Phỏng vấn một phụ huynh

PH: Khi tôi trưởng thành, vẫn luôn nhớ tới cái thước kẻ mà thầy tôi đã quật vào tay mỗi lần tôi viết như gà bới. Cái thước gỗ lim làm tôi nhớ đến già. Bây giờ người ta chê thế hệ tôi cổ rồi. Giáo dục tân kỳ thì nặng về vuốt ve cái tôi của các cháu.

Minh họa: Lê Tâm

Có giáo viên mà nghiêm khắc dùng thước với học trò đã bị đình chỉ công việc. Phụ huynh và học sinh xưa kính sợ giáo viên. Phụ huynh bây giờ, dám đập bàn đập ghế thị uy giáo viên chủ nhiệm. Quyền lực của giáo viên cuối cùng bị vô hiệu nên giáo viên rất ngại phụ huynh, nói thẳng ra là sợ hãi.

PV: Chắc bác đã xem video cảnh học sinh lớp 7 đè đầu cô giáo mấy phút mà các học sinh khác làm ngơ? Bác nghĩ sao khi một học sinh lớp 8 dùng hung khí tác động rồi ném bạn học xuống hồ. Một học sinh lớp 11 dùng hung khí làm cho một học sinh lớp 12 ra đi mãi mãi. Bác có nghĩ cần có biện pháp răn đe mạnh hơn không?

PH: Thật xót xa. Tôi vẫn dạy con tôi cách quản lý cảm xúc và tìm điểm tương đồng để hòa hợp. Với một số trường hợp đặc biệt, có thể vì tâm sinh lý cực đoan hoặc bệnh lý, các nhà giáo dục nên có môi trường cách ly, quản lý chặt như trường giáo dưỡng chẳng hạn.

PV: Rất nhiều phụ huynh, các chuyên gia cho là đi trường giáo dưỡng sẽ tổn thương con em bác ạ.

PH: Tôi sẽ kể cô nghe một câu chuyện một thiếu niên đi trường giáo dưỡng và tương lai nhé. Cô biết huyền thoại quyền Anh Mike Tyson chứ?

PV: Ông ấy thì toàn thế giới biết nên tôi cũng biết. Ông ấy là một đứa bé hư hỏng và phải đi trường giáo dưỡng.

PH: Gọi là trại cải tạo cũng không sai. Từ nhỏ, Tyson được coi là đứa bé không cha. Trước khi tròn 13 tuổi, Tyson đã bị bắt 38 lần vì đủ thứ tội như ăn cắp vặt, đánh nhau kiểu băng nhóm đường phố, trấn lột, dùng súng bắn người và cũng bị người bắn lại.

PV: Thật là rạch trời rơi xuống.

PH: Thật may mắn cho Mike. Một viên quản giáo trong trại giam là Bobby Stewart, vốn là một cựu võ sĩ quyền Anh đã nhìn ra phần người trong “con thú” hư hỏng. Khi Tyson xin học, Stewart đặt điều kiện với Tyson là nếu muốn học quyền Anh thì phải cải thiện hành vi và học hành. Stewart dạy Tyson các kỹ thuật nhập môn, nên có thể coi ông là sư phụ “khai trí” boxing cho Tyson. Khi nói về Stewart, Mike nói rằng, “Ông ấy cứu tôi khỏi con đường xấu xa”, “Tôi nợ ông ấy nhiều hơn lời có thể nói”. Sau đó Stewart mang Tyson giới thiệu với huấn luyện viên Cus DAmato. Khi ấy ông cụ Amato tuổi đã thất thập cổ lai hy. DAmato không những chỉ dạy Tyson về kỹ năng mà còn là người cha tinh thần. Ông dạy Tyson phong cách “Peekaboo”, một phong cách đánh rất đặc trưng kiểu như trò chơi ú òa mà chúng ta hay trêu trẻ con. Sư phụ Cus DAmato dạy Tyson biết quản lý nỗi sợ và kỷ luật. Sau khi sư phụ qua đời, Mike thép đã liên tiếp giành đai vô địch WBC, WBA và IBF, trở thành nhà vô địch hạng nặng thống nhất trẻ nhất lịch sử.

Mike Tyson chưa có sự gắn bó nào với cha đẻ nhưng khi Amato qua đời thì Tyson mới hiểu thế nào là nỗi đau mất cha. Chưa bao giờ nói về sự nghiệp bản thân mà Tyson quên nhắc đến Cus. Tyson lặp đi lặp lại suốt hàng chục năm rằng “Cus là cha tôi”, “Cus đã tạo ra tôi”, “Nếu không có Cus, thế giới không biết đến Mike Tyson”. “Tất cả vinh quang của tôi là dành cho Cus”. Tyson gọi ngôi nhà và phòng tập của Cus là “Nơi tôi tìm được cha”, “Ngôi nhà cho một đứa trẻ lạc lối”. Tyson bật khóc khi nhắc tới thầy: “Tôi chưa bao giờ vượt qua cái chết của ông”.

PV: Câu chuyện thật cảm động. Nhưng xin hỏi bác, nếu thế giới dành cho cậu bé đầy đủ yêu thương thì cũng không cần đến mọi hình phạt, nhất là ở trường giáo dưỡng…

PH: Rất tiếc là hoàn cảnh không ai giống ai. Mỗi đứa trẻ cực đoan đều có những thiếu khuyết từ chính gia đình. Cách tốt nhất là đứa trẻ cần được giáo dục đầy đủ. Trong những trường hợp tâm lý cực đoan, lại cần có môi trường phù hợp để không ảnh hưởng tới những bạn học khác.

PV: Chắc bác muốn nói tới môi trường giáo dưỡng đặc biệt. Tiếc là bây giờ ít ai ủng hộ trường phái giáo dục nghiêm khắc.

PH: Bỏ qua mọi thứ sặc sỡ về giáo dục tân tiến, cần thấy rõ, giáo dục nghìn đời nay là nghiêm khắc. Thương cho roi cho vọt. Trước khi Mike Tyson gặp được tình thương của Bobby Stewart và Cus DAmato thì cậu ta phải đến trường giáo dưỡng cái đã. Tôi không bao giờ ủng hộ kiểu giáo dục vuốt ve để trẻ em sẽ tự phụ, ích kỷ và trở nên vô dụng. Hãy cảm ơn sự nghiêm khắc. Dạy dỗ mà chỉ có đường mật thì con em sẽ lạc lối ở tương lai.

PV: Xin cảm ơn bác!

Lê Thị Liên Thông