Nigeria triển khai tiêm kích JF-17 hỗ trợ Benin ngăn âm mưu đảo chính

Rạng sáng 7/12 tại thủ đô Porto-Novo, một nhóm binh sĩ tự xưng là Ủy ban Tái thiết Quân sự Benin (CMR) bất ngờ chiếm đài truyền hình quốc gia và tuyên bố phế truất Tổng thống Patrice Talon.

Nhóm này tuyên bố đình chỉ hiến pháp, kêu gọi thành lập chính phủ lâm thời và thúc giục các đơn vị quân đội trên cả nước ủng hộ cuộc đảo chính.

Thông tin lập tức tạo ra sự hỗn loạn cục bộ, buộc chính phủ Benin kích hoạt cơ chế phản ứng khẩn cấp và gửi đề nghị hỗ trợ lên Nigeria.

Tổng thống Nigeria Bola Tinubu chỉ đạo các lực lượng vũ trang nước này điều tiêm kích cùng đơn vị đặc nhiệm sang hỗ trợ Benin, thông qua khuôn khổ hợp tác trong Cộng đồng Kinh tế Tây Phi (ECOWAS).

Khoảng 2 giờ sau tuyên bố đảo chính, không quân Nigeria triển khai biên đội tiêm kích JF-17 Thunder xuất phát từ căn cứ Makurdi tới không phận Benin.

Những chiếc JF-17 thực hiện nhiệm vụ tuần tra chiến đấu ở độ cao trung bình nhằm ngăn khả năng nhóm đảo chính mở rộng tấn công, đồng thời hỗ trợ trinh sát để lực lượng trung thành với chính phủ Benin bao vây khu vực đài truyền hình.

JF-17 Thunder là dòng tiêm kích hạng nhẹ do Trung Quốc và Pakistan hợp tác phát triển. Máy bay có khả năng đạt tốc độ tối đa Mach 1.6, bán kính tác chiến khoảng 1.200 km, mang được tải trọng vũ khí tới 3.600 kg.

Tiêm kích JF-17 có 7 giá treo vũ khí, có thể mang tên lửa không đối không PL-5EII hoặc SD-10, tên lửa không đối đất CM-400AKG và bom dẫn đường laser LT-2. Radar quét mạng pha KLJ-7 giúp máy bay theo dõi tới 40 mục tiêu cùng lúc và dẫn bắn cho nhiều loại tên lửa tầm trung.

Nigeria hiện vận hành 3 phi đoàn JF-17 với tổng cộng 15 máy bay, được biên chế từ năm 2021 trong nỗ lực hiện đại hóa không quân.

Việc Nigeria trở thành quốc gia châu Phi đầu tiên trang bị JF-17 giúp họ sở hữu một lực lượng tiêm kích cơ động, chi phí vận hành thấp nhưng vẫn có năng lực tấn công - phòng thủ đáng kể. Số lượng này đủ để Nigeria duy trì luân phiên trực chiến, hộ tống hoặc can thiệp nhanh tại các điểm nóng trong khu vực Tây Phi.

Trong sự kiện ngày 7/12, sự hiện diện của JF-17 đóng vai trò răn đe đối với nhóm đảo chính, tạo ưu thế trên không cho lực lượng trung thành với chính phủ Benin.

Đồng thời, quân đội Nigeria cũng điều xe thiết giáp và bộ binh đến biên giới để sẵn sàng hỗ trợ nếu tình hình vượt ngoài kiểm soát.

Đến trưa cùng ngày, lực lượng trung thành với chính phủ Benin tái chiếm đài truyền hình, bắt giữ 14 binh sĩ tham gia âm mưu đảo chính, trong khi một số đối tượng cầm đầu đang bỏ trốn. Bộ Nội vụ Benin tuyên bố trật tự hiến pháp được khôi phục và cảm ơn Nigeria

Sự kiện lần này cho thấy cơ chế phối hợp an ninh giữa các quốc gia Tây Phi vẫn hoạt động hiệu quả trong bối cảnh khu vực liên tục đối mặt nguy cơ đảo chính.

Từ Niger, Burkina Faso đến Guinea, nhiều nước đã rơi vào bất ổn trong vài năm gần đây, tạo ra thách thức lớn đối với ECOWAS.

Việc Nigeria - quốc gia có quân đội mạnh nhất Tây Phi - hỗ trợ Benin đã gửi đi tín hiệu chính trị mạnh mẽ rằng các nỗ lực phá vỡ trật tự hiến pháp sẽ bị đáp trả ngay lập tức.

Giới quan sát nhận định việc sử dụng tiêm kích JF-17 trong chiến dịch lần này cho thấy không quân Nigeria ngày càng đóng vai trò trung tâm trong chiến lược an ninh khu vực.

Cuộc đảo chính bất thành ở Benin khép lại trong vài giờ, nhưng là lời nhắc nhở rằng Tây Phi vẫn cần duy trì phối hợp chặt chẽ để đối phó các mối đe dọa an ninh phi truyền thống, từ bạo lực chính trị đến các nhóm vũ trang cực đoan.

Vai trò của Nigeria với những khí tài hiện đại như tiêm kích JF-17 sẽ tiếp tục là yếu tố then chốt trong việc giữ ổn định cho khu vực.

Việt Hùng