Nữ giáo sư toán học 9X giành liên tiếp hai giải thưởng danh giá thế giới

Hai giải thưởng danh giá liên tiếp

Ngày 28/10, Wang Hong, 34 tuổi, được xướng tên cho Giải Salem 2025 - giải thưởng tôn vinh các nhà toán học trẻ (dưới 40 tuổi) có đóng góp xuất sắc trong lĩnh vực phân tích Fourier và các ngành liên quan.

Cô được vinh danh nhờ những đóng góp đột phá cho các bài toán lớn chưa có lời giải trong phân tích điều hòa và lý thuyết độ đo hình học. Trong giới toán học, Giải Salem được ví như "bước đệm" hướng tới Huy chương Fields.

Cùng nhận giải năm nay còn có Giáo sư Vesselin Dimitrov (Viện Công nghệ California, Mỹ), người nổi tiếng với các nghiên cứu nền tảng trong hình học Diophantine và lý thuyết số.

Giáo sư Wang Hong tại Hội nghị "Xu hướng hiện đại trong Giải tích Fourier" hồi tháng 6/2025 tại Barcelona (Tây Ban Nha). Ảnh: CRM Comm

Nhà toán học đoạt Huy chương Fields Terence Tao đã ngay lập tức gửi lời chúc mừng đến cả hai.

Chỉ một ngày trước đó, Wang Hong cũng vừa giành Huy chương Vàng Giải Toán học ICCM, được mệnh danh là “Huy chương Fields của cộng đồng nói tiếng Trung”.

Liên tiếp giành hai giải thưởng được xem là "báo hiệu" cho Fields, Wang Hong được đánh giá chỉ còn cách Huy chương này một bước nữa.

Trước đó, cô từng đứng đầu danh sách dự đoán các ứng viên tiềm năng cho Huy chương Fields 2026.

“Giải Salem hôm nay, Huy chương Fields ngày mai”

Giải Salem được lập ra năm 1968 nhằm tưởng nhớ nhà toán học Pháp Raphaël Salem. Trong giới học thuật vẫn lưu truyền một câu nói: “Những ai từng đoạt Giải Salem khi còn trẻ, nhiều khả năng sẽ giành Huy chương Fields trong tương lai”.

Thực tế, 10 người từng thắng Giải Salem sau này đã giành được Fields, trong đó có chính Terence Tao - người nhận Giải Salem năm 2000 và đoạt Fields chỉ sáu năm sau đó.

Theo thống kê, khả năng giành Huy chương Fields trong vòng 10 năm sau khi đoạt Giải Salem là rất cao. Với những đột phá trong các bài toán kinh điển như giả thuyết Kakeya, Wang Hong đang được kỳ vọng trở thành nhà toán học Trung Quốc tiếp theo đoạt Huy chương Fields.

Giáo sư Shing-Tung Yau, người Trung Quốc đầu tiên nhận Huy chương Fields, cũng từng nhận xét: “Wang Hong là học giả trẻ vĩ đại và quan trọng nhất của Trung Quốc hiện nay”.

Tháng 6 năm nay, Wang Hong có buổi thuyết giảng tại Đại học Bắc Kinh. Điều đặc biệt là Wei Dongyi, người được mệnh danh “thiền sư toán học” của Trung Quốc, đã đến nghe cô giảng bài. Ông ngồi hàng đầu, cẩn thận ghi chép và trao đổi cùng cô sau giờ học.

Sự kiện này được xem là minh chứng cho vị thế chuyên môn và uy tín vượt trội của Wang Hong trong giới toán học Trung Quốc và quốc tế.

Nữ giáo sư toán học 9X: Từ “lò đào tạo thiên tài” Bắc Đại đến giáo sư trẻ tuổi

Sinh năm 1991 tại Quế Lâm (Quảng Tây) - vùng đất nổi tiếng với phong cảnh “đệ nhất thiên hạ” tại Trung Quốc, Wang Hong lớn lên trong một gia đình có truyền thống hiếu học, bố mẹ đều là giáo viên trung học.

