Những rào cản mới với người muốn nhập cư Mỹ từ chính sách của Tổng thống Trump

Người di cư tại khu vực Tapachula, bang Chiapas, Mexico, trong hành trình tới Mỹ. Ảnh: THX/TTXVN

Theo hãng tin AP, hướng dẫn mới được ban hành tuần trước trong một bức điện tín từ Bộ Ngoại giao Mỹ. Cơ quan này yêu cầu các viên chức đại sứ quán và lãnh sự quán thẩm tra kỹ lưỡng, toàn diện hồ sơ của người xin thị thực nhằm bảo đảm họ sẽ không cần dựa vào các phúc lợi công cộng của chính phủ sau khi được phép nhập cảnh vào Mỹ. Các chuyên gia cho rằng chỉ thị này có thể tiếp tục hạn chế số lượng người được nhập cảnh, trong bối cảnh chính quyền Đảng Cộng hòa đang thắt chặt các quy định về di trú.

Theo văn bản hướng dẫn, chính quyền Tổng thống Trump diễn giải lại khái niệm “gánh nặng xã hội”, cho rằng người nước ngoài có thể bị từ chối nhập cảnh hoặc cấp tư cách thường trú nhân nếu họ có khả năng dựa vào nguồn lực của chính phủ Mỹ chẳng hạn như các khoản trợ cấp tiền mặt hoặc viện trợ lương thực.

Mặc dù luật liên bang đã yêu cầu người xin thường trú hoặc tình trạng pháp lý phải chứng minh rằng họ không phải là gánh nặng xã hội, song trong nhiệm kỳ đầu tiên của mình, Tổng thống Trump đã mở rộng phạm vi các chương trình phúc lợi được xem xét.

“Điều này có thể dẫn đến việc thu hẹp đáng kể quy mô nhập cư. Chính quyền Tổng thống Trump đang cố gắng khôi phục các chính sách từng được thúc đẩy trong nhiệm kỳ đầu tiên liên quan đến khái niệm gánh nặng xã hội”, Julia Gelatt, Phó giám đốc Chương trình chính sách nhập cư Mỹ tại Viện Chính sách Di cư, nhận định.

Kể từ khi trở lại nắm quyền vào tháng 1, Tổng thống Trump đã theo đuổi một chiến dịch siết chặt nhập cư trên toàn bộ hệ thống chính phủ, bao gồm việc thắt chặt quy định cho phép người nước ngoài nhập cảnh vào Mỹ và cả những người đã định cư tại đây. Các chuyên gia chính sách nhập cư cho rằng hướng dẫn mới nhất có thể làm giảm số lượng thị thực nhập cư, từ đó ảnh hưởng đến một số nhóm người muốn đến Mỹ, chẳng hạn như người lớn tuổi và người có thu nhập thấp.

“Chính quyền Tổng thống Trump đang đặt lợi ích của người dân Mỹ lên hàng đầu. Điều này bao gồm việc thực thi các chính sách nhằm bảo đảm hệ thống nhập cư của chúng ta không trở thành gánh nặng cho người đóng thuế Mỹ”, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Tommy Pigott cho biết ngày 11/11.

Theo quy định trước đây, những người muốn nhập cảnh và định cư tại Mỹ phải trải qua cuộc kiểm tra y tế do bác sĩ được Đại sứ quán Mỹ phê duyệt thực hiện. Họ được sàng lọc các bệnh truyền nhiễm như lao, và được yêu cầu khai báo tiền sử sử dụng ma túy, rượu bia, tình trạng sức khỏe tâm thần hoặc hành vi bạo lực. Ngoài ra, người xin thị thực cũng phải tiêm một số loại vaccine bắt buộc.

Tuy nhiên, chỉ thị mới mở rộng đáng kể các yêu cầu này. Bức điện nêu rõ các viên chức lãnh sự phải xem xét hàng loạt yếu tố cụ thể về người xin thị thực, bao gồm tuổi tác, sức khỏe, tình trạng gia đình, tài chính, trình độ học vấn, kỹ năng và các khoản trợ cấp công từng nhận, bất kể ở quốc gia nào. Bức điện cũng cho phép đánh giá trình độ tiếng Anh của người nộp đơn, có thể thông qua phỏng vấn bằng tiếng Anh.

Tài liệu cũng liệt kê các tình trạng sức khỏe có thể khiến người xin thị thực bị loại, bao gồm bệnh mãn tính, béo phì, huyết áp cao, các bệnh tim mạch, chuyển hóa và thần kinh, trầm cảm, lo âu cùng các rối loạn sức khỏe tâm thần khác có thể đòi hỏi “chi phí chăm sóc lên tới hàng trăm nghìn USD”.

Bức điện còn yêu cầu các viên chức lãnh sự, khi người nộp đơn muốn sử dụng tài chính để chứng minh họ không là gánh nặng xã hội, phải yêu cầu tài liệu ngân hàng và chứng từ tài chính, bao gồm bằng chứng về tài sản, tài khoản vãng lai, tiết kiệm, môi giới, quỹ tín thác và tài khoản hưu trí.

Mặc dù các hướng dẫn này chủ yếu ảnh hưởng đến những người chưa sống tại Mỹ hoặc muốn gia hạn thị thực, một số chuyên gia cảnh báo chúng cũng có thể tác động đến thân nhân của người đã định cư hợp pháp, khi họ muốn sang Mỹ thăm thân hoặc đoàn tụ.

Adriana Cadena, Giám đốc điều hành tổ chức Protecting Immigrant Families, cho rằng chính sách này “nguy hiểm” và gây ảnh hưởng tiêu cực đến các gia đình nhập cư đang sinh sống hợp pháp tại Mỹ.

“Sự lan rộng và tính bí mật của chính sách này gây ra nhầm lẫn và lo ngại, khiến nhiều người nhập cư hợp pháp và công dân Mỹ trong các gia đình nhập cư e ngại tiếp cận các chương trình hỗ trợ và chăm sóc mà họ đủ điều kiện nhận theo luật liên bang”, bà Cadena nói.

Các quan chức Mỹ am hiểu hướng dẫn mới cho biết thay đổi này áp dụng cho thị thực định cư, không áp dụng cho thị thực không định cư (B-2) - loại cho phép lưu trú ngắn hạn như thăm thân hoặc điều trị y tế.

Luật sư di trú Steven Heller cho biết các viên chức lãnh sự có quyền diễn giải linh hoạt hướng dẫn theo cách họ thấy phù hợp. Tuy nhiên, ông nhận định hướng dẫn này cho thấy sự chuyển hướng trong cách tiếp cận, từ xem xét hồ sơ thị thực một cách tích cực sang việc tìm kiếm những lý do có thể để từ chối.

Bảo Hà/Báo Tin tức và Dân tộc