Nỗi sợ mang tên 'trượt công lập': Hệ lụy của việc Hà Nội chậm xây trường?

Học sinh có thực sự hạnh phúc?

Có nhiều năm là giáo viên dạy môn Toán và tư vấn tâm lý, cô Phạm Thị Ngọc Huệ - giáo viên một trường THPT tại Hà Nội nói rằng, rất thấu hiểu áp lực trong kỳ thi tuyển sinh lớp 10 mà học sinh đang gánh chịu.

Các chuyên gia cho rằng, Hà Nội cần nhanh chóng xây thêm trường công lập, giúp giảm áp lực kỳ thi tuyển sinh lớp 10.

Học sinh THCS đang ở độ tuổi trưởng thành, hôm nay chưa giỏi không có nghĩa là hành trình về sau sẽ không giỏi. "Thế nhưng chỉ vì tỉ lệ cạnh tranh cao, trượt trường công lập, bị bố mẹ chỉ tay vào mặt nói: “Mày không cố gắng, không cần đi học nữa”. Những câu nói để xả cơn giận của bố mẹ mang tính sát thương rất lớn, khiến con nghĩ rằng mình kém cỏi, vô dụng thật sự", cô Huệ nói.

Trong quá trình tham vấn, cô Huệ gặp một học sinh chia sẻ, sau khi trượt trường công lập cấp 3, dù đã vào học trường tư nhưng em luôn sống trong nỗi nhục nhã, lo sợ, mất tự tin về bản thân mình. Cho đến một ngày, cô giáo dạy Văn xuất hiện, cho em cơ hội thuyết trình, động viên, khen ngợi dần dần và em đã thực sự được “sống” có niềm vui.

Theo dõi kỳ thi tuyển sinh lớp 10 của TP Hồ Chí Minh, đề thi môn Toán hằng năm rất mới và khá khó. Nhưng với tỉ lệ học sinh đỗ công lập cao nên các em không quá căng thẳng. Các em chỉ cần đạt mức điểm 5-6 là đã đỗ vào các trường công lập.

Trong khi đó, phổ điểm môn Toán ở Hà Nội top trường nội đô cao hơn rất nhiều. Có những học sinh lớp 9 phải đi học thêm nhiều ca, kíp đến 21- 22 giờ mới về nhà. Các em vắt kiệt sức lực cho việc học, không còn thời gian để nghỉ ngơi, giải trí.

Theo cô Huệ, hiện nay các trường đang có phong trào xây dựng trường học hạnh phúc nhưng học sinh có thực sự hạnh phúc hay không cần phải khảo sát diện rộng.

Các em đang phải học quá nhiều kiến thức, rèn tư duy logic, không có thời gian học về giá trị đạo đức, ứng xử, giao tiếp cũng dễ dẫn đến lệch lạc giá trị. Nhiều em áp lực trong học tập, thi cử nên tổn thương tinh thần nhưng người lớn không nhận ra.

Hà Nội chưa ưu tiên xây trường công lập

GS.TS Phạm Tất Dong, nguyên Phó trưởng Ban tuyên giáo T.Ư ủng hộ chủ trương tiến tới phổ cập THPT, giảm áp lực kỳ thi tuyển sinh lớp 10 cho học sinh. “Kể cả học nghề, ở độ tuổi 18 các em biết chọn nghề theo năng lực, sở thích hơn lớp 9.

"Tôi khá bất ngờ khi biết rằng, trong số 2.310 trường công lập của thành phố Hà Nội hiện nay, bậc THPT chỉ có 122 trường, gần 2.200 trường còn lại thuộc bậc THCS, tiểu học, mầm non. Đảm bảo đủ trường lớp ở bậc học dưới nhưng thu hẹp ở bậc THPT, các em sẽ đi về đâu?", GS Dong nói.

Những năm qua, theo lí giải của lãnh đạo Sở GD&ĐT Hà Nội, “học sinh đủ chỗ học” nhưng không phải ai cũng có tiền học trường tư. Một bộ phận trượt trường công, bị “đẩy” ra trường nghề, trung tâm GDTX. Như vậy, bản chất học nghề lệch lạc. Học kém mới đi trường nghề, không phải vì học sinh muốn học nghề.

GS Dong cho rằng, kỳ thi tuyển sinh lớp 10 của Hà Nội nhiều năm nay chỉ loanh quanh 60% học sinh có suất học THPT công lập là gây sức ép lớn cho phụ huynh, học sinh. Nguyên nhân chính là do TP Hà Nội không xây thêm trường công lập.

“Có thể, một thời gian Hà Nội đã ưu tiên tăng trưởng nóng. Nhưng nếu không quan tâm, đầu tư cho giáo dục, tương lai sẽ khó đảm bảo nguồn nhân lực cho thị trường. Phải nhận thức được giáo dục là nền tảng thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, còn coi là gánh nặng phải đầu tư thì rất khó”, ông Dong nói.

Giải pháp theo GS Dong là Hà Nội phải cấp bách xây dựng trường công lập cho học sinh. Nếu đủ quyết tâm, trong 1-2 năm tới, phải dồn lực mỗi năm xây được hàng chục trường. Quỹ đất có thể bố trí từ việc di dời các nhà máy, sáp nhập phường, xã dôi dư. Đảm bảo chỗ học cho học sinh là việc làm cần thiết, cấp thiết phải được triển khai ngay, không chần chừ hay đổ lỗi.

Mặt khác, khi chưa đủ điều kiện về trường công lập, cần có chính sách hỗ trợ học sinh theo học ở trường tư đồng thời tạo cơ chế để khối trường này phát triển, trở thành lựa chọn của phụ huynh có điều kiện.

Đất nước ngày càng phát triển, giáo dục càng phải ưu tiên. Học sinh có quyền được đến trường, được học tập. Không nên đặt ra mục tiêu phấn đấu đến năm 2025 có tới 40% học sinh tốt nghiệp THCS đi học nghề.

Không thể có một kỳ thi vượt cấp đầy căng thẳng, kịch tính để đẩy học sinh điểm kém ra đường. Không đỗ cấp 3, một số học sinh thậm chí còn bỏ học, không có trình độ, việc làm cũng sẽ trở thành gánh nặng của gia đình, xã hội.

GS. Dong cho rằng, với sự quan tâm, chỉ đạo của lãnh đạo Đảng, Nhà nước hiện nay học sinh tiểu học của Hà Nội đã được hỗ trợ, miễn phí suất ăn trưa, học sinh toàn quốc được miễn học phí. Tuy nhiên, giáo dục vẫn còn rất nhiều vấn đề, các khoản thu “phụ phí”, áp lực thi cử, học thêm vẫn đè nặng lên vai học sinh, phụ huynh cần được giải quyết.

Hà Linh