NSƯT Thanh Loan và ký ức không quên khi đóng phim 'Bài ca ra trận'

Chọn đề tài chiến tranh, bộ phim "Bài ca ra trận" đã truyền tải câu chuyện về lòng yêu nước và nghị lực phi thường của thế hệ thanh niên trong những năm tháng chống Mỹ cứu nước dưới góc nhìn lãng mạn của cố đạo diễn Trần Đắc.

Lý tưởng “sống - chiến đấu - hi sinh vì độc lập, tự do của dân tộc” cùng nỗ lực sống đẹp, sống có ích của những người trẻ tuổi thời bấy giờ đã nuôi dưỡng sức sống của bộ phim trong lòng công chúng suốt hơn nửa thế kỷ qua.

Bộ phim khắc họa rõ nét lý tưởng của thế hệ trẻ lúc bấy giờ. Ảnh: VTV

Phim xoay quanh một chiến sĩ trẻ là Nam (do diễn viên Lê Dũng Nhi đóng) - một chiến sĩ trẻ dũng cảm được đưa từ chiến trường về quân y viện, phải đối mặt với thử thách nghiệt ngã khi đôi mắt không còn nhìn thấy ánh sáng, chỉ nghe được tiếng kêu đau đớn của các thương binh nặng xung quanh suốt ngày đêm.

Tưởng chừng như lý tưởng chiến đấu vì Tổ quốc phải gác lại nhưng những hồi ức trong sáng cùng sự chăm sóc tận tình của cô y tá xinh đẹp Mai (do diễn viên Như Quỳnh đóng) đã khơi dậy ý chí trong người chiến sĩ trẻ, giúp anh vượt qua cú sốc tinh thần và cả những vết thương chiến tranh để tiếp tục thực hiện lý tưởng của mình: Sống - chiến đấu - hi sinh vì độc lập, tự do dân tộc.

Là một bộ phim về chiến tranh, nhưng tâm điểm của “Bài ca ra trận” không nằm ở những trận chiến khốc liệt mà tập trung truyền tải lòng yêu nước, nghị lực phi thường, sức mạnh của tình yêu, niềm tin và nỗ lực sống đẹp, sống có ích của những người trẻ tuổi.

Tại cuộc gặp gỡ với Cine 7 - Ký ức phim Việt tuần này, NSƯT Thanh Loan đã sống lại rất nhiều ký ức đẹp khi vào vai Lê trong bộ phim “Bài ca ra trận”.

Diễn viên Thanh Loan nhớ lại cảnh quay hoàng hôn trong bộ phim “Bài ca ra trận”. Ảnh: VTV

"Ngày ấy, mỗi cảnh quay phải phụ thuộc rất nhiều vào thời tiết. Tạo bối cảnh mưa còn dễ dàng hơn, nhưng nắng thì rất khó kiểm soát, nhất là khi không thể 'đuổi mây' để mặt trời xuất hiện đúng lúc, nên “ngày nào không có nắng là chúng tôi phải chờ dài mặt ra” – NSƯT Thanh Loan hài hước.

Một trong những cảnh quay đặc biệt khiến nữ nghệ sĩ nhớ mãi là cảnh bên dòng sông lúc trời chập choạng tối. Đó là cảnh sử dụng kỹ thuật quay hoàng hôn với sự tương phản màu sắc mạnh mẽ trong khung hình.

“Để có được bối cảnh này, ekip lúc đó phải chờ rất lâu, phải chuẩn bị từ chiều, dàn quân như nào, góc độ ánh sáng ra làm sao để làm cho mảng chân trời hiện lên thật đẹp, dòng sông phải lấp lánh ánh bạc”- diễn viên Thanh Loan nhớ lại.

Theo nữ nghệ sĩ, quá trình tập luyện và chuẩn bị kỳ công nhưng diễn lại rất nhanh vì thời gian hoàng hôn ngắn ngủi, không thể quay nhiều lần.

Cũng chính từ vai diễn của bộ phim “Bài ca ra trận” nữ diễn viên Thanh Loan được Nhà hát kịch Quân đội lúc bấy giờ đánh giá cao và được nhận thêm nhiều vai diễn. Chính bà cũng nhận định rằng: “Bộ phim đã đánh dấu sự trưởng thành trong quãng đời làm nghề của mình”.

Mặc dù phải đối mặt với điều kiện sản xuất thời điểm bấy giờ vô cùng khó khăn, từ sự phụ thuộc vào thời tiết đến những hạn chế về trang thiết bị kỹ thuật, đoàn phim vẫn tạo ra một tác phẩm điện ảnh có sức sống lâu dài, để lại dấu ấn trong nền điện ảnh nước nhà.

Trong ký ức của NSƯT Thanh Loan, có một câu nói đã ăn sâu vào tâm trí thế hệ thanh niên lúc bấy giờ: "Cuộc đời đẹp nhất là trên trận tuyến đánh quân thù".

Bộ phim "Bài ca ra trận" đã khắc họa rõ nét lý tưởng sống cao đẹp của thế hệ thanh niên Việt Nam trong những năm tháng chiến tranh, khi họ gác bút lên đường ra chiến trận, sống, chiến đấu và hi sinh vì độc lập, tự do của dân tộc.

Không chỉ thể hiện hình ảnh những chiến sĩ trên chiến trường phim còn khắc họa những học sinh, sinh viên ưu tú không trực tiếp tham gia chiến đấu ở chiến trường, nhưng lại khao khát bước ra thế giới, lĩnh hội tri thức mới để quay về đóng góp cho sự nghiệp đấu tranh bảo vệ và xây dựng, phát triển đất nước.

Dù ở trên mặt trận bom đạn hay trên mặt trận tri thức, họ đều là những người trẻ - những chiến sĩ thể hiện tinh thần đoàn kết và khát vọng cống hiến cho quê hương.

Bộ phim là câu chuyện đẹp như một bài thơ giữa bối cảnh chiến trường ác liệt. "Bài ca ra trận" ra mắt năm 1974, được chiếu ở các rạp chiếu bóng, trường học và các đơn vị.

Một phân cảnh đáng nhớ trong bộ phim, khi nhân vật Lê nhận tin chiến thắng qua tivi lúc đang học ở nước ngoài, phân cảnh này được quay tại trường Đại học Bách Khoa Hà Nội và có sự tham gia của các diễn viên quần chúng là sinh viên nước ngoài đang theo học tại Việt Nam.

Cảnh quay bạn bè quốc tế ăn mừng tin chiến thắng của Việt Nam trong phim “Bài ca ra trận”. Ảnh: VTV

Những người bạn nước ngoài cũng reo vui và chúc mừng chiến thắng, thốt lên những câu chúc mừng và cảm thán bằng cả tiếng mẹ đẻ, tất cả tạo nên một không khí vô cùng chân thực.Phim giành được Giải Bông sen bạc tại LHP Việt Nam lần thứ III năm 1975.

V.Hà