Ông Trump lạc quan về nền kinh tế, người Mỹ 'déjà vu'

Tổng thống Donald Trump khẳng định nền kinh tế Mỹ đang tiến triển tốt. Ảnh: Reuters.

Trong bài phỏng vấn trên Fox News hôm 10/11, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã hạ thấp mối lo ngại về chi phí sinh hoạt của người Mỹ. Ông thậm chí còn gọi đó là “trò lừa bịp của đảng Dân chủ” và cáo buộc “các cuộc thăm dò giả mạo”.

4 năm trước, chính quyền ông Joe Biden cũng có hàng loạt dự đoán và bình luận chưa chính xác về lạm phát. Sau cùng, họ đã phải trả giá về mặt chính trị khi tin tưởng vào kịch bản kinh tế lạc quan.

Tuy nhiên, CNN nhận định tình hình giữa hai tổng thống không giống nhau. Tờ báo cho rằng trên thực tế, ông Trump dường như đang trốn tránh trách nhiệm và gặp vấn đề lớn hơn về mặt chính trị, mặc dù nền kinh tế Mỹ hiện tại khá khẩm hơn so với thời ông Biden.

Điểm khác biệt giữa hai tổng thống

Với chính quyền ông Biden, sai lầm phần lớn nằm ở việc Nhà Trắng không đánh giá hoặc không truyền đạt đầy đủ về vấn đề lạm phát dai dẳng. Các quan chức liên tục sử dụng những cụm từ như “tạm thời”, ám chỉ lạm phát sẽ sớm biến mất.

“Khi nền kinh tế phục hồi mạnh mẽ, chúng ta sẽ chứng kiến một số đợt tăng giá. Một số người lo ngại đây có thể là dấu hiệu của lạm phát kéo dài. Nhưng chúng tôi không nghĩ vậy”, ông Biden nói hồi tháng 7/2021.

Rõ ràng Nhà Trắng khi đó đã sai. Tỷ lệ lạm phát hàng năm tại Mỹ tăng từ khoảng 5% ở thời điểm đó lên hơn 9% khoảng một năm sau đó. Trong những tháng tiếp theo, chính quyền Biden đã phải thừa nhận sai lầm.

Ở chiều ngược lại, ông Trump không chỉ hạ thấp mức độ nghiêm trọng của lạm phát hay nhìn nhận vấn đề một cách lạc quan, vị tổng thống còn cho rằng vấn đề không tồn tại. Trong cuộc phỏng vấn với Fox News, phóng viên đã hỏi liệu việc người Mỹ cảm thấy nền kinh tế đang khó khăn có đúng không.

“Đó là trò lừa bịp của đảng Dân chủ”, ông đáp.

Nhiều người tiêu dùng Mỹ đang lo lắng về khả năng chi trả và kinh tế. Ảnh: Reuters.

Khi phóng viên dẫn chứng một số thăm dò cho thấy người Mỹ khá lo lắng về nền kinh tế, ông Trump nói: “Tôi không biết họ có nói vậy thật không. Tôi nghĩ các khảo sát này bị làm giả”.

Đây không phải lần đầu tiên ông Trump phủ nhận các vấn đề nền kinh tế Mỹ đang đối mặt, như lạm phát, giá thực phẩm, giá năng lượng hay giá thuốc theo toa.

Ví dụ, “giá cả đều giảm”, “mọi thứ giảm mạnh” hay “ai cũng thấy giá cả dưới thời Trump rẻ hơn nhiều so với thời Joe Biden” là những tuyên bố gần đây của ông Trump. Số liệu mới nhất từ Chỉ số Giá Tiêu dùng Liên bang Mỹ cho thấy giá trung bình trong tháng 9 cao hơn 1,7% so với tháng 1, và cao hơn 3% so với tháng 9/2024.

Tiếp đến, hôm 7/11, ông Trump tuyên bố “chúng ta gần như không có lạm phát, lạm phát đã giảm xuống còn 2%”. Theo CNN, lạm phát Mỹ tăng tốc từ mùa xuân, ở mức 3% trong tháng 9. Tính đến tháng 9, tỷ lệ lạm phát so với cùng kỳ năm 2024 đã tăng liên tiếp trong 5 tháng.

Vì sao ông Trump nên lo lắng hơn?

Lạm phát và nền kinh tế là cơn đau đầu với ông Biden, và phần nào giúp đảng Cộng hòa giành lại Nhà Trắng vào năm 2024. Tuy nhiên, vấn đề này dường như còn rắc rối hơn với ông Trump, bởi công chúng có xu hướng gắn các chủ đề kinh tế với ông.

Một số khảo sát gần đây thể hiện rõ xu hướng này.

Thăm dò công bố tuần trước của CNN cho thấy 61% người Mỹ được hỏi các chính sách của ông Trump “làm tình hình kinh tế xấu đi”. Con số này đạt mức đỉnh 58% dưới thời ông Biden.

Theo thăm dò của Washington Post-ABC News hồi cuối tháng 10, 59% người Mỹ được hỏi cho rằng ông Trump chịu trách nhiệm ít nhất “một phần đáng kể” về tỷ lệ lạm phát hiện tại. Tỷ lệ đổ lỗi cho ông Biden thấp hơn, ngay cả khi lạm phát tăng vọt vào cuối năm 2021 và đầu năm 2022. Ông Biden đạt 48% vào tháng 11/2022 và 50% vào tháng 2/2022.

Chính quyền ông Joe Biden cũng từng đánh giá sai về nền kinh tế Mỹ và đã phải trả giá. Ảnh: Reuters.

Thăm dò tháng 10 của CBS New-YouGov tiết lộ 64% người Mỹ được hỏi đánh giá các chính sách của Nhà Trắng đang đẩy giá thực phẩm và hàng tạp hóa. Fox News và Fox Business từng khảo sát tương tự vào cuối năm 2021-2023, với 40-53% người Mỹ đổ lỗi cho ông Biden.

Ngoài ra, theo thăm dò của Reuters-Ipsos từ tháng 5, nếu Mỹ rơi vào suy thoái, 59% người Mỹ được hỏi sẽ cho rằng do ông Trump, so với chỉ 37% đổ lỗi cho ông Biden.

Có một số lý do khiến người Mỹ thường nghĩ về ông Trump trong vấn đề kinh tế.

Đầu tiên, trong chiến dịch tranh cử và sau khi trở lại Nhà Trắng, ông Trump liên tục cam kết sẽ nhanh chóng hạ giá sinh hoạt. Hiện tại, lời hứa này chưa được thực hiện.

Thứ 2, ông Biden có thể được hưởng lợi khi người Mỹ đánh giá chủ quan một số vấn đề do đại dịch Covid-19 gây ra, thay vì hoàn toàn do chính sách khi đó.

Thứ 3, ông Trump chủ động kiểm soát một nền kinh tế vốn đã bấp bênh bằng cách áp dụng thuế quan ngay từ đầu nhiệm kỳ hai.

Tuy nhiên, lý do lớn nhất có lẽ nằm ở việc người Mỹ chưa thấy ông Trump giải quyết vấn đề một cách trực diện và mạnh mẽ. Thăm dò của CBS cho thấy có tới 75% người Mỹ nhận xét chính quyền Trump “chưa tập trung hoàn toàn” vào hạ giá sinh hoạt. Trong số này có tới 57% cử tri đảng Cộng hòa.

Với ông Biden, ít nhất cựu tổng thống đã thuyết phục Quốc hội Mỹ thông qua Đạo luật giảm lạm phát, mặc dù kết quả của dự luật vẫn còn chưa rõ ràng.

Trí Ân