Ông Trump dọa ngừng bảo vệ thành viên NATO ít chi ngân sách quốc phòng

Ông Trump cho biết Mỹ sẽ ngừng bảo vệ NATO nếu các nước đồng minh tiếp tục chi ít ngân sách cho quốc phòng của chính mình. Ảnh: Reuters.

Reuters cho biết khi phát biểu tại Phòng Bầu dục vào ngày 6/3, ông Trump đã nhấn mạnh: "Nếu họ không trả tiền, tôi sẽ không bảo vệ họ". Ông khẳng định đây là quan điểm ông đã giữ vững suốt nhiều năm và từng nêu rõ với các đồng minh NATO trong nhiệm kỳ Tổng thống trước đó.

Nhờ áp lực của ông, các nước NATO đã tăng chi tiêu quốc phòng, nhưng theo ông con số đó "vẫn chưa đủ" và họ cần đóng góp nhiều hơn.

Tuyên bố của ông Trump làm dấy lên lo ngại tại nhiều nước châu Âu và châu Á, nơi các nhà lãnh đạo đã lo sợ rằng Mỹ có thể rút dần sự bảo trợ an ninh. Trước đó, mối quan hệ căng thẳng giữa ông Trump và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, cùng thái độ mềm mỏng hơn với Nga, đã làm gia tăng những quan ngại này.

Để trấn an đồng minh, Tổng thư ký NATO Mark Rutte khẳng định: "Mối quan hệ xuyên Đại Tây Dương vẫn là nền tảng vững chắc của liên minh chúng ta". Ông cũng nhấn mạnh rằng châu Âu cần tăng cường đầu tư quốc phòng để chia sẻ gánh nặng với Mỹ.

Tại Phòng Bầu dục, ông Trump cũng tiếp tục đặt câu hỏi về sự sẵn sàng của các đồng minh NATO trong việc bảo vệ Mỹ khi xảy ra khủng hoảng, đặc biệt là Pháp và một số nước khác.

"Các bạn nghĩ họ sẽ bảo vệ chúng ta sao? Họ đáng lẽ phải làm vậy", ông Trump nói. "Nhưng tôi không chắc lắm".

Dẫu vậy, ông Trump vẫn nhìn nhận NATO là một tổ chức "có tiềm năng" nếu giải quyết được vấn đề ngân sách. Tuy nhiên, ông vẫn cáo buộc các đồng minh "lợi dụng" Mỹ trong thương mại.

Trớ trêu thay, chỉ mới tuần trước, trong cuộc họp báo cùng Thủ tướng Anh Keir Starmer, ông Trump tái khẳng định cam kết của Mỹ với NATO và nguyên tắc phòng thủ tập thể.

Trước những bình luận của ông Trump, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron nhắc lại rằng các nước châu Âu, bao gồm cả Pháp, đã sát cánh cùng Mỹ tại Afghanistan sau sự kiện 11/9.

"Không chỉ riêng người Pháp, mà cả châu Âu đã có mặt khi được kêu gọi hỗ trợ tại Afghanistan. Và nhân tiện, họ cũng không hề được báo trước khi Mỹ rút quân khỏi đó", ông Macron nhấn mạnh. "Chúng tôi là những đồng minh trung thành và đáng tin cậy".

Người phát ngôn NATO sau đó cũng dẫn lại bình luận của ông Rutte nhằm tái khẳng định sự gắn kết của liên minh.

Bên cạnh NATO, ông Trump cũng nhắc đến hiệp ước quân sự giữa Mỹ và Nhật Bản. Ông khẳng định mối quan hệ giữa hai nước "rất tốt đẹp" nhưng thỏa thuận hiện tại có nhiều điểm "kỳ lạ".

"Chúng ta có một thỏa thuận thú vị với Nhật Bản: Chúng ta phải bảo vệ họ, nhưng họ không phải bảo vệ chúng ta. Các bạn có biết điều đó không? Thỏa thuận là như vậy đấy", ông Trump tuyên bố.

"Hơn nữa, họ còn kiếm bộn tiền từ chúng ta về mặt kinh tế... Ai là người đàm phán ra những thỏa thuận này vậy?", vị Tổng thống cho nói thêm.

Tuy nhiên, chuyên gia Nicholas Szechenyi tại CSIS cho rằng phát biểu này "không hoàn toàn chính xác".

Theo ông Szechenyi, dù hiến pháp thời hậu chiến của Nhật Bản từng hạn chế hoạt động quân sự, nhưng các cải cách gần đây đã cho phép Tokyo thực hiện quyền phòng vệ tập thể. Điều đó có nghĩa là Nhật Bản có thể hỗ trợ Mỹ trong một số tình huống nhất định, đặc biệt nếu có mối đe dọa trực tiếp đến an ninh của họ.

Phương Linh