Những loại ký sinh trùng thường gặp khi có thói quen ăn gỏi
Hỏi: Nhiều người cho rằng ký sinh trùng đường ruột chủ yếu xuất hiện ở vùng nông thôn hoặc những nơi có điều kiện vệ sinh kém. Tuy nhiên, thời gian gần đây, không ít ca bệnh đã được ghi nhận ngay tại các đô thị, trong đó có nhiều trường hợp do thường xuyên ăn gỏi cá, thịt tái hoặc rau sống.
Xin bác sĩ cho biết: Những loại ký sinh trùng đường ruột nào thường gặp? Chúng lây truyền qua những đường nào và cần làm gì để phòng tránh hiệu quả? - Nguyễn Văn Mạnh (phường Ba Đình, Hà Nội)
Đáp: Ký sinh trùng đường ruột có thể “ghé thăm” bất kỳ ai, từ nông thôn đến thành thị. Đây là nhóm sinh vật sống trong ống tiêu hóa, chiếm chất dinh dưỡng của cơ thể và gây ra nhiều bệnh lý. Nhóm này được chia thành bốn loại chính: Giun tròn (giun đũa, giun tóc, giun móc, giun mỏ, giun kim và giun lươn - loại giun nguy hiểm có khả năng tự nhân lên trong cơ thể); sán lá (sán lá gan lớn, gan nhỏ, sán lá phổi, sán lá ruột); sán dây (sán dây lợn, sán dây bò) và nhóm đơn bào, tiêu biểu là amip gây lỵ. Ký sinh trùng lây truyền chủ yếu qua hai đường: Xâm nhập qua da và đường ăn uống, trong đó đường ăn uống phổ biến nhất.
Triệu chứng nhiễm ký sinh trùng thường mơ hồ và dễ bị nhầm với các rối loạn tiêu hóa thông thường. Người bệnh có thể đau bụng âm ỉ, đầy hơi, tiêu chảy xen kẽ táo bón, chán ăn, mệt mỏi hoặc sụt cân.
Một số biểu hiện đặc hiệu hơn gồm ngứa hậu môn về đêm (giun kim), thiếu máu, da xanh xao (giun móc), hoặc các phản ứng dị ứng như nổi mẩn, mề đay. Nếu không được điều trị, bệnh có thể diễn tiến nặng, gây tắc ruột, giun chui ống mật dẫn tới viêm đường mật, áp xe gan; sán lá gan có thể làm xơ gan, thậm chí ung thư đường mật; riêng giun lươn có thể gây nhiễm trùng lan tỏa, đe dọa tính mạng ở người suy giảm miễn dịch.
Để phòng bệnh, cần ăn chín, uống sôi, tuyệt đối tránh ăn gỏi cá, tiết canh, thịt tái; rửa kỹ rau củ dưới vòi nước và lưu ý nước muối không diệt được trứng giun sán; rửa tay bằng xà phòng trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh; cắt móng tay gọn gàng; mang găng tay, ủng khi làm vườn; tẩy giun định kỳ 6 tháng/lần. Khi nghi ngờ nhiễm bệnh, người dân cần đến cơ sở y tế để xét nghiệm phân, máu và được chỉ định điều trị đúng phác đồ.
Thạc sĩ, bác sĩ Phạm Thị Thảo Hương
khoa Vi sinh, Viện Xét nghiệm Y học (Bệnh viện Bạch Mai)
