Phát 2.000 USD cho người dân Mỹ từ thuế quan: 'Canh bạc' kinh tế khổng lồ của Tổng thống Trump

Mỗi công dân Mỹ đủ điều kiện sẽ nhận 2.000 USD 'cổ tức thuế quan'. (Nguồn: iStock)

Theo đó, mỗi người dân có thu nhập trung bình hoặc thấp sẽ nhận được ít nhất 2.000 USD, trong khi nhóm thu nhập cao sẽ không nằm trong diện hưởng.

Các nhà kinh tế nói với CNN rằng, thuế quan khó có thể tạo ra đủ doanh thu để chi trả cho các khoản “cổ tức thuế quan” mà ông chủ Nhà Trắng đã tuyên bố. Bởi nếu toàn bộ doanh thu thuế quan bị đổ vào việc chi trả cổ tức, sẽ chẳng còn gì để trả khoản nợ quốc gia 38 nghìn tỷ USD, một trong những lời hứa khác của ông Trump.

Tùy thuộc vào cách thức chi trả cổ tức, thậm chí, khoản tiền đó có thể làm tăng thêm gánh nặng nợ nần của nước Mỹ.

Nền kinh tế có thể quá nóng

Nhận định về khoản “cổ tức thuế quan”, ông Erica York, Phó Chủ tịch chính sách thuế liên bang tại Tax Foundation đánh giá: "Tất cả những điều này hoàn toàn sai lầm nếu nước Mỹ muốn kiểm soát lạm phát".

Việc phát tiền cho người dân trong một số trường hợp được gọi là "séc kích thích" (stimulus check), thường được dành riêng cho các trường hợp khẩn cấp, chẳng hạn như trong cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008 hoặc đại dịch Covid-19.

Ngay cả trong đại dịch Covid-19, các khoản tiền kích thích kinh tế cũng là một phần nguyên nhân gây ra cuộc khủng hoảng lạm phát sau đó. Cục Dự trữ Liên bang St. Louis ước tính, các gói kích thích tài khóa của Mỹ trong thời kỳ Covid-19 đã đóng góp 2,6 điểm phần trăm vào lạm phát hàng năm.

Tất nhiên, hiện tại, nền kinh tế lớn nhất thế giới đang ở một vị thế rất khác. Tỷ lệ thất nghiệp tương đối thấp. Chi tiêu tiêu dùng vẫn ổn định, mặc dù không đồng đều.

Các cuộc thăm dò gần đây cho thấy, người dân Mỹ vẫn đang bất bình với chi phí sinh hoạt. Ví dụ, theo một cuộc thăm dò gần đây của Washington Post, chỉ 37% người trưởng thành ở Mỹ tán thành cách ông Trump điều hành nền kinh tế, trong khi 62% không tán thành.

Mùa Xuân tới, dự kiến, rất nhiều người dân Mỹ sẽ nhận được khoản hoàn thuế của Luật cắt giảm chi tiêu và thuế toàn diện - gói chính sách của chính quyền Tổng thống Donald Trump, được Thượng viện và Hạ viện Mỹ thông qua vào tháng 7/2025.

Điều này đặt nền kinh tế vào một mức độ rủi ro mới. Như ông Michael Pearce tại Oxford Economics nhận định: "Thêm một khoản tiền kích thích sẽ khiến nền kinh tế quá nóng".

Cảng Long Beach, California. (Nguồn: Getty Images)

Ý tưởng phi thực tế?

Có một sự thật không thể phủ nhận là doanh thu từ thuế quan đã tăng vọt kể từ khi ông Trump nhậm chức.

Theo dữ liệu của Bộ Tài chính Mỹ, chính phủ liên bang đã thu được 36 tỷ USD tiền thuế quan kể từ khi năm tài chính bắt đầu vào ngày 1/10. Con số này cao hơn gấp ba lần so với cùng kỳ năm tài chính trước.

Kể từ khi ông Trump nhậm chức, chính phủ liên bang đã thu được tổng cộng 221 tỷ USD tiền thuế quan (bao gồm cả thuế quan hiện hành và thuế quan mới).

Chính quyền chưa nêu rõ chi tiết về đề xuất "cổ tức thuế quan" mà ông chủ Nhà Trắng tuyên bố. Tuy nhiên, theo ước tính của Tax Foundation, chi phí chi trả cổ tức sẽ vào khoảng 300 tỷ USD, nhiều hơn mức thuế quan mà chính phủ liên bang thu được. Vì vậy, đây có thể là một "canh bạc" kinh tế của ông Trump, nếu ông bắt đầu chi trả "cổ tức thuế quan" cho người dân.

Thậm chí, ông Erica York còn nhận định: "Đó là một ý tưởng rất phi thực tế".

Trong khi đó, ông York cho biết thêm, khoảng 3/4 doanh thu thuế quan dự kiến có thể bị hủy bỏ nếu Tòa án Tối cao ra phán quyết chống lại việc ông Trump sử dụng quyền hạn khẩn cấp để áp thuế.

Cùng quan điểm, ông Justin Wolfers, giáo sư kinh tế tại Đại học Michigan nhận thấy, việc đánh thuế người dân bằng thuế quan - rồi sau đó trả lại tiền cho họ dưới dạng "séc kích thích" là vô nghĩa.

Ông Justin Wolfers nêu quan điểm: "Nếu thuế quan đang khiến người Mỹ nghèo đi, cách đơn giản và công bằng nhất để ngăn chặn điều đó là không áp dụng thuế quan nữa".

(theo CNN)

Linh Chi