Phát huy giá trị quốc gia và nguồn lực nhân văn phục vụ phát triển đất nước
Trong bối cảnh Việt Nam bước vào giai đoạn phát triển mới, khi khoa học, công nghệ, kinh tế tri thức và chuyển đổi số tác động mạnh mẽ tới mọi lĩnh vực, yêu cầu nhận diện và khơi dậy sức mạnh nội sinh của con người Việt Nam trở nên cấp thiết.
Trên tinh thần đó, tháng 6/2022, Bộ Khoa học và Công nghệ đã phê duyệt Chương trình “Nghiên cứu, phát huy giá trị và nguồn lực nhân văn phục vụ phát triển đất nước” (Chương trình) nhằm kiến tạo nền tảng tư tưởng và hệ giá trị cho chiến lược phát triển đến năm 2030, tầm nhìn 2045.
Chương trình tập trung nghiên cứu toàn diện hệ giá trị toàn cầu - quốc gia - cốt lõi, cùng các nguồn lực nhân văn trong đời sống xã hội Việt Nam. Không chỉ dừng ở khung lý luận, Chương trình triển khai khảo sát thực tiễn tại nhiều vùng miền, nhận diện đặc trưng nhân văn, di sản tinh thần và sức mạnh văn hóa của cộng đồng. Với cách tiếp cận đa ngành, chương trình quy tụ nhiều chuyên gia, nhà khoa học từ các viện, trường, địa phương, triển khai 19 nhiệm vụ nghiên cứu về giá trị vùng miền, bản sắc văn hóa, hành vi xã hội trong bối cảnh số, cũng như tác động của công nghệ tới sự biến đổi hệ giá trị.
Một điểm nổi bật của Chương trình là định hướng chính sách rõ ràng. Kết quả nghiên cứu sẽ góp phần xây dựng hệ giá trị văn hóa và con người Việt Nam trong giai đoạn mới; phát huy vai trò nguồn lực nhân văn trong phát triển kinh tế tri thức, nâng cao sức mạnh mềm quốc gia; đồng thời cung cấp luận cứ cho hoạch định chính sách văn hóa, giáo dục, xã hội và phát triển vùng.
Bên cạnh những kết quả bước đầu, chương trình cũng đối mặt thách thức như phạm vi nghiên cứu còn tập trung nhiều ở phía Bắc, sự phối hợp giữa các đơn vị chưa thật chặt chẽ hay yêu cầu về cơ chế tài chính linh hoạt cho các đề tài liên ngành, liên vùng. Tuy vậy, Chương trình vẫn được kỳ vọng trở thành nền tảng quan trọng giúp đất nước khai thác hiệu quả nguồn lực nhân văn trong quá trình phát triển đến năm 2045.
Giá trị nhân văn, kết tinh từ lịch sử, văn hóa và tinh thần dân tộc là trụ cột tạo nên sức mạnh nội sinh của quốc gia. Bằng việc nghiên cứu bài bản và đề xuất giải pháp phát huy nguồn lực này, Chương trình đang góp phần khẳng định con người là trung tâm của phát triển và là động lực quan trọng để Việt Nam phát triển bền vững.
