

PGS. TS Phan Thanh Dẫn (1933-2016)

Ông là tấm gương về sự tự học, tự nghiên cứu khoa học, thành thạo ba ngoại ngữ: Anh, Nga, Pháp; công tác và tham dự nhiều cuộc hội thảo, tập huấn tại nước ngoài như: chuyên gia Y tế Việt Nam tại Algérie (1964-1966), thực tập sinh tại Đức (1975-1976), thực tập sinh tại Pháp (1984-1985),…

Năm 1989, ông bảo vệ thành công luận án Tiến sĩ Y khoa tại Trường Đại học Y Hà Nội, ngành Y Dược với đề tài “Một số giải pháp để đẩy mạnh công tác chống mù lòa do bệnh đục thể thủy tinh”.

Năm 1955-1956, ông phụ trách công tác “Phòng bệnh-phòng dịch”, phụ trách Đội chống dịch đậu mùa, chống dịch sốt rét tại Sở Y tế Hà Nội, làm Ủy viên thư kí Ban Chấp hành Công đoàn Sở Y tế Hà Nội. Tháng 8/1956, ông làm Trưởng phòng Y tế Quận 6, Hà Nội.

Từ năm 1957, ông tiếp tục theo học tại Trường Đại học Y khoa Hà Nội chuyên ngành về “nhãn khoa”. Năm 1961, ông tốt nghiệp và trở thành cán bộ giảng dạy bộ môn “Mắt” của trường.

Năm 1984, ông được bổ nhiệm giữ chức Phó Chủ nhiệm bộ môn Mắt của Trường Đại học Y Hà Nội và được Nhà nước phong hàm Phó Giáo sư.

Chuyên gia đầu ngành của nhãn khoa

PGS.TS Phan Thanh Dẫn được biết đến là một trong những chuyên gia đầu ngành của nhãn khoa Việt Nam, là một người thầy giáo mẫu mực đào tạo hướng dẫn cho hàng trăm các bác sĩ nhãn khoa, trong đó có những người nổi tiếng trong ngành nhãn khoa trong và ngoài nước sau này.

Ông đã có nhiều đề tài nghiên cứu khoa học đưa các ứng dụng khoa học kỹ thuật tiên tiến trên thế giới áp dụng vào công tác khám, điều trị cho bệnh nhân về mắt.

Bên cạnh công tác nghiên cứu và giảng dạy, ông còn tham gia viết giáo trình, sách, tài liệu chuyên ngành về nhãn khoa; là tác giả, đồng tác giả của gần 70 đề tài nghiên cứu, thông tin khoa học đã được công bố bằng ba thứ tiếng: tiếng Việt, Pháp, Đức.

Một trong những cuốn sách nổi tiếng của PGS.TS Phan Thanh Dẫn.

Nhiều công trình nghiên cứu, nhiều cuốn sách về nhãn khoa nổi tiếng của ông được giới y học đánh giá cao như: Nhãn khoa (viết chung, 1970 và 1972), Mắt - Tai Mũi Họng - Răng Hàm Mặt (chủ biên, 1973), Thực hành Nhãn khoa (chủ biên, 1981 và 1983), Tổng quan về ứng dụng lạnh đông trong nhãn khoa (1985), Bài giảng Mắt - Tai Mũi Họng (chủ biên, 1987), Vi phẫu thuật bán phần trước mắt và ứng dụng Lazer trong nhãn khoa (1987), Nhãn khoa giản yếu (tập 1, 2), Giác Mạc (Giải phẫu - Sinh lý - Miễn dịch - Phẫu thuật)…

Ông Phan Thanh Dẫn là một người thầy thuốc, thầy giáo, đảng viên mẫu mực.

Với lối sống giản dị, khiêm nhường, ham thích nghiên cứu khoa học, ông từng nói “chưa bao giờ nghĩ mình sẽ làm lãnh đạo, vì cảm thấy công việc quản lý rất phức tạp, rắc rối”.

Nhưng rồi bằng năng lực và uy tín của mình, ông được tín nhiệm bầu giữ các chức vụ: Trưởng phòng Y tế Quận 6 (Hà Nội), Chủ tịch Công đoàn Trường Đại học Y Hà Nội (1980-1983), Trưởng khoa Mắt của Bệnh viện Đống Đa, Hà Nội (1984), Phó Chủ nhiệm Bộ môn Mắt của Trường Đại học Y Hà Nội, Ủy viên Ban chấp hành Hội nhãn khoa Việt Nam.

Dù ở cương vị nào, ông cũng luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, được đồng nghiệp, bạn bè và học trò tin yêu và mến phục.

Tháng 12/1993, sau khi nghỉ hưu, ông được Đảng và Nhà nước trao tặng nhiều danh hiệu và phần thưởng cao quý, tiêu biểu như: Huy hiệu 60 năm tuổi Đảng; Huy chương kháng chiến chống Pháp hạng Nhì, Huân chương kháng chiến chống Mỹ cứu nước hạng Nhất; Huy chương Vì sự nghiệp giáo dục; Nhà giáo Ưu tú.

Cuộc đời và sự nghiệp của PGS.TS Phan Thanh Dẫn là tấm gương sáng cho các thế hệ trẻ noi theo; sống chân tình, nhân ái, bao dung, coi thường danh lợi, là người con hiếu thảo, người học trò nghĩa tình.

Phan Duy Nghĩa