Ông Trump cắt hơn 90% hợp đồng viện trợ nước ngoài của USAID

“Hơn 5.800 khoản tài trợ của USAID đã bị chấm dứt, chỉ khoảng 500 khoản khác được giữ lại. Tổng giá trị trần của các khoản tài trợ bị đình chỉ lên tới khoảng 57 tỷ USD", hồ sơ này cho biết.

Bên cạnh việc cắt giảm viện trợ của USAID, chính quyền Mỹ cũng đình chỉ “khoảng 4.100 khoản tài trợ của Bộ Ngoại giao và giữ lại khoảng 2.700 khoản khác”. Hiện vẫn còn “297 hợp đồng đang chờ xem xét” có nên tiếp tục bị hủy bỏ hay không.

Theo hồ sơ, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio, đồng thời là Quyền giám đốc USAID đã "đưa ra quyết định cuối cùng về từng khoản tài trợ trên cơ sở cá nhân, hoặc duy trì, hoặc chấm dứt chúng theo các điều khoản quy định hoặc dựa trên thẩm quyền pháp lý độc lập, nếu xét thấy không phù hợp với lợi ích quốc gia và chính sách đối ngoại của Mỹ".

Mỹ hiện là nước cung cấp viện trợ nhân đạo lớn nhất thế giới. Trong năm tài khóa 2023, USAID đã viện trợ hơn 40 tỷ USD cho khoảng 130 quốc gia. Do vậy, quyết định cắt giảm hàng loạt khoản viện trợ nhân đạo của chính quyền Mỹ đã trở thành tâm điểm trong các cuộc chiến pháp lý hiện tại, khi những người ủng hộ tìm cách bảo vệ chúng trước nguy cơ bị hủy bỏ.

Ông Trump. Ảnh: Reuters

Trong hồ sơ đệ trình lên tòa án liên bang ngày 26/2, các tổ chức phi lợi nhuận có hợp đồng với USAID cho biết những người được ông Trump bổ nhiệm, cùng với nhóm của ông Musk, đã nhanh chóng hủy bỏ hàng loạt hợp đồng viện trợ mà không để cho họ có thời gian suy xét.

Các nguyên đơn trong vụ kiện đã phản bác tuyên bố này vào ngày 26/2, cho rằng việc ông Rubio đích thân xem xét từng quyết định chấm dứt hợp đồng là điều khó khả thi. Họ lập luận rằng, “không thể có chuyện một cá nhân, hay thậm chí một nhóm người, có thể rà soát toàn bộ số hợp đồng và khoản tài trợ này trong khoảng thời gian ngắn như vậy".

“Sẽ còn nhiều vụ chấm dứt hợp đồng nữa, vì vậy hãy chuẩn bị tinh thần!’” các luật sư của các tổ chức phi lợi nhuận viết, trích dẫn một email mà một viên chức USAID đã gửi cho nhân viên vào đầu tuần này.

Vào ngày nhậm chức 20/1, Tổng thống Trump đã ký sắc lệnh hành pháp đình chỉ viện trợ nước ngoài trong vòng 90 ngày. Lệnh đình chỉ này đã khiến hàng nghìn chương trình viện trợ của Mỹ trên toàn cầu rơi vào trạng thái "đóng băng". Trong nỗ lực tinh gọn USAID của ông Trump, Bộ Hiệu quả Chính phủ do ông Elon Musk đứng đầu đã cắt giảm cắt giảm khoảng 2.000 vị trí tại Mỹ, ngoại trừ nhân sự được chỉ định chịu trách nhiệm về các chức năng quan trọng, lãnh đạo cốt lõi hoặc các chương trình được chỉ định đặc biệt.

Thẩm phán Amir Ali của Tòa án Quận Columbia ngày 13/2 đã ban hành lệnh cấm tạm thời (TRO), yêu cầu chính quyền ông Trump nhanh chóng giải ngân cho các khoản vay và hợp đồng đã bị đóng băng theo lệnh của Tổng thống. Tuy nhiên, các tổ chức phi lợi nhuận và nhà thầu phản đối lệnh đóng băng viện trợ đã nhiều lần phàn nàn với thẩm phán rằng chính phủ chậm trễ trong việc thực hiện nghĩa vụ thanh toán. Điều này buộc Thẩm phán Ali phải ra lệnh tiếp tục giải ngân trước nửa đêm ngày 26/2.

Trong hồ sơ gửi tòa án, chính quyền ông Trump lập luận: “Chính phủ không thể bị ép buộc thực hiện các khoản thanh toán dựa trên một mốc thời gian tùy ý do tòa án quận đặt ra hoặc theo các quy tắc ngoài hợp đồng mà tòa án ban hành".

Chính quyền cũng khẳng định rằng yêu cầu của tòa án tạo ra một kế hoạch thanh toán không bền vững, mâu thuẫn với trách nhiệm của Tổng thống trong "việc bảo vệ tính toàn vẹn của ngân sách liên bang và đưa ra các quyết định phù hợp về viện trợ nước ngoài". Chính quyền Trump ngày 26/2 cũng thông báo rằng sẽ cần "nhiều tuần" để giải ngân gần 2 tỷ USD còn nợ các nhà thầu và tổ chức bị ảnh hưởng bởi lệnh đóng băng viện trợ nước ngoài hồi cuối tháng 1.

Diệp Thảo/VOV.VN (biên dịch) Theo CNN, The Independent