Phát thải nhiên liệu hóa thạch dự báo đạt kỷ lục trong năm 2025

Khói bốc lên từ một nhà máy ở Queensland, Australia. Ảnh minh họa: AFP/TTXVN

Theo France24 ngày 13/11, bản báo cáo Global Carbon Budget công bố vừa qua cho biết phát thải toàn cầu từ nhiên liệu hóa thạch sẽ chạm mức cao nhất từ trước tới nay vào năm 2025, trong bối cảnh mục tiêu hạn chế nhiệt độ Trái đất tăng dưới 1,5 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp gần như không còn khả thi. Bản báo cáo thuộc dự án Global Carbon Budget được công bố trùng thời điểm diễn ra hội nghị khí hậu COP30 tại thành phố Belém, Brazil.

Theo nhóm khoa học quốc tế, lượng CO₂ từ dầu, khí đốt và than dự kiến tăng 1,1% so với năm 2024, bất chấp đà mở rộng mạnh mẽ của năng lượng tái tạo. Phát thải từ nhiên liệu hóa thạch dự báo đạt mức kỷ lục 38,1 tỷ tấn CO₂ trong năm tới, cho thấy nhu cầu năng lượng tiếp tục vượt xa tốc độ chuyển dịch sang nguồn sạch.

Báo cáo đánh giá ngân sách carbon còn lại để duy trì mức tăng nhiệt 1,5 độ C chỉ khoảng 170 tỷ tấn CO₂. Với tốc độ phát thải hiện nay, lượng này sẽ cạn trong vòng bốn năm. Giáo sư Pierre Friedlingstein thuộc Đại học Exeter nhận định mục tiêu 1,5 độ C về bản chất đã không thể đạt được, phản ánh thất bại trong việc giảm phát thải đúng tiến độ.

Sự chậm trễ này đặt nặng thêm thách thức cho COP30, diễn ra trong bối cảnh Mỹ, quốc gia phát thải lớn thứ hai thế giới, không tham dự. Dù 2025 được dự báo nằm trong nhóm những năm nóng nhất lịch sử, các kế hoạch khí hậu quốc gia vẫn chưa phù hợp với cam kết Paris. Nhà nghiên cứu Glen Peters thuộc CICERO cho rằng các chính phủ chưa thực hiện đủ phần việc của mình và cần hành động mạnh hơn nữa để đảo chiều xu hướng.

Từng khu vực thể hiện diễn biến trái chiều. Tại Trung Quốc, phát thải từ than có dấu hiệu đi ngang, cho thấy năng lượng tái tạo đang dần mở rộng thị phần. Tuy nhiên, Peters nhận định còn quá sớm để khẳng định phát thải của nước này đã đạt đỉnh khi các tín hiệu chính sách vẫn nhiều bất định.

Tại Mỹ, phát thải từ than tăng 7,5%, giá khí đốt cao đã khiến sản lượng điện từ nguồn phát thải nặng quay trở lại. Cả Mỹ và Liên minh châu Âu đều ghi nhận mức tăng phát thải trong năm nay, một phần vì nhu cầu sưởi ấm tăng trong mùa đông lạnh hơn.

Ấn Độ chứng kiến mức tăng CO₂ thấp hơn những năm trước, nhờ mùa mưa đến sớm và năng lượng tái tạo tiếp tục tăng trưởng nhanh. Báo cáo cũng cho biết 35 quốc gia đã vừa giảm phát thải vừa duy trì tăng trưởng kinh tế, gấp đôi so với một thập kỷ trước.

Tổng phát thải của nhân loại, bao gồm cả phát thải từ sử dụng đất, dự kiến đạt 42,2 tỷ tấn CO₂ trong năm nay, thấp hơn so với 2024 nhưng vẫn trong biên độ sai số lớn. Giảm phá rừng và số vụ cháy nghiêm trọng tại Nam Mỹ, một phần nhờ chấm dứt điều kiện khô hạn do El Ninõ 2023–2024, đã giúp giảm chỉ số nhóm phát thải này.

Hải Trần/Báo Tin tức và Dân tộc