Những cách kiểm soát mỡ máu ở người cao tuổi

Theo thông tin từ Viện Dinh dưỡng quốc gia, tăng mỡ máu (rối loạn lipid máu) là tình trạng phổ biến ở người cao tuổi, thường biểu hiện qua việc tăng cholesterol toàn phần, tăng cholesterol xấu (LDL-C), giảm cholesterol tốt (HDL-C ) và tăng triglycerid.

Đây là những rối loạn có thể dẫn đến hậu quả nguy hiểm như xơ vữa động mạch, tăng huyết áp, nhồi máu cơ tim, tai biến mạch máu não hoặc đái tháo đường type 2.

Rối loạn mỡ máu là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong liên quan đến bệnh tim mạch. (Ảnh minh họa: BVĐK TÂM ANH)

Theo khảo sát của Viện Dinh dưỡng Quốc gia, hiện có hơn 50% người cao tuổi Việt Nam mắc rối loạn mỡ máu – nguyên nhân hàng đầu gây tử vong liên quan đến bệnh tim mạch. Trong các biện pháp phòng ngừa, chế độ ăn uống được xem là yếu tố quan trọng nhất có thể điều chỉnh, giúp kiểm soát hiệu quả tình trạng này và hỗ trợ điều trị lâu dài.

Nguyên tắc dinh dưỡng

Ưu tiên dầu thực vật (dầu lạc – đậu phộng, dầu đậu nành, dầu ô liu); ăn cá 3-4 bữa/tuần, nhất là các loại cá béo như cá ngừ, cá thu, cá nhỏ kho nhừ ăn cả xương. Hạn chế mỡ động vật, da gà, nội tạng, thịt đỏ, bơ, pho mai béo, đồ chiên rán.

Tăng thực phẩm chứa chất xơ hòa tan: Yến mạch, đậu đỗ, rau xanh (bắp cải, rau dền...), trái cây (táo, cam, bưởi). Chất xơ giúp “quét” cholesterol thừa khỏi ống tiêu hóa. Mỗi ngày nên ăn ≥ 25g chất xơ, tương đương 300g rau + 200g quả chín.

Ưu tiên đạm từ thực vật và cá, thay thịt đỏ bằng đậu phụ, đậu lăng, đậu xanh, vừng, lạc, cá do đạm thực vật chứa ít chất béo bão hòa, giàu chất chống oxy hóa

Giảm tinh bột tinh chế – đường đơn; giảm cơm trắng, bánh mì trắng, bánh ngọt, nước ngọt, mứt kẹo. Thay vào đó nên ăn gạo lứt, yến mạch, khoai lang, ngô, các loại hạt.

Không ăn mặn do muối làm tăng huyết áp, kết hợp với rối loạn mỡ máu làm tăng nguy cơ đột quỵ, do đó nên hạn chế muối < 5g/ngày.

Uống đủ 1,5–2 lít/ngày, hạn chế nước ngọt, cà phê, trà đặc.

Hạn chế xúc xích, thịt xông khói, bánh ngọt, nước ngọt có ga, bơ thực vật, thức ăn nhanh.

Những điều cần nhớ

Ăn đúng giờ, đủ bữa, không bỏ bữa để tránh rối loạn chuyển hóa.

Chia nhỏ bữa ăn (3 chính – 2 phụ), không ăn quá no mỗi lần.

Chọn cách chế biến ít dầu mỡ: hấp, luộc, kho, nấu mềm.

Vận động nhẹ mỗi ngày 30 phút: Đi bộ, dưỡng sinh, đạp xe chậm.

Nhai kỹ, ăn chậm, giúp tiêu hóa và hấp thu tốt hơn.

Đo mỡ máu định kỳ 6 tháng/lần, nếu có rối loạn cần tuân thủ điều trị của bác sĩ.

G.THANH