Phản thông tin: Vũ khí ưa thích của Nga trong cuộc xung đột với Ukraine

Ông Anton Gerashchenko, cố vấn của Bộ trưởng Bộ nội vụ vào thời điểm đó đã phát biểu: “Chúng tôi không hề thương tiếc gì cho ông ta”.

Vấn đề duy nhất là thuyền trưởng tàu này - hoặc là một người nào đó có ngoại hình giống ông - đã xuất hiện trong một video sau đó về những người sống sót được hải quân Nga đăng tải. Video này cho biết, ông đã kịp thoát khỏi tàu Moskva khi tàu này chìm.

Cho tới ngày hôm nay, vẫn chưa rõ điều gì đã xảy ra với thuyền trưởng Anton Kuprin, hay khả năng tuyên bố về việc ông thiệt mạng đã được Ukraine cố tình đưa ra nhằm gây rối, hay đơn giản chỉ là sai lầm trong thông tin tình báo.

Nhưng rõ ràng rằng các chiêu đánh lạc hướng, phản thông tin và tuyên truyền là những vũ khí thường xuyên được Nga sử dụng nhằm kích thích tinh thần trong nước Nga, gây mất tinh thần cho phe địch hoặc đưa địch vào cạm bẫy. Thường rất khó để có thể xác định được tính chính xác của các báo cáo này và lý do chúng được lan truyền.

Ảnh: Mauricio Lima/The New York Times

Giờ đây, Ukraine và Nga đang đưa ra các tuyên bố trái ngược về số phận của một sĩ quan hải quân cấp cao hơn của Nga, đô đốc chỉ huy của Hạm đội Biển Đen.

Vào thứ Hai, lực lượng đặc nhiệm của Ukraine khẳng định, họ đã tiêu diệt Đô đốc Viktor Sokolov trong một cuộc tấn công vào trụ sở của ông tại thành phố Sevastopol, cùng với 33 sĩ quan khác. Hôm thứ Ba, phát ngôn viên điện Kremlin Dmitry Peskov đã nhường lại quyền trả lời câu hỏi cho quân đội Nga. Chỉ vài phút sau, Bộ Quốc phòng Nga đăng tải một video về cuộc họp giữa các quan chức quốc phòng Nga bao gồm Đô đốc Sokolov và các chỉ huy khác.

Không lâu sau, Ukraine cho biết, chính phủ nước này đang xác minh về số phận của sĩ quan hải quân Nga này, dẫn tới những câu hỏi nghi vấn về lý do vì sao quân đội Ukraine đã rất tự tin chỉ một ngày trước đó.

Ukraine đã tận dụng tốt phản thông tin trong cuộc xung đột. Trong mùa hè 2022, nhiều quan chức đã dự báo về một cuộc tấn công nhằm giành lại thành phố Kherson miền Nam Ukraine, và các nhà phân tích quân sự cho biết, Nga đã tái phân bổ binh lính từ vùng Đông Bắc tới củng cố khu vực miền Nam.

Ukraine ngay sau đó đã thực hiện tấn công bất ngờ tại vùng Kharkiv miền Đông Bắc, vượt qua hàng phòng thủ mỏng và ép quân đội Nga phải rút lui. Cuộc tấn công tại miền Nam vẫn được triển khai nhưng ở tốc độ chậm hơn, và quân đội Ukraine giành lại Kherson chỉ hai tháng sau.

Bên cạnh đó, không có nhiều nhà phân tích quân sự tin vào những báo cáo thường nhật về thương vong của phe Nga từ phía Ukraine, lên tới con số hàng trăm. Những báo cáo vẫn được nhắc lại liên tục trên truyền thông Ukraine.

Nếu Đô đốc Sokolov thực sự đã thiệt mạng, video được Nga đăng tải trong ngày thứ Ba có thể chỉ là một cố gắng bác bỏ thành công của Ukraine và gây rối loạn thông tin xung quanh số phận của ông.

Ngược lại, khẳng định của Ukraine cũng có thể chỉ được đưa ra nhằm gây hỗn loạn trong quân đội Nga về chuỗi chỉ huy, hoặc đơn giản hơn chỉ để nhấn mạnh cuộc tấn công thành công hướng vào một trụ sở của Nga, một cuộc tấn công đã vượt qua hệ thống phòng không của Nga ngay trên một cảng hải quân quan trọng của Nga.

Cuộc tấn công nhằm vào trụ sở Hạm đội Biển Đen là một thành công có thật dành cho Ukraine, bất kể đô đốc Sokolov có thiệt mạng hay không, cũng tương tự như việc soái hạm bị đánh chìm là một thất bại ê chề cho Nga, ngay cả khi thuyền trưởng soái hạm sống sót.

Ông Gerashchenko cho biết, suy cho cùng, tuyên truyền trong chiến tranh chỉ có hiệu quả khi chúng đi cùng với thành công trên chiến trường. Ông tin rằng vụ tấn công tên lửa hướng vào trụ sở Hạm đội Biển Đen của Nga trong tuần vừa rồi là “một thành công vang dội của tình báo Ukraine và lực lượng không quân phóng tên lửa hành trình hướng vào một căn cứ được bảo vệ kỹ lưỡng”.

“Bạn không thể thắng được cuộc chiến tuyên truyền nếu như bạn không thắng được cuộc chiến trên thực tế”.

Nguyễn Quang Minh (theo NYTimes)