Phát triển kinh tế biên mậu vùng Đồng bằng sông Cửu Long

Các phương tiện chở hàng hóa nhập khẩu làm thủ tục tại khu vực của khẩu quốc tế Tịnh Biên. Ảnh: Công Mạo-TTXVN

An Giang có vị trí chiến lược đặc biệt quan trọng ở khu vực Tây Nam bộ, bờ biển dài 200km, tuyến biên giới giáp Campuchia gần 150km, với cửa khẩu quốc tế Vĩnh Xương, Tịnh Biên, Hà Tiên thuận lợi giao thương quốc tế và nhiều cửa khẩu phụ.

Tỉnh là đầu mối giao thương nội vùng Đồng bằng sông Cửu Long, kết nối thuận lợi với Thành phố Hồ Chí Minh, Phnom Penh và Vịnh Thái Lan. Từ lợi thế đó, tỉnh phát triển kinh tế biên mậu, đặt mục tiêu trở thành “cửa ngõ thương mại quốc tế” của vùng Đồng bằng sông Cửu Long.

* Đòn bẩy thúc đẩy hội nhập sâu rộng

Lãnh đạo tỉnh An Giang khẳng định, kinh tế biên mậu không chỉ là động lực tăng trưởng thương mại mà còn là đòn bẩy thúc đẩy hội nhập, hợp tác và phát triển bền vững của tỉnh. An Giang có hệ thống cảng biển và cửa khẩu quốc tế như Vĩnh Xương, Tịnh Biên, Hà Tiên và nhiều cửa khẩu phụ, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động xuất nhập khẩu và giao thương với Campuchia, Thái Lan, Singapore…

Ông Nguyễn Thống Nhất, Giám đốc Sở Công Thương An Giang cho biết, kim ngạch xuất nhập khẩu, trao đổi hàng hóa qua biên giới duy trì tăng trưởng ổn định trong thời gian qua, với các mặt hàng xuất đa dạng như gạo, thủy - hải sản, nông sản chế biến, hàng tiêu dùng… Tỉnh tích cực tham gia các hoạt động xúc tiến thương mại, hội chợ quốc tế và khu vực, nhất là trong lĩnh vực thủy sản, du lịch, hàng tiêu dùng, từng bước xây dựng An Giang là điểm đến thương mại hấp dẫn, với mục tiêu trở thành “cửa ngõ thương mại quốc tế” vùng Đồng bằng sông Cửu Long. Tỉnh tăng cường hợp tác với các tỉnh giáp biên của Campuchia, xây dựng biên giới hòa bình, hữu nghị và phát triển kinh tế giữa hai bên.

Phát triển kinh tế biên mậu xác định là trụ cột chiến lược được tỉnh củng cố, mở rộng trong giai đoạn 2021 - 2025, với trọng tâm là đầu tư hạ tầng kỹ thuật các cửa khẩu, thu hút dự án ngoài ngân sách, phát triển dịch vụ logistics, thương mại xuyên biên giới và kinh tế cư dân. Khu kinh tế cửa khẩu An Giang được xác lập là một trong những cực tăng trưởng mới nằm trên hành lang kinh tế trọng điểm của vùng Đồng bằng Sông Cửu Long, góp phần thúc đẩy liên kết vùng, mở rộng thị trường và bảo đảm quốc phòng - an ninh khu vực biên giới.

Tỉnh đã đầu tư hơn 347 tỷ đồng cho các dự án về hạ tầng cửa khẩu, đường giao thông kết nối, kho bãi, chợ biên giới… tạo điều kiện thuận lợi cho lưu thông hàng hóa qua các cửa khẩu Tịnh Biên, Vĩnh Xương, Khánh Bình, Hà Tiên. Cùng đó, thu hút 21 dự án đầu tư ngoài ngân sách (có 1 dự án FDI) với tổng vốn đăng ký 1.224 tỷ đồng; trong đó, có 18 dự án đi vào hoạt động trên các lĩnh vực thương mại, dịch vụ, du lịch, logistics và chế biến nông sản, góp phần thúc đẩy giao thương biên giới với Campuchia và ASEAN, tạo nền tảng quan trọng để An Giang khai thác hiệu quả tiềm năng kinh tế biên mậu, thúc đẩy liên kết vùng và hội nhập quốc tế.

Tuy nhiên, nhiều “điểm nghẽn” trong phát triển kinh tế biên mậu của An Giang cần đầu tư khắc phục. Cụ thể như hạ tầng giao thông và dịch vụ logistics kết nối giữa biên giới, cảng biển và vùng sản xuất chưa thật sự đồng bộ; thiếu các trung tâm logistics và kho bãi đạt chuẩn quốc tế, chi phí logistics tăng cao, giảm sức cạnh tranh của hàng hóa xuất khẩu. Phần lớn doanh nghiệp địa phương có quy mô vừa và nhỏ, vốn hạn chế, thiếu chiến lược marketing quốc tế và khả năng tham gia sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu, khó đáp ứng các đơn hàng lớn…

Bên cạnh đó, An Giang còn đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt từ hàng hóa giá rẻ, mẫu mã đa dạng của các nước ASEAN và Trung Quốc; nguy cơ buôn lậu, gian lận thương mại và hàng kém chất lượng trong xu hướng ngày càng phức tạp…

* Tập trung nguồn lực

Lãnh đạo tỉnh An Giang nhấn mạnh, giai đoạn 2026 - 2030, tập trung nguồn lực đầu tư phát triển kinh tế biên mậu, khu kinh tế cửa khẩu của tỉnh. Theo đó, tăng cường kết nối hạ tầng giao thông, mở thêm cửa khẩu, tạo động lực thúc đẩy kết nối với Campuchia, mở rộng không gian phát triển kinh tế, góp phần sớm đạt mục tiêu thương mại song phương giữa Việt Nam - Campuchia đạt 15 tỷ USD.

Người dân tham quan, mua sắm hàng hóa tại chợ biên giới Tịnh Biên, huyện Tịnh Biên, tỉnh An Giang. Ảnh: Công Mạo-TTXVN

Theo đó, tỉnh đẩy mạnh công tác lập, tích hợp, điều chỉnh quy hoạch chung xây dựng Khu kinh tế cửa khẩu An Giang (bao gồm tích hợp Khu kinh tế cửa khẩu quốc tế Hà Tiên) theo hướng đa ngành, đa lĩnh vực. Tỉnh triển khai kế hoạch vận hành và nâng cấp cửa khẩu quốc gia Khánh Bình, Giang Thành lên thành các cửa khẩu quốc tế; hai cửa khẩu chính Bắc Đai và Nà Sáp; mở cửa khẩu phụ Khánh An, Vĩnh Gia, Vĩnh Ngươn, khu vực mốc 314.

Mặt khác, tỉnh tiếp tục triển khai lập hoàn thành các quy hoạch phân khu các khu chức năng, đầu tư phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội quan trọng khu vực cửa khẩu Vĩnh Xương, Tịnh Biên, Khánh Bình và Hà Tiên để kêu gọi nhà đầu tư, tạo điều kiện thuận lợi cho việc giao thương kinh tế và giao lưu Nhân dân giữa hai nước Việt Nam - Campuchia. Tỉnh đầu tư hạ tầng thương mại, logistics, nâng cấp đồng bộ cảng biển, cửa khẩu, xây dựng các trung tâm logistics, kho lạnh hiện đại tại khu vực cửa khẩu và cảng biển; tạo ra hệ thống liên thông hiệu quả giữa đường bộ, đường thủy, hàng hải, kết nối từ vùng sản xuất đến cửa khẩu và cảng biển quốc tế.

Cùng đó, An Giang mở rộng hợp tác thương mại, dịch vụ, du lịch… với Vương quốc Campuchia, Thái Lan, Singapore; đồng thời. liên kết với các tỉnh, thành Đồng bằng sông Cửu Long để hình thành chuỗi cung ứng - chế biến - xuất khẩu và phối hợp đầu tư hạ tầng giao thông liên vùng nhằm tối ưu hóa chi phí.

Trong phát triển kinh tế biên mậu, Châu Đốc được định vị là trung tâm du lịch và kinh tế biên mậu quan trọng thông qua cửa khẩu quốc tế Tịnh Biên. Tuyến cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng, kết nối với Cảng biển Trần Đề, sẽ mở rộng đáng kể không gian giao thương, giúp giảm chi phí logistics.

Tương tự, Hà Tiên phát triển trở thành trung tâm kinh tế biển - du lịch - thương mại biên giới quan trọng của vùng Tây Nam bộ, góp phần thúc đẩy liên kết vùng và hội nhập kinh tế quốc tế. Bí thư Đảng ủy phường Hà Tiên Nguyễn Lưu Trung nhấn mạnh, với vị trí địa lý chiến lược, giáp Vương quốc Campuchia và gần các tuyến hàng hải quốc tế, Hà Tiên đóng vai trò là cửa ngõ giao thương quan trọng của vùng Đồng bằng sông Cửu Long với các nước ASEAN, tạo điều kiện thuận lợi để phát triển mạnh mẽ thương mại biên mậu. Hà Tiên tập trung phát triển Khu kinh tế cửa khẩu Hà Tiên để hình thành trung tâm giao thương quốc tế, kết nối trực tiếp với Campuchia qua cửa khẩu Hà Tiên và các tuyến đường xuyên Á.

Tỉnh tập trung nâng cấp Quốc lộ 80, tuyến N1, hành lang ven biển kết nối Hà Tiên với Kiên Lương, Rạch Giá và các tỉnh miền Tây Nam bộ; phát triển hệ thống cảng biển và dịch vụ logistics, phục vụ vận tải hàng hóa quốc tế, thúc đẩy thương mại biên giới, hợp tác quốc tế. Xây dựng đường dẫn ra Cảng tổng hợp Hà Tiên để kết nối với Phú Quốc và cảng Sihanoukville (Campuchia).

Bí thư Đảng ủy phường Hà Tiên Nguyễn Lưu Trung chia sẻ, Hà Tiên đẩy mạnh hợp tác kinh tế với các tỉnh giáp biên Campuchia, tạo môi trường đầu tư thông thoáng cho doanh nghiệp; đẩy mạnh hoạt động giao thương hàng hóa qua Cửa khẩu quốc tế Hà Tiên, gắn kết với các địa phương lân cận để hình thành cực tăng trưởng năng động; phát triển Hà Tiên theo hướng “kinh tế cửa khẩu - kinh tế biển - du lịch biên giới”, vừa khai thác lợi thế địa lý, vừa mở rộng hợp tác quốc tế.

Với việc đầu tư phát triển kinh tế biên mậu bài bản, kỳ vọng An Giang khẳng định vị thế “cửa ngõ thương mại quốc tế” của Đồng bằng sông Cửu Long./.

Lê Huy Hải/vnanet.vn