Nỗ lực nâng chất lượng quản trị công ty trên mức bình quân của ASEAN

Mặt bằng quản trị công ty đang ở mức thấp trong khu vực

Năm 2024 đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong việc nâng cao chất lượng Quản trị Công ty tại Việt Nam. Khi các yêu cầu về quản trị công ty ngày càng gia tăng, việc đầu tư vào quản trị hiệu quả gắn với ESG không chỉ là lựa chọn mà đã trở thành nhu cầu quan trọng đối với các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp niêm yết và các công ty đại chúng.

Quản trị công ty được đánh giá là một kênh rất quan trọng để dẫn vốn vào thị trường và doanh nghiệp.

Hiện nay, các nhà đầu tư, đặc biệt là các quỹ đầu tư quốc tế, đang tập trung và dịch chuyển các khoản đầu tư bền vững vào những doanh nghiệp thực thi quản trị công ty gắn với đo lường mức độ tạo tác động đến môi trường và xã hội. Quản trị công ty được đánh giá là một kênh rất quan trọng để dẫn vốn vào thị trường, vào doanh nghiệp.

Quản trị công ty (yếu tố G - government) gắn với ESG giờ đây đã trở thành một thước đo năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp trong việc tạo niềm tin đối với thị trường, các nhà cung cấp và là công cụ đo lường hành động và cam kết của doanh nghiệp đối với tạo tác động tới môi trường (yếu tố E - environment) và xã hội (yếu tố S - social). Đó cũng là nền tảng tăng cường minh bạch và trách nhiệm giải trình của doanh nghiệp khi thực thi chiến lược Phát triển Bền vững.

Tuy nhiên, theo báo cáo của Viện Thành viên Hội đồng Quản trị Việt Nam (VIOD), mặt bằng quản trị công ty của Việt Nam hiện nay đang ở cấp độ thấp nhất trong 6 nước ASEAN và thấp hơn mức độ trung bình trong đánh giá Thẻ điểm quản trị khu vực Đông Nam Á (ACGS).

Ông Phan Lê Thành Long - Tổng giám đốc điều hành VIOD cho biết, yêu cầu nâng cao chất lượng và mặt bằng quản trị công ty cho Việt Nam cần được thực sự coi trọng như một mục tiêu chiến lược quan trọng và cần được ưu tiên hàng đầu. Điều này cũng đã được nêu rõ trong chiến lược phát triển thị trường chứng khoán đến năm 2030 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1726/QĐ-TTg ngày 29/12/2023.

“Điều này đóng vai trò quan trọng không chỉ trong việc thu hút vốn đầu tư của các quỹ đầu tư quốc tế, mà còn tạo nền tảng phát triển bền vững cho chính thị trường chứng khoán Việt Nam, đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam đang nỗ lực nâng hạng từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi”, ông Long chia sẻ.

Bối cảnh trên đặt ra cho các các doanh nghiệp Việt Nam trong việc phải tìm ra cách thức để nâng cao chất lượng quản trị công ty, đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế để thu hút nguồn vốn đầu tư xanh đến từ các nhà đầu tư có trách nhiệm, đồng thời rút ngắn khoảng cách về mặt bằng quản trị công ty của Việt Nam với khu vực Đông Nam Á, trong đó, quan trọng nhất chính là yếu tố “Niềm tin”.

Mong đợi bộ chỉ số đo lường tiêu chí quản trị công ty

Theo Tổng giám đốc VIOD, trong 7 kỳ đánh giá gần đây, Việt Nam liên tiếp giữ thứ hạng thấp, điểm quản trị công ty bình quân luôn dưới mức trung bình. Năm 2024, Việt Nam chỉ có 69 doanh nghiệp được lựa chọn do yêu cầu khắt khe về công bố thông tin bằng tiếng Anh và chất lượng báo cáo.

Bộ thẻ điểm VNCG50 sẽ cải thiện điểm số quản trị công ty niêm yết.

Là đối tác chuyên môn có kinh nghiệm tham gia đánh giá quản trị công ty cho Cuộc bình chọn doanh nghiệp niêm yết (VLCA) và ACGS trong nhiều năm, VIOD đã đưa ra sáng kiến xây dựng bộ chỉ số VNCG50. Sáng kiến này được Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và Sở Giao dịch Chứng khoán Việt Nam (VNX) ủng hộ.

Ông Long cho biết, đây là bộ tiêu chí đánh giá thực hành quản trị công ty dành cho các doanh nghiệp niêm yết, chủ yếu dựa trên các thông lệ tốt trong khu vực (chỉ số đánh giá của ACGS), từ đó giúp đề cử 50 doanh nghiệp tiên phong và cam kết bảo đảm các thực hành quản trị công ty theo thông lệ tốt. VNCG50 được đánh giá bởi Hội đồng do VNX chủ trì, gồm các thành viên là các chuyên gia đến từ các Sở Giao dịch Chứng khoán TP. Hồ Chí Minh (HoSE), Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX), đại diện quỹ, công ty chứng khoán và chuyên gia độc lập.

“Thẻ điểm VNCG50 sẽ giúp thu hẹp khoảng cách thực hành quản trị công ty doanh nghiệp niêm yết giữa Việt Nam với khu vực”, ông Long tin tưởng.

Lý giải rõ hơn về việc vì sao chọn VNCG50 mà không phải con số khác, Tổng giám đốc VIOD cho biết, theo quy định, Việt Nam cần chọn 100 doanh nghiệp để đánh giá ACGS, song năm nay chỉ chọn được 69 doanh nghiệp. Lý do bởi yêu cầu doanh nghiệp phải công bố thông tin, đặc biệt là báo cáo thường niên bằng tiếng Anh, song không phải 100% doanh nghiệp đáp ứng, thậm chí có doanh nghiệp dù công bố thông tin bằng tiếng Anh nhưng chất lượng quản trị còn thấp. Do vậy, nếu đưa cả những doanh nghiệp này vào đánh giá thì điểm bình quân của Việt Nam sẽ thấp.

Ngược lại, nếu chọn dưới 50 doanh nghiệp cho Bộ thẻ điểm VNCG thì sẽ không đủ số lượng để có thể hướng đến mục tiêu nâng điểm ACGS bình quân của Việt Nam lên mức trung bình khối ASEAN. Sau khi khi phân tích số liệu, kết quả chấm điểm của ACGS, hội đồng VNCG đã thống nhất chọn con số 50.

Dự kiến, năm 2025 sẽ nâng cấp VNCG50 thành Bộ chỉ số. Khi đó, những doanh nghiệp nằm trong danh sách này sẽ có lợi ích rất lớn trong thu hút đầu tư, có động lực để cải thiện quản trị công ty. Mục tiêu đến năm 2026 sẽ nâng điểm ACGS của Việt Nam lên mức trung bình, ông Long thông tin.

Chiến lược phát triển Thị trường chứng khoán đến năm 2030 theo Quyết định số 1726/QĐ-TTg đưa ra mục tiêu cụ thể: Nâng cao chất lượng quản trị công ty niêm yết trên mức bình quân khu vực Đông Nam Á; áp dụng thông lệ tốt về tiêu chuẩn môi trường, xã hội và quản trị công ty (tiêu chuẩn ESG) tại các Sở giao dịch chứng khoán và Tổng công ty lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam hướng tới yếu tố phát triển bền vững theo thông lệ quốc tế.

Minh Lâm