Nhạc Việt vang xa

Nổi bật nhất của thị trường nhạc Việt thời gian qua chính là tư duy sử dụng nền tảng văn hóa bản xứ làm nền cho những sáng tạo đương đại.

Bản sắc văn hóa Việt

Những sản phẩm âm nhạc giao thoa của các nghệ sĩ Việt Nam, đa phần là nghệ sĩ trẻ, khi kết hợp âm nhạc điện tử, âm hưởng K-pop, US-UK với âm hưởng dân tộc tạo nên bản sắc không chỉ riêng mà thực sự độc đáo. Đó cũng là điểm thu hút khiến cho nhạc Việt vang lên trên nhiều sân khấu quốc tế, như việc ca sĩ trẻ Mỹ Anh (con gái nhạc sĩ Anh Quân và ca sĩ Mỹ Linh) đã tham gia lễ hội âm nhạc lớn nhất nước Úc là "Vivid Sydney 2025", trình diễn những ca khúc Việt Nam với lời giới thiệu "một trong những giọng hát mới thú vị nhất của Việt Nam".

Thành công của ca sĩ Đức Phúc tại cuộc thi âm nhạc quốc tế "Intervision 2025" với ca khúc "Phù Đổng Thiên Vương" đậm sắc màu Việt. Một trường hợp khác là sự hợp tác của Phương Mỹ Chi và nhà sản xuất âm nhạc DTAP tại "Sing! Asia 2025" đã trở thành dấu son của sự sáng tạo đầy tự hào của nhạc Việt trên đấu trường quốc tế.

Ca sĩ Mỹ Anh tại Lễ hội Âm nhạc “Vivid Sydney 2025” (Úc). Ảnh: ANH QUÂN

Các loại nhạc truyền thống độc đáo thể hiện rõ nét bản sắc văn hóa Việt như nhã nhạc cung đình Huế, cồng chiêng Tây Nguyên, dân ca quan họ Bắc Ninh được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa phi vật thể, cũng đã mang những giá trị văn hóa đặc trưng của Việt Nam ra thế giới. Nhiều ca khúc nhạc Việt mang tính xu hướng (trendy), với giai điệu trữ tình sâu lắng, mang đậm tâm tư, tình cảm, dễ chạm đến trái tim người nghe cũng có mặt trên nhiều bảng xếp hạng.

Nắm bắt thời cơ

Ông Đinh Trung Cẩn - Tổng Giám đốc Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam - cho biết theo báo cáo doanh thu toàn cầu về quyền tác giả năm 2024 của Liên đoàn Quốc tế các Hiệp hội Tác giả và Nhạc sĩ (CISAC), Việt Nam nằm trong tốp 10 quốc gia có doanh thu digital cao nhất tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương, với tổng doanh thu digital đạt 12 triệu euro, đứng thứ 8 trong khu vực, vượt qua các thị trường như Đài Loan (Trung Quốc) và Thái Lan.

Báo cáo doanh thu toàn cầu về quyền tác giả năm 2025 của CISAC cho thấy Việt Nam đứng vị trí 47/50 thị trường có doanh thu quyền tác giả âm nhạc cao nhất, với tổng doanh thu 14 triệu euro và mức tăng trưởng 12,7% so với năm 2024. Đây là mức tăng đáng chú ý, phản ánh sự phát triển mạnh của thị trường bản quyền, đặc biệt trong lĩnh vực digital - vốn chiếm tới 86,6% tổng doanh thu của Việt Nam.

Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam cho biết từ đầu năm 2025 đến ngày 18-11, số lượng tác giả thành viên của trung tâm đã tăng thêm 734 tác giả, nâng tổng số tác giả ủy quyền tại trung tâm là 7.072 người. Tổng số tiền chi trả cho tác giả/chủ sở hữu quyền tác giả trong quý III/2025 là hơn 108 tỉ đồng. Trong đó, chi trả cho tác giả trong nước trên 92,5 tỉ đồng; chi trả cho tác giả nước ngoài gần 15,7 tỉ đồng.

Sự tăng trưởng về doanh thu bản quyền phần nào khẳng định sự tăng trưởng của thị trường nhạc Việt. Tăng trưởng lớn mạnh nhất chính là sự phát triển vượt trội về nhân lực với việc xuất hiện những cái tên mang dấu ấn cá nhân đậm nét với những sản phẩm âm nhạc kết hợp giữa yếu tố hiện đại và bản sắc dân tộc sâu sắc. Các thể loại âm nhạc cũng phát triển đa dạng, đồng đều như pop, rap, hip hop… thịnh hành với nhiều nghệ sĩ trẻ, trong các chương trình truyền hình thực tế về âm nhạc.

Thành công lớn nhưng nhạc Việt cũng đang đối mặt những áp lực. Đó là sự bành trướng của sáng tạo trí tuệ nhân tạo (AI) ở lĩnh vực âm nhạc. Không cần sân khấu, không biểu diễn nhưng những ban nhạc "ảo" không chỉ tạo nên cơn sốt mà còn là sự lo ngại cho giới nghệ sĩ. Sự xuất hiện của nghệ sĩ "ảo" khiến cho nghệ sĩ thật băn khoăn "liệu có còn đất sống trong kỷ nguyên AI này".

Khiếm khuyết duy nhất của nhạc AI hay giọng ca AI chính là cảm xúc. Những người trong cuộc cho rằng đây chính là điều có thể giúp cho nhạc thật của nghệ sĩ thật có thể "lội ngược dòng" trong cuộc chiến với nhạc AI trong tương lai.

THÙY TRANG