Nợ xấu phân hóa, gia tăng tại nhiều ngân hàng

Phân hóa rõ nét

Trong báo cáo mới công bố, công ty chứng khoán Rồng Việt (VDSC) cho biết nợ xấu nội bảng toàn ngành tăng khoảng 7.000 tỷ đồng so với quý trước lên 274.000 tỷ đồng. Mặc dù vậy, tỷ lệ nợ xấu lại có tín hiệu giảm nhờ các ngân hàng đẩy mạnh tăng trưởng tín dụng.

Số liệu VDSC cho thấy nợ xấu hình thành ròng đang giảm và duy trì ổn định tại phần lớn ngân hàng, ngoại trừ MB, VPBank, SHB và Sacombank. Riêng MB, phần tăng nợ xấu mang tính tạm thời do khó khăn của một số khách hàng năng lượng tái tạo đang đàm phán hợp đồng điện với EVN và dự kiến được tháo gỡ trong quý IV/2025.

Tuy nhiên, VDSC cũng lưu ý nợ nhóm 2 hình thành tăng trở lại lên hơn 50.000 tỷ đồng và đây là yếu tố cần đánh giá thêm.

Phân tích mới nhất từ VIS Rating cũng cho thấy bức tranh chất lượng tài sản trong ngành tiếp tục phân hóa rõ nét. Các ngân hàng lớn vẫn dẫn đầu về lợi nhuận và cải thiện tài sản trong khi rủi ro thanh khoản chưa giảm tại nhóm ngân hàng nhỏ.

Theo VIS Rating, các ngân hàng lớn đang tăng cường dự phòng rủi ro, qua đó cải thiện khả năng hấp thụ rủi ro dù mức vốn vẫn còn mỏng. Một số ngân hàng lớn ghi nhận nợ xấu tăng do khách hàng doanh nghiệp gặp khó.

Tỷ lệ nợ có vấn đề toàn ngành giữ ổn định ở mức 2,3% trong chín tháng đầu năm và tốc độ hình thành nợ xấu mới giảm 30 điểm cơ bản theo quý.

Tỷ lệ hình thành nợ xấu của toàn ngành đã chậm lại do khả năng trả nợ của khách hàng vay được cải thiện. Ảnh: VIS Rating

Nhóm ngân hàng quốc doanh và những ngân hàng có ít dư nợ với các nhà phát triển bất động sản gặp khó ghi nhận tỷ lệ nợ xấu giảm 20 điểm cơ bản.

Ở chiều ngược lại, một số ngân hàng quy mô lớn và trung bình ghi nhận nợ quá hạn tăng.

Áp lực chủ yếu đến từ nhóm doanh nghiệp năng lượng tái tạo tại MB, nhóm SME trong xuất nhập khẩu và hàng không tại Sacombank cùng các khoản vay mua nhà cá nhân tại TPBank và HDBank.

Bên cạnh đó, bộ đệm vốn của ngành vẫn mỏng khi tỷ lệ vốn chủ sở hữu hữu hình trên tổng tài sản hữu hình (TCE/TA) duy trì ở mức 8,4% trong 9 tháng đầu năm. Một số ngân hàng tăng tài sản nhanh như Nam A Bank, VPBank và VietinBank ghi nhận TCE/TA giảm khoảng 35 điểm cơ bản theo quý.

Thêm nữa, thanh khoản vẫn là điểm rủi ro của các ngân hàng nhỏ vì phụ thuộc nhiều vào nguồn vốn thị trường ngắn hạn. Tỷ lệ CASA toàn ngành giảm 1% so với quý trước còn 19% trong 9 tháng, với mức giảm rõ nhất tại ABBank, BacABank, Kienlongbank và Vietbank.

Tỷ lệ cho vay trên tiền gửi (LDR) tăng lên 111%, mức cao nhất trong 5 năm do tín dụng tăng nhanh hơn huy động. Áp lực thanh khoản tập trung tại các ngân hàng nhỏ, vốn phải dựa nhiều hơn vào nguồn vốn thị trường và đối mặt nhu cầu tín dụng lớn.

Trong bối cảnh đó, dòng tiền gửi từ Kho bạc Nhà nước sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc ổn định thanh khoản hệ thống.

VIS Rating đánh giá tín nhiệm ngành ngân hàng đang phục hồi nhẹ hướng về cuối năm nhờ chất lượng tài sản cải thiện và môi trường chính sách tích cực hơn.

Tỷ lệ nợ xấu toàn ngành dự kiến giảm thêm 10–20 điểm cơ bản trong quý IV nhờ đẩy mạnh xóa nợ và tác động từ Luật Các tổ chức tín dụng sửa đổi, giúp nâng tốc độ thu hồi nợ và tăng tính minh bạch.

Cùng với đó, giới đầu tư kỳ vọng việc luật hóa Nghị quyết 42 được kỳ vọng sẽ tăng tốc xử lý tài sản bảo đảm và nâng hiệu quả thu hồi nợ xấu.

Các ngân hàng có quy mô nợ xấu lớn, đặc biệt là phần nợ nằm ngoài bảng cân đối, sẽ có cơ hội tăng thu nhập từ hoạt động xử lý nợ khi hành lang pháp lý được hoàn thiện hơn và các cơ chế hỗ trợ mới phát huy tác dụng, qua đó đóng góp tích cực vào lợi nhuận trong thời gian tới.

Nam Hải