Phân bổ nguồn lực hợp lý để phát triển giáo dục bền vững
Các đại biểu đánh giá cao chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia nâng cao chất lượng giáo dục giai đoạn 2026–2035, dự kiến kinh phí 580.000 tỷ đồng, trong phiên thảo luận tại hội trường Quốc hội chiều 2/12.
Thống nhất với định hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa hệ thống giáo dục và đào tạo, các đại biểu đề nghị làm rõ hơn mục tiêu thu hẹp chênh lệch về cơ sở vật chất, chất lượng giáo dục và cơ hội học tập giữa đô thị, nông thôn, miền núi, hải đảo và vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Các đại biểu đánh giá việc đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai là chủ trương đúng, nhưng tỷ lệ áp dụng đồng loạt 30% cho mọi địa phương chưa phù hợp.
Góp ý tại phiên thảo luận, đại biểu Nguyễn Thị Lan Anh, Đoàn ĐBQH tỉnh Lào Cai, đề nghị: “Mục tiêu cần điều chỉnh theo nhóm địa phương: vùng đặc biệt khó khăn đạt 20% cơ sở có thiết bị dạy học tiếng Anh; vùng khó khăn đạt 25%; các tỉnh, thành phố còn lại từ 30% trở lên. Đồng thời cần ưu tiên nguồn lực đào tạo giáo viên tiếng Anh cho miền núi và vùng dân tộc thiểu số.”
Liên quan chương trình giáo dục phổ thông, đại biểu Nguyễn Anh Trí kiến nghị đưa việc biên soạn một bộ sách giáo khoa thống nhất vào chương trình mục tiêu quốc gia. Đại biểu nhấn mạnh: “Sách giáo khoa phải chuẩn, hiện đại, không lỗi, thấm đẫm văn hóa và đạo đức Việt. Chỉ khi có bộ sách tốt, chương trình dạy học thống nhất toàn quốc mới thành công.”
Các đại biểu cũng băn khoăn về cơ cấu nguồn lực, cho rằng phân kỳ vốn dồn quá lớn vào giai đoạn 2031–2035 với hơn 405.000 tỷ đồng, chiếm trên 70% tổng nguồn lực; trong khi giai đoạn 2026–2030 – vốn mang tính nền tảng – chỉ được bố trí hơn 174.000 tỷ đồng. Điều này tiềm ẩn nguy cơ dồn việc, dồn chỉ tiêu, không bảo đảm tiến độ Quốc hội yêu cầu.
Đại biểu Chu Thị Hồng Thái, Đoàn ĐBQH tỉnh Lạng Sơn, nêu ý kiến: “Cần cơ cấu lại vốn theo hướng tăng tỷ trọng cho giai đoạn 2026–2030, ưu tiên kiên cố hóa phòng học, nhà công vụ, bán trú, nội trú và bổ sung giáo viên cho địa bàn khó khăn; đồng thời xác định rõ thứ tự ưu tiên vốn cho vùng dân tộc thiểu số, miền núi, biên giới và xã nghèo để tạo chuyển biến ngay từ đầu.”
Giải trình tại phiên họp, Phó Thủ tướng Lê Thành Long cho biết tổng kinh phí dự kiến đến năm 2035 khoảng 560.000 tỷ đồng; nếu chia cho hơn 54.000 cơ sở giáo dục, 1,6 triệu giáo viên và 25 triệu người học thì mức đầu tư bình quân không lớn, và được thẩm định theo đúng pháp luật đầu tư công.
Về vốn đối ứng, Phó Thủ tướng khẳng định rõ nguyên tắc: các địa phương chịu trách nhiệm đối với phần đầu tư cơ sở vật chất thuộc phạm vi quản lý; với địa phương chưa tự cân đối được ngân sách, Chính phủ sẽ tính toán trong chi thường xuyên, rút kinh nghiệm từ các chương trình mục tiêu trước đây.