Giáo sư Wang Hong được gọi là “Ngôi sao sáng” của toán học Trung Quốc. Ảnh: CRM Comm

Ngay từ nhỏ, cô đã bộc lộ năng khiếu đặc biệt. Mới 5 tuổi, Wang Hong đã nắm vững toàn bộ kiến thức lớp 1 và được nhảy cóc lên lớp 2, sau đó vượt cấp lần nữa ở tiểu học.

Khác với bạn bè, Wang Hong có thói quen tự học trước chương trình cả học kỳ. Với các bài toán khó, cô không vội hỏi thầy mà tự tìm tài liệu, suy nghĩ và thảo luận cùng bạn. Thói quen ấy giúp cô hình thành tư duy độc lập và khả năng nghiên cứu bền bỉ.

Năm 2007, khi mới 16 tuổi, cô đỗ vào Đại học Bắc Kinh với số điểm 653, ban đầu học khoa Khoa học Trái đất và Không gian. Một năm sau, vì niềm đam mê toán học, cô chuyển sang khoa Toán học và bắt đầu hành trình nghiên cứu chuyên sâu.

Sau khi tốt nghiệp, Wang Hong tiếp tục học tại Trường Bách khoa Paris (École Polytechnique) và Đại học Paris-Sud, lần lượt lấy bằng cử nhân và thạc sĩ toán học.

Năm 2019, cô bảo vệ thành công luận án tiến sĩ tại Viện Công nghệ Massachusetts (MIT) dưới sự hướng dẫn của Giáo sư Larry Guth, một tên tuổi lớn trong phân tích điều hòa.

Từ đó, sự nghiệp học thuật của cô thăng tiến nhanh chóng:

Năm 2021: Nghiên cứu sau tiến sĩ tại Viện Nghiên cứu Cao cấp Princeton, rồi trở thành trợ lý giáo sư Đại học California, Los Angeles (UCLA).

Năm 2023: Gia nhập Viện Toán học Courant (Đại học New York).

Năm 2025: Được phong hàm giáo sư chính thức, đồng thời giữ vị trí giáo sư thường trực tại Viện Nghiên cứu Khoa học Cao cấp Pháp (IHES).

Giải mã giả thuyết Kakeya ba chiều

Wang Hong hiện được biết đến nhiều nhất qua công trình giải quyết giả thuyết Kakeya trong không gian ba chiều, một trong những bài toán nổi tiếng và hóc búa nhất của lý thuyết độ đo hình học.

Nghiên cứu của cô tập trung vào phân tích điều hòa và lý thuyết độ đo hình học. Trước đó, cô từng đạt nhiều tiến bộ trong các bài toán lớn như giả thuyết Fourier restriction và giả thuyết tập khoảng cách Falconer.

Nhà toán học Wang Hong tại thị trấn El Escorial, gần Madrid (Tây Ban Nha) ngày 12/6/2025. Ảnh: Elpais

Năm 2022, Wang Hong nhận Giải Tiên phong mới Maryam Mirzakhani, vinh danh các nữ tiến sĩ trẻ có công trình xuất sắc trong hai năm đầu sau khi bảo vệ luận án.

Năm 2023, cô tiếp tục nhận Giải Bài báo xuất sắc nhất của ICCM. Các công trình của cô thường xuyên xuất hiện trên những tạp chí toán học hàng đầu thế giới như Annals of Mathematics, Inventiones Mathematicae và Duke Mathematical Journal.

Đến năm 2025, cùng Giáo sư Joshua Zahl (Đại học Columbia), cô công bố bản chứng minh dài 127 trang khẳng định giả thuyết Tập Kakeya đã được giải quyết.

Nhà toán học Terence Tao khi ấy không giấu nổi sự phấn khích: “Một trong những bài toán nổi tiếng nhất của lý thuyết độ đo hình học - giả thuyết Kakeya - cuối cùng đã được chứng minh trong không gian ba chiều bởi Wang Hong và Joshua Zahl”.

Hoàng Linh